Câu 1: Mạch cảm xúc chính trong bài thơ "Đàn ghi ta của Lor-ca" là nỗi tiếc thương vô hạn dành cho Lor-ca - một nhà thơ tài năng nhưng bạc mệnh. Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh Lor-ca bị sát hại, khiến người đọc không khỏi bàng hoàng, xót xa. Từ đó, mạch cảm xúc được dẫn dắt qua những hồi ức về cuộc đời và sự nghiệp của Lor-ca, rồi đến niềm tin vào sự bất tử của ông.
Câu 2: Nhạc tính của bài thơ được tạo nên bởi nhiều yếu tố:
* Nhịp điệu: Nhịp thơ linh hoạt, biến đổi liên tục, tạo nên sự chuyển động, dồn dập, gấp gáp, phù hợp với tâm trạng đau đớn, tiếc nuối của tác giả.
* Âm thanh: Sử dụng nhiều từ ngữ giàu âm thanh, đặc biệt là những từ ngữ gợi tả âm thanh như "tiếng đàn", "tiếng hát", "tiếng khóc",... Âm thanh được sử dụng để diễn tả sự đa dạng, phong phú của cuộc sống cũng như nỗi buồn, sự cô đơn của Lor-ca.
* Hòa âm: Sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố trên tạo nên một bản hòa ca đầy cảm xúc, vừa bi tráng, vừa lãng mạn, vừa hào hùng, vừa bi ai.
Câu 3: Hình tượng Lor-ca được thể hiện rõ nét ngay từ những dòng thơ đầu tiên:
* "Tiếng ghi ta nâu": Màu nâu tượng trưng cho đất mẹ Tây Ban Nha, nơi Lor-ca sinh ra và lớn lên. Nó cũng ẩn dụ cho tình yêu quê hương sâu sắc của Lor-ca.
* "Bầu trời cô gái ấy": Hình ảnh này gợi nhớ đến người con gái mà Lor-ca yêu say đắm, đồng thời cũng ám chỉ sự tự do, phóng khoáng của Lor-ca.
* "Tiếng ghi ta lá xanh": Lá xanh tượng trưng cho tuổi trẻ, sự tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Nó cũng ẩn dụ cho khát vọng sáng tạo mãnh liệt của Lor-ca.
* "Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan": Hình ảnh này thể hiện sự mong manh, dễ vỡ của cuộc đời Lor-ca. Nó cũng ẩn dụ cho số phận bi thảm của ông.
* "Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy": Hình ảnh này khắc họa cảnh tượng Lor-ca bị sát hại một cách tàn bạo, gây ám ảnh cho người đọc.
Câu 4:
* a) Biện pháp tu từ: Tác giả sử dụng biện pháp nhân hóa để miêu tả tiếng đàn: "tiếng ghi ta nâu", "tiếng ghi ta lá xanh", "tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan". Tiếng đàn trở thành một sinh thể sống động, có hồn, có cảm xúc, có tâm tư.
* b) Ý nghĩa: Những hình ảnh mang tính biểu tượng trong hai đoạn thơ thể hiện sự đa chiều của Lor-ca:
* "Tiếng ghi ta nâu": Gợi nhớ đến quê hương Tây Ban Nha, nơi Lor-ca đã cống hiến cả cuộc đời cho nghệ thuật.
* "Bầu trời cô gái ấy": Thể hiện tình yêu say đắm, lãng mạn của Lor-ca.
* "Tiếng ghi ta lá xanh": Tượng trưng cho tuổi trẻ, khát vọng sáng tạo của Lor-ca.
* "Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan": Ẩn dụ cho số phận bi thảm của Lor-ca.
* "Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy": Khắc họa cảnh tượng Lor-ca bị sát hại, gây ám ảnh cho người đọc.
Câu 5: Hai đoạn thơ cuối thể hiện sự bất tử của Lor-ca thông qua hình ảnh "tiếng đàn như cỏ mọc hoang". Cỏ mọc hoang là biểu tượng cho sự trường tồn, bất diệt, dù trải qua bao thăng trầm, gian khổ vẫn luôn vươn lên mạnh mẽ. Dòng thơ kết "giọt nước mắt vầng trăng long lanh đáy giếng" gợi lên vẻ đẹp lung linh, huyền ảo, đồng thời cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác, tiếc thương cho số phận bi thảm của Lor-ca.
Câu 6: Yếu tố tượng trưng và siêu thực được sử dụng xuyên suốt bài thơ, góp phần tạo nên chiều sâu ý nghĩa cho tác phẩm.
* Yếu tố tượng trưng: Các hình ảnh như "tiếng đàn", "bầu trời cô gái ấy", "lá xanh", "bọt nước vỡ tan", "máu chảy"... đều mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, phản ánh tâm tư, tình cảm, số phận của Lor-ca.
* Yếu tố siêu thực: Tác giả sử dụng những hình ảnh phi logic, bất thường để thể hiện sự phức tạp, đa chiều của cuộc sống và tâm hồn con người. Ví dụ như hình ảnh "tiếng đàn như cỏ mọc hoang", "tiếng đàn ròng ròng máu chảy"...
Câu 7: Bài thơ gợi cho tôi suy nghĩ về sức mạnh của nghệ thuật trong đời sống. Nghệ thuật có khả năng vượt qua mọi giới hạn vật chất, truyền tải những giá trị tinh thần cao đẹp, giúp con người tìm thấy niềm vui, hy vọng và ý nghĩa cuộc sống.