Câu 1:
- Truyện Kiều là một tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam, được sáng tác bởi nhà thơ Nguyễn Du vào thế kỷ XVIII. Tác phẩm này thuộc thể loại truyện thơ Nôm, viết bằng chữ Nôm theo thể thơ lục bát, với tổng cộng 3254 câu thơ. Truyện Kiều kể về cuộc đời đầy bi kịch của Thúy Kiều, một người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng lại bị xã hội phong kiến tàn bạo đẩy vào cảnh ngộ éo le, oan nghiệt.
- Đoạn trích Trao duyên nằm ở phần đầu của Truyện Kiều, ngay sau khi gia đình Thúy Kiều gặp nạn, nàng buộc phải bán mình để cứu cha và em trai khỏi tù tội. Trong hoàn cảnh đó, Thúy Kiều đã quyết định nhờ cậy em gái là Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng, người yêu của nàng.
- Chủ đề của đoạn trích Trao duyên là nỗi đau đớn, dằn vặt và tình yêu sâu nặng, thuỷ chung của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho em gái. Đoạn trích thể hiện rõ nét tâm trạng phức tạp của Thúy Kiều, vừa đau khổ vì phải hy sinh tình yêu, vừa lo lắng cho tương lai của Kim Trọng.
- Đoạn trích Trao duyên được chia thành ba phần:
+ Phần 1 (12 câu đầu): Thúy Kiều nhờ cậy Thúy Vân "trạc duyên" cho mình.
+ Phần 2 (14 câu tiếp theo): Thúy Kiều gửi gắm những vật dụng và lời dặn dò em gái.
+ Phần 3 (còn lại): Nỗi đau dằn vặt và tình yêu sâu nặng của Thúy Kiều.
Câu 2:
- Những từ ngữ thể hiện lời nói và hành động của Kiều trong hai câu thơ đầu là: "cậy", "chịu", "lạy", "thưa". Đây là những từ ngữ mang sắc thái trang trọng, thể hiện sự nhờ vả tha thiết, trân trọng và đau đớn của Thúy Kiều.
- Không thể thay từ "cậy" bằng "nhờ" vì "cậy" mang ý nghĩa nhờ vả một cách tha thiết, chân thành hơn so với "nhờ". Từ "nhờ" chỉ đơn thuần là nhờ vả, thiếu đi sự khẩn khoản, tha thiết của Thúy Kiều đối với Thúy Vân.
- Cũng không thể thay từ "chịu" bằng "nhận" vì "chịu" mang ý nghĩa chịu đựng, chấp nhận một điều gì đó khó khăn, đau khổ. Từ "nhận" chỉ đơn thuần là đồng ý, thiếu đi sự cảm thông, thấu hiểu của Thúy Kiều đối với Thúy Vân.
- Hành động lạy rồi sẽ thưa của Thúy Kiều thể hiện sự kính trọng, tôn trọng đối với Thúy Vân. Điều này cho thấy Thúy Kiều rất coi trọng mối quan hệ chị em ruột thịt, dù trong hoàn cảnh khó khăn vẫn muốn giữ gìn lễ nghi, phép tắc.
- Cách dùng từ ngữ của tác giả trong đoạn trích Trao duyên rất tinh tế, thể hiện rõ nét tâm trạng phức tạp của Thúy Kiều. Việc sử dụng những từ ngữ mang sắc thái trang trọng, tha thiết, đau đớn đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho đoạn trích, khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau đớn, dằn vặt và tình yêu sâu nặng của Thúy Kiều.