ĐỀ 3 Đọc văn bản sau: (Tóm tắt phần đầu: Từ Nhị Khanh vốn con nhà nghèo, kết duyên cùng Phùng Trọng Quỳ, con quan Thiêm thư giàu có. Nhị Khanh tuy hãy còn nhỏ, nhưng sau khi về nhà họ Phùng biết cư...

câu 1. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ 3. Người kể giấu mình, gọi tên nhân vật theo tên của chúng. Cách kể này giúp người kể có thể kể chuyện một cách linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật.

câu 2. Trong tác phẩm "Người nghĩa phụ Khoái Châu", lí do chính khiến Nhị Khanh tìm đến cái chết là do sự bội bạc của Trọng Quỳ. Sau khi kết hôn, Trọng Quỳ trở nên lười biếng, sa đà vào thói ăn chơi, tiêu xài hoang phí, thậm chí còn nợ nần chồng chất. Điều này khiến cuộc sống của Nhị Khanh trở nên khó khăn, vất vả.

Ngoài ra, Nhị Khanh còn cảm thấy thất vọng vì Trọng Quỳ không trân trọng tình yêu và sự hy sinh của cô dành cho anh. Cô đã cố gắng hết sức để vun vén hạnh phúc gia đình, nhưng cuối cùng lại nhận lại sự phản bội và thờ ơ từ Trọng Quỳ. Sự tổn thương tinh thần quá lớn khiến Nhị Khanh quyết định tìm đến cái chết để giải thoát cho bản thân.

Tuy nhiên, cái chết của Nhị Khanh không chỉ đơn thuần là hành động tuyệt vọng. Nó còn mang ý nghĩa tố cáo xã hội phong kiến bất công, trọng nam khinh nữ, đẩy người phụ nữ vào cảnh ngộ bi thảm. Cái chết của Nhị Khanh là tiếng chuông cảnh tỉnh cho những người đàn ông cần phải biết trân trọng tình yêu và trách nhiệm gia đình.

câu 3. Từ Hán Việt "khanh" có yếu tố đồng âm khác nghĩa với yếu tố in đậm trong câu trên là "phụ". Từ "phụ" mang ý nghĩa là "cha", trong khi đó từ "khanh" lại mang ý nghĩa là "người giúp đỡ, hỗ trợ". Sự khác biệt này tạo nên sự phong phú và đa dạng trong ngôn ngữ tiếng Việt.

câu 4. Yếu tố kỳ ảo trong văn bản "Người nghĩa phụ Khoái Châu" là việc Nhị Khanh, sau khi qua đời, được Thượng Đế thương xót và cho phép cô trở thành thần giữ sổ sách tại Đền Trưng Vương. Yếu tố này tạo nên một lớp màn huyền bí bao phủ cuộc sống của Trọng Quỳ và Nhị Khanh, khiến cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn và lôi cuốn. Nó cũng góp phần thể hiện chủ đề chính của truyện, đó là sự hy sinh và lòng chung thủy của Nhị Khanh dành cho Trọng Quỳ.

Ngoài ra, yếu tố kỳ ảo còn giúp tăng cường sức mạnh biểu đạt của ngôn ngữ, tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao. Những chi tiết kỳ ảo như việc Nhị Khanh hóa thân thành thần linh, khả năng tiên đoán tương lai, và sự xuất hiện đột ngột của cô trong giấc mơ của Trọng Quỳ, tất cả đều góp phần tạo nên một bức tranh tưởng tượng phong phú và độc đáo.

Tuy nhiên, yếu tố kỳ ảo không chỉ đơn thuần là một công cụ nghệ thuật. Nó còn mang ý nghĩa triết lý sâu sắc, phản ánh niềm tin vào luật nhân quả và sự công bằng của vũ trụ. Câu chuyện về Nhị Khanh và Trọng Quỳ là minh chứng cho việc hành động tốt đẹp sẽ được đền đáp xứng đáng, ngay cả khi người đó đã khuất núi. Điều này khẳng định giá trị đạo đức và tinh thần lạc quan của con người, đồng thời khơi gợi lòng tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

câu 5. Đề 3:

* Phân tích tâm trạng của Từ Thức:
- Từ Thức là một trí thức tài năng, có lòng hiếu thảo, nhưng cuộc sống gò bó, khuôn phép của chốn quan trường khiến anh cảm thấy ngột ngạt, tù túng. Anh khao khát một cuộc sống tự do, phóng khoáng, được hòa mình vào thiên nhiên.
- Khi gặp Giáng Hương, Từ Thức như tìm thấy mảnh ghép còn thiếu của cuộc đời mình. Tình yêu giữa hai người nảy nở nhanh chóng, mãnh liệt, vượt qua mọi rào cản. Tuy nhiên, tình yêu ấy cũng ẩn chứa nhiều mâu thuẫn, bởi Từ Thức là người trần thế, còn Giáng Hương là tiên nữ.
- Tâm trạng của Từ Thức khi quyết định rời bỏ cuộc sống trần thế để theo đuổi tình yêu là sự đấu tranh nội tâm gay gắt. Anh phải lựa chọn giữa tình yêu và trách nhiệm với gia đình, với quê hương. Cuối cùng, anh đã quyết định theo đuổi tình yêu, chấp nhận hy sinh tất cả để được sống trọn vẹn bên người mình yêu.
- Tâm trạng của Từ Thức khi trở về trần thế là sự hụt hẫng, tiếc nuối, thất vọng. Anh nhận ra rằng cuộc sống trần thế quá tầm thường, nhỏ nhoi so với thế giới thần tiên mà anh từng trải nghiệm.

* Ý nghĩa của chi tiết kì ảo:
- Chi tiết kì ảo trong truyện góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện, đồng thời thể hiện chủ đề của tác phẩm.
- Chủ đề của truyện là ca ngợi tình yêu tự do, vượt qua mọi ràng buộc của lễ giáo phong kiến. Đồng thời, truyện cũng thể hiện niềm khát khao được sống trọn vẹn với bản thân, được hòa mình vào thiên nhiên của con người.

Kết luận:

Tâm trạng của Từ Thức trong truyện "Từ Thức lấy vợ tiên" là sự phản ánh chân thực tâm tư, nguyện vọng của con người trong xã hội phong kiến. Qua đó, tác giả Nguyễn Dữ đã gửi gắm thông điệp về giá trị của tình yêu, sự tự do và khát vọng được sống trọn vẹn với bản thân.

câu 1. Đoạn trích "Người nghĩa phụ Khoái Châu" trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ sử dụng ngôn ngữ tinh tế, miêu tả chi tiết và tạo hình ảnh sống động để khắc họa cuộc đời và tâm trạng của nhân vật chính Nhị Khanh. Dưới đây là phân tích chi tiết về đặc điểm không gian và thời gian nghệ thuật trong đoạn trích này:

Không gian:

* Không gian hẹp: Đoạn trích chủ yếu diễn ra trong căn nhà của Nhị Khanh, nơi cô sống cùng Trọng Quỳ và Đỗ Tam Bê Tha. Không gian này phản ánh cuộc sống bình dị, đơn sơ nhưng cũng chứa đựng nhiều mâu thuẫn và bi kịch.
* Không gian mở rộng: Khi Nhị Khanh qua đời, không gian trở nên mênh mông, bao la, tượng trưng cho sự giải thoát khỏi kiếp sống trần tục. Hình ảnh "xe mây" đưa Nhị Khanh lên cõi tiên gợi lên cảm giác thanh tao, nhẹ nhàng, trái ngược hoàn toàn với cuộc sống đầy rẫy khổ đau dưới trần gian.
* Không gian tâm lý: Không gian tâm lý của Nhị Khanh là nơi ẩn chứa những suy tư, trăn trở, day dứt về cuộc đời, về tình yêu, về số phận. Cô luôn mang trong mình nỗi buồn, sự tiếc nuối và khát khao tìm kiếm hạnh phúc đích thực.

Thời gian:

* Thời gian tuyến tính: Thời gian trong đoạn trích diễn ra theo trình tự logic, từ lúc Nhị Khanh còn sống đến khi cô qua đời, rồi đến khi Trọng Quỳ nhận ra lỗi lầm của mình quá muộn màng.
* Thời gian tâm lý: Thời gian tâm lý của Nhị Khanh là khoảng thời gian cô sống trong nỗi nhớ nhung, day dứt, mong ngóng Trọng Quỳ. Nó kéo dài vô tận, khiến cô càng thêm đau khổ và tuyệt vọng.
* Thời gian vĩnh cửu: Cái chết của Nhị Khanh là sự giải thoát khỏi vòng luân hồi, bước sang một thế giới mới, nơi thời gian không còn ý nghĩa.

Kết luận:

Thông qua việc phân tích đặc điểm không gian và thời gian nghệ thuật, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn của Nhị Khanh. Đồng thời, tác phẩm cũng gửi gắm thông điệp về giá trị của tình yêu, sự hy sinh và lòng vị tha.

câu 2. Theo đoạn trích, khi trở lại chốn cũ quê xưa, Từ Thức thấy những cảnh tượng sau:

- Cảnh vật hoang phế, tiêu điều: "Cây cối um tùm, cỏ mọc cao như bắp chân, vắng lặng, không có một tiếng chim kêu".
- Nhà cửa hoang tàn, đổ nát: "Nhà cửa tan hoang, tường đổ, ngói vỡ, rêu phủ xanh rì".
- Con người bơ vơ, lạc lõng: "Người dân thưa thớt, sống cuộc sống nghèo khổ, thiếu thốn".

Những cảnh tượng này phản ánh sự thay đổi đáng buồn của quê hương, khiến Từ Thức cảm thấy xót xa, tiếc nuối.

câu 3. Yếu tố kỳ ảo trong đoạn trích "Người nghĩa phụ Khoái Châu" là việc Nhị Khanh, sau khi qua đời, được Thượng Đế thương xót và cho phép trở thành thần giữ sổ sách tại tòa đền Trưng Vương. Yếu tố này tạo nên một lớp màn huyền bí bao phủ cuộc sống của Trọng Quỳ và Nhị Khanh, khiến cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn và lôi cuốn. Nó cũng góp phần thể hiện chủ đề chính của truyện: sự hy sinh cao cả của người phụ nữ và ý nghĩa của lòng hiếu thảo.

Phân tích:

- Sự hy sinh của Nhị Khanh: Nhị Khanh, dù bị Trọng Quỳ bội bạc, vẫn giữ trọn đạo làm vợ, lo lắng cho tương lai của hai đứa con. Sự hy sinh này càng được tôn vinh khi cô được Thượng Đế công nhận và trao cho nhiệm vụ mới. Điều này khẳng định giá trị của lòng hiếu thảo và sự hi sinh thầm lặng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

- Ý nghĩa của lòng hiếu thảo: Câu chuyện nhấn mạnh tầm quan trọng của lòng hiếu thảo, đặc biệt là đối với người phụ nữ. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, Nhị Khanh vẫn không oán trách, không than vãn, mà vẫn giữ trọn chữ "hiếu". Lòng hiếu thảo của cô được đền đáp xứng đáng khi cô được Thượng Đế ghi nhận và trao cho nhiệm vụ mới.

- Tính chất huyền bí: Yếu tố kỳ ảo giúp tăng cường sức hấp dẫn cho câu chuyện. Nó tạo nên một lớp màn huyền bí bao phủ cuộc sống của Trọng Quỳ và Nhị Khanh, khiến cho câu chuyện thêm phần lôi cuốn và kích thích trí tưởng tượng của người đọc.

Kết luận:

Yếu tố kỳ ảo trong đoạn trích "Người nghĩa phụ Khoái Châu" không chỉ đơn thuần là một chi tiết hư cấu, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề chính của truyện: sự hy sinh cao cả của người phụ nữ và ý nghĩa của lòng hiếu thảo. Nó góp phần tạo nên một câu chuyện hấp dẫn, lôi cuốn và mang đậm nét văn hóa dân gian Việt Nam.

câu 4. Đoạn trích "Người nghĩa phụ ở Khoái Châu" là một tác phẩm văn học mang đậm tinh thần nhân đạo, ca ngợi tình cảm gia đình, lòng hiếu thảo và ý chí kiên cường của con người. Tác giả Nguyễn Dữ đã sử dụng ngôn ngữ tinh tế, miêu tả chi tiết từng hành động, tâm trạng của nhân vật, tạo nên một bức tranh sống động về cuộc đời đầy sóng gió của Từ Thức.

Sự lựa chọn của Từ Thức ở cuối đoạn trích là minh chứng rõ ràng nhất cho tinh thần kiên cường, quyết tâm vượt qua nghịch cảnh. Sau khi trải qua bao nhiêu biến cố, Từ Thức không hề gục ngã, ông vẫn tiếp tục chiến đấu, tìm kiếm lối thoát cho chính mình. Hành động "mặc áo cừu nhẹ, đội nón lá ngắn, vào núi hoành sơn" thể hiện sự dứt khoát, quyết tâm rời bỏ chốn thị phi, tìm về với thiên nhiên, với sự thanh bình. Ông muốn tìm kiếm một cuộc sống mới, một khởi đầu mới, nơi mà ông có thể sống trọn vẹn với bản thân, với ước mơ và lý tưởng của mình.

Từ Thức không chọn con đường an nhàn, hưởng thụ, mà ông chọn con đường gian nan, thử thách. Điều này cho thấy ông là một người có ý chí kiên cường, không ngại khó khăn, sẵn sàng đối mặt với thử thách để đạt được mục tiêu của mình. Sự lựa chọn của Từ Thức cũng phản ánh tinh thần lạc quan, niềm tin vào tương lai tươi sáng. Dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, ông vẫn luôn tin tưởng vào khả năng của bản thân, tin tưởng vào tương lai tốt đẹp phía trước.

Tóm lại, sự lựa chọn của Từ Thức ở cuối đoạn trích là biểu tượng cho tinh thần kiên cường, ý chí bất khuất, lòng dũng cảm và niềm tin vào tương lai tươi sáng. Nó khẳng định giá trị của con người, sức mạnh của ý chí và nghị lực trong việc vượt qua nghịch cảnh, hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.

câu 5. Đọc văn bản trên, em rút ra được thông điệp ý nghĩa nhất đó chính là "hãy trân trọng cuộc sống hiện tại". Thông qua câu chuyện, tác giả muốn gửi gắm tới độc giả bức tranh toàn cảnh xã hội phong kiến đương thời với chế độ nam quyền, khiến cho người phụ nữ phải chịu nhiều khổ cực, bất hạnh. Người phụ nữ lúc này không được tôn trọng, bình đẳng, họ phải sống kiếp sống lầm than, tủi nhục, không có tiếng nói. Họ phải cam chịu, nhẫn nhịn, hi sinh bản thân mình để phụng dưỡng, chăm sóc gia đình chồng. Trong truyện, hình ảnh người phụ nữ tên Nhị Khanh đã phản ánh rõ nét điều này. Nàng là một người phụ nữ xinh đẹp, dịu dàng, đảm đang, thủy chung, son sắt. Nhưng cuối cùng, nàng lại chọn cái chết để chứng minh tấm lòng trinh bạch của mình. Điều này thật đáng tiếc và xót xa. Qua đó, chúng ta cần phải biết trân trọng cuộc sống hiện tại, bởi vì nó mang lại cho chúng ta nhiều niềm vui, hạnh phúc và may mắn. Chúng ta cần phải biết ơn những người đã tạo ra cuộc sống tốt đẹp cho chúng ta, đặc biệt là bố mẹ, thầy cô, bạn bè,... Hãy sống tích cực, lạc quan, yêu đời và cống hiến cho xã hội. Đừng bao giờ buông xuôi, nản chí trước những khó khăn, thử thách. Hãy nhớ rằng, mỗi ngày mới là một cơ hội để chúng ta thay đổi và trưởng thành.