10/10/2025
10/10/2025
Chắc chắn rồi, đây là nhận xét và các bài học lịch sử rút ra từ cải cách của Hồ Quý Ly.
1. Nhận xét về việc ban hành Tiền giấy “Thông bảo hội sao” (1396)
Việc Hồ Quý Ly ban hành tiền giấy "Thông bảo hội sao" vào năm 1396 là một cải cách táo bạo, đi trước thời đại nhưng lại gây thất bại lớn do không hợp với lòng dân và điều kiện thực tiễn.
Đặc điểm Nội dung cụ thể Nhận xét/Đánh giá
Tính táo bạo và tiến bộ Là lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và là một trong những lần hiếm hoi trên thế giới thời bấy giờ có quốc gia ban hành tiền giấy thay thế tiền kim loại (tiền đồng). Thể hiện tư duy kinh tế hiện đại, vượt thời đại của Hồ Quý Ly, nhằm mục đích tập trung kim loại quý (đồng) cho việc đúc vũ khí, quốc phòng.
Tính cưỡng bức và phi thực tiễn Buộc dân phải nộp tiền đồng, cấm tàng trữ tiền đồng; quy định đổi tiền đồng lấy tiền giấy với tỉ lệ không có lợi cho dân. Thiếu sự chuẩn bị về tâm lý, kinh tế và cơ sở pháp lý vững chắc. Người dân không tin tưởng vào giá trị của tiền giấy vì tiền giấy dễ làm giả, dễ rách nát, và không có giá trị nội tại.
Hậu quả Cải cách bị thất bại, gây khó khăn trong giao thương, dẫn đến việc người dân oán thán, mất niềm tin vào triều đình và chính sách của Hồ Quý Ly. Góp phần làm mất lòng dân, tạo ra sự bất ổn xã hội và là một trong những nguyên nhân khiến nhà Hồ sụp đổ nhanh chóng khi quân Minh xâm lược.
2. Các Bài học Lịch sử Rút ra từ Cải cách của Hồ Quý Ly và Triều Hồ
Từ cuộc cải cách mang tính bước ngoặt nhưng yểu mệnh của Hồ Quý Ly, chúng ta có thể rút ra những bài học sâu sắc về công cuộc cải cách, đổi mới:
a. Bài học về sự Cấp tiến và Thực tiễn
Bài học Nội dung
Cải cách phải gắn liền với thực tiễn Cải cách phải phù hợp với trình độ phát triển kinh tế, xã hội, và tâm lý của nhân dân. Những chính sách quá cấp tiến như tiền giấy, dù tiến bộ về mặt lý thuyết, nhưng nếu xa rời thói quen và nhận thức của người dân thì dễ dẫn đến thất bại.
Tính đồng bộ và triệt để Cải cách cần phải được thực hiện một cách đồng bộ, nhưng phải có trọng tâm và giải quyết được gốc rễ vấn đề. Cải cách của Hồ Quý Ly tuy toàn diện nhưng chưa triệt để trong việc giải quyết mâu thuẫn giai cấp sâu sắc, đặc biệt là tầng lớp quý tộc Trần.
b. Bài học về Lòng dân và Hậu thuẫn
Bài học Nội dung
"Việc dân là gốc" Mọi cải cách, dù mục tiêu có cao đẹp đến đâu, đều phải vì lợi ích chung và được nhân dân đồng thuận. Chính sách hạn điền, hạn nô có lợi cho một bộ phận dân nghèo, nhưng chính sách tiền giấy lại gây thiệt hại và bất mãn lớn, dẫn đến "mất lòng dân".
Kết hợp giữa quyền lực và uy tín Hồ Quý Ly có quyền lực tuyệt đối nhưng lại thiếu uy tín chính danh (do việc cướp ngôi nhà Trần) và thiếu sự ủng hộ rộng rãi từ tầng lớp quý tộc cũ. Cải cách chỉ thành công khi người thực hiện vừa có quyền lực để ban hành, vừa có uy tín để thuyết phục.
c. Bài học về Quốc phòng và Ngoại giao
Bài học Nội dung
Xây dựng lực lượng toàn dân Dù quân sự được củng cố (súng thần cơ, thành Tây Đô), nhưng do cải cách gây mất lòng dân nên khi chiến tranh xảy ra, nhà Hồ đã không xây dựng được một khối đại đoàn kết toàn dân để kháng chiến, dẫn đến thất bại nhanh chóng trước quân Minh (1407).
Cảnh giác và chuẩn bị dài hạn Cải cách phục vụ cho mục tiêu tự cường và chống ngoại xâm, nhưng cần có thời gian để phát huy hiệu quả. Khi nguy cơ ngoại xâm cận kề, sự bất ổn nội bộ do cải cách gây ra đã làm suy yếu khả năng phòng thủ của đất nước.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN