câu 1. Đoạn trích "Bữa tiệc đêm ở Đà Giang" thuộc tác phẩm "Truyền kỳ mạn lục" của Nguyễn Dữ. Không gian, thời gian của đoạn trích được miêu tả như sau:
* Không gian: Đoạn trích diễn ra tại bữa tiệc đêm ở Đà Giang, nơi vua Quý Ly đang tổ chức cuộc vui với các quan lại và khách mời. Đây là một không gian sang trọng, quyền uy, phản ánh địa vị xã hội cao quý của vua Quý Ly.
* Thời gian: Thời gian được xác định vào buổi tối, khi mọi người đã tụ họp đông đủ để tham gia bữa tiệc. Khung cảnh đêm khuya tạo nên bầu không khí bí ẩn, hồi hộp, góp phần tăng thêm tính kịch tính cho câu chuyện.
Phản ánh:
Qua bài tập này, học sinh sẽ hiểu rõ hơn về cách phân tích không gian, thời gian trong văn bản. Việc sử dụng phương pháp tiếp cận thay thế giúp học sinh linh hoạt hơn trong việc tìm kiếm thông tin cần thiết, đồng thời rèn luyện kỹ năng đọc hiểu và suy luận logic. Bài tập mở rộng giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào tình huống cụ thể khác, nâng cao khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tế.
câu 2. Theo đoạn trích, sự việc khiến cáo và vượn già phải bày mưu tính kế gặp vua là: "Hiện nay Sài Lang đầy đường lấp lối, sao lại lo đến giống Hồ Ly?"
câu 3. Vai trò của các yếu tố kỳ ảo trong đoạn trích "Bữa tiệc đêm ở Đà Giang" trong tác phẩm Truyền Kỳ Mạn Lục của Nguyễn Dữ là rất quan trọng và mang tính chất quyết định đối với nội dung và ý nghĩa của câu chuyện. Các yếu tố kỳ ảo tạo ra một bối cảnh độc đáo, nơi mà cuộc sống thường nhật hòa quyện với thế giới thần thoại, ma quái. Điều này góp phần tăng cường sức hấp dẫn và lôi cuốn cho câu chuyện, thu hút sự chú ý của người đọc.
Các yếu tố kỳ ảo còn giúp tác giả thể hiện rõ nét tư tưởng và triết lý của mình. Qua việc sử dụng các chi tiết kỳ ảo, Nguyễn Dữ đã khéo léo phản ánh những vấn đề xã hội đương thời, phê phán chế độ phong kiến thối nát, tham nhũng, đồng thời ca ngợi lòng dũng cảm, chính trực của con người. Đồng thời, các yếu tố kỳ ảo cũng tạo ra một không khí mơ hồ, huyền bí, khơi gợi trí tưởng tượng và suy ngẫm sâu sắc cho người đọc.
Ngoài ra, các yếu tố kỳ ảo còn góp phần xây dựng hình ảnh nhân vật, đặc biệt là nhân vật Tú Tài Họ Viên và Cư Sĩ Họ Hồ. Nhờ vào những tình huống kỳ ảo, hai nhân vật này trở nên nổi bật hơn, bộc lộ rõ ràng bản chất và tâm hồn của mình. Tú Tài Họ Viên là một người thông minh, nhanh nhẹn, nhưng cũng đầy tham vọng và ích kỷ. Còn Cư Sĩ Họ Hồ là một người hiền lành, trung thành, luôn sẵn sàng hy sinh vì lợi ích chung.
Tóm lại, các yếu tố kỳ ảo trong đoạn trích "Bữa tiệc đêm ở Đà Giang" không chỉ tạo nên sự hấp dẫn cho câu chuyện mà còn góp phần thể hiện tư tưởng, triết lý và xây dựng hình ảnh nhân vật của tác giả. Đây là một ví dụ điển hình cho thấy cách sử dụng yếu tố kỳ ảo trong văn học cổ điển Việt Nam nhằm nâng cao hiệu quả nghệ thuật và truyền tải thông điệp sâu sắc.
câu 4. Qua cuộc nói chuyện giữa Quý Ly và hai người do Cáo và Vượn hóa thành, tác giả Nguyễn Dữ muốn thể hiện nhiều tầng lớp ý nghĩa sâu sắc. Đầu tiên, ông phê phán thói quen xấu của con người khi quá chú trọng vào lợi ích cá nhân mà quên đi trách nhiệm với cộng đồng. Thay vì quan tâm đến tình hình đất nước, Quý Ly lại bị thu hút bởi thú vui săn bắn, coi thường việc bảo vệ quốc gia. Điều này phản ánh sự thiếu nhận thức về tầm quan trọng của an ninh và ổn định xã hội. Thứ hai, tác giả nhấn mạnh vai trò then chốt của lãnh đạo trong việc xây dựng một xã hội hòa bình và phát triển. Nếu lãnh đạo không đặt lợi ích chung lên hàng đầu, thì sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng đối với cả dân tộc. Cuối cùng, truyện còn nhắc nhở rằng mỗi hành động nhỏ bé đều có khả năng tạo ra ảnh hưởng lớn lao. Hai con vật đã can đảm đứng lên khuyên nhủ Quý Ly, chứng minh rằng ngay cả những sinh vật tưởng chừng yếu đuối cũng có thể góp phần thay đổi thế giới. Tóm lại, qua câu chuyện này, Nguyễn Dữ gửi gắm thông điệp về trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
câu 5. Đoạn trích "Bữa tiệc đêm ở Đà Giang" trong tác phẩm Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ đã phản ánh sâu sắc vấn đề quyền lực và trách nhiệm xã hội của nhà vua. Nhà vua trong truyện không chỉ đơn thuần là một vị lãnh đạo quân đội, mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái, sự công bằng và trách nhiệm đối với dân tộc.
Qua hành động của nhà vua khi quyết định tham gia vào cuộc chiến chống lại kẻ thù, ta thấy rõ ông không chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân hay danh vọng bản thân, mà còn đặt lợi ích chung lên hàng đầu. Ông hiểu rằng, để bảo vệ đất nước, cần phải có sự đoàn kết và đồng lòng của toàn dân. Việc ông sẵn sàng hy sinh bản thân để dẫn dắt quân đội đánh đuổi giặc ngoại xâm chứng tỏ ông là một nhà lãnh đạo có tầm nhìn rộng lớn và lòng dũng cảm phi thường.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý hơn cả là cách thức nhà vua xử lý mối quan hệ giữa quyền lực và trách nhiệm xã hội. Thay vì sử dụng quyền uy để áp đặt ý chí riêng, ông luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến của quần thần. Sự khiêm tốn và biết lắng nghe của ông tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của quốc gia. Điều này cho thấy, quyền lực không nên bị lạm dụng mà phải được sử dụng một cách đúng đắn và hợp lý.
Trong bối cảnh hiện nay, bài học từ đoạn trích vẫn giữ nguyên giá trị. Xã hội ngày càng phức tạp và đầy thách thức, đòi hỏi mỗi cá nhân, đặc biệt là những người nắm giữ vai trò lãnh đạo, phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa quyền lực và trách nhiệm xã hội. Quyền lực không chỉ mang tính chất cá nhân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng. Do đó, việc sử dụng quyền lực một cách minh bạch, công bằng và vì lợi ích chung sẽ góp phần xây dựng một xã hội ổn định và phát triển bền vững.