Giải bài tập

bài 2: Chủ nghĩa tư bản đã trải qua một quá trình xác lập và phát triển lâu dài, bắt đầu từ thế kỷ XVI tại châu Âu, đặc biệt là ở Hà Lan và Anh. Dưới đây là những điểm chính về sự xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản:

1. Sự ra đời của chủ nghĩa tư bản:
- Chủ nghĩa tư bản bắt đầu hình thành từ trong lòng xã hội phong kiến châu Âu. Cuộc cách mạng Hà Lan vào thế kỷ XVI đã lật đổ ách thống trị của phong kiến Tây Ban Nha, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.
- Vào thế kỷ XVII, chủ nghĩa tư bản chính thức được xác lập như một hình thái xã hội tại Hà Lan và Anh.

2. Giai đoạn phát triển:
- Chủ nghĩa tư bản phát triển qua hai giai đoạn chính:
- Chủ nghĩa tư bản cạnh tranh tự do: Đây là giai đoạn đầu, nơi mà các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau trong một thị trường tự do.
- Chủ nghĩa tư bản độc quyền: Giai đoạn này diễn ra khi một số ít doanh nghiệp lớn chiếm lĩnh thị trường, dẫn đến sự hình thành của các tập đoàn độc quyền và cuối cùng là chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.

3. Đặc điểm của chủ nghĩa tư bản:
- Chủ nghĩa tư bản dựa trên quyền sở hữu tư nhân đối với tư liệu sản xuất và hoạt động sản xuất vì lợi nhuận.
- Các đặc điểm nổi bật bao gồm tài sản tư nhân, tích lũy tư bản, lao động tiền lương, và một hệ thống giá cả và thị trường cạnh tranh.

4. Tác động của chủ nghĩa tư bản:
- Chủ nghĩa tư bản đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, chuyển đổi từ sản xuất nhỏ sang sản xuất lớn hiện đại.
- Nó cũng đã tạo ra sự xã hội hóa sản xuất, liên kết các quá trình sản xuất lại với nhau thành một hệ thống thống nhất.
- Chủ nghĩa tư bản đã thiết lập nền dân chủ tư sản, mặc dù chưa hoàn hảo, nhưng đã tiến bộ hơn so với các chế độ phong kiến trước đó.

5. Thành tựu khoa học và công nghệ:
- Trong quá trình phát triển, chủ nghĩa tư bản đã thúc đẩy các thành tựu khoa học và công nghệ, từ đó tạo ra những thay đổi lớn trong sản xuất và đời sống xã hội.

Tóm lại, sự xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản không chỉ là một quá trình kinh tế mà còn là một cuộc cách mạng xã hội, đánh dấu sự chuyển mình từ chế độ phong kiến sang một hình thái xã hội mới, mở ra nhiều cơ hội và thách thức cho nhân loại.

câu 1: Câu trả lời đúng là c. xâm lược và mở rộng thuộc địa. Từ đầu thế kỷ XIX, các nước tư bản phương Tây đã tăng cường xâm lược các nước Á, Phi để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về nguyên liệu và nhân công phục vụ cho sự phát triển của công nghiệp.

câu 2: Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, các nước tư bản chủ nghĩa đã chuyển sang giai đoạn c. đế quốc chủ nghĩa. Trong giai đoạn này, nền kinh tế tư bản phát triển mạnh mẽ, dẫn đến sự hình thành các công ty độc quyền và sự cạnh tranh gay gắt, đồng thời các nước tư bản phương Tây cũng đẩy mạnh xâm lược và khai thác thuộc địa.

câu 3: Câu trả lời đúng là: c. châu á, châu phi và khu vực mỹ la-tinh.

Đến cuối thế kỷ XIX, các nước đế quốc chủ nghĩa đã thiết lập hệ thống thuộc địa rộng khắp ở các khu vực này, đặc biệt là ở châu Á và châu Phi, nơi mà nhiều quốc gia đã trở thành thuộc địa của các nước phương Tây.

câu 4: Đầu thế kỷ XX, quốc gia có hệ thống thuộc địa rộng lớn nhất là d. Anh.

câu 5: Câu trả lời đúng là c. các nhà tư bản lớn. Các tổ chức độc quyền ra đời từ sự liên minh giữa các nhà tư bản lớn nhằm tập trung sản xuất và chi phối nền kinh tế.

câu 6: Sự kiện đánh dấu sự mở rộng của chủ nghĩa tư bản ở ngoài châu Âu là: b. phong trào đấu tranh giành độc lập ở khu vực mỹ la-tinh.

câu 7: Thuật ngữ "chủ nghĩa tư bản hiện đại" được sử dụng để chỉ sự phát triển của chủ nghĩa tư bản trong giai đoạn b. sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay.

câu 8: Lĩnh vực tiềm năng phát triển của chủ nghĩa tư bản hiện đại là b. văn hóa - giáo dục. Trong bối cảnh chuyển đổi sang kinh tế tri thức, vai trò của tri thức và giáo dục ngày càng trở nên quan trọng, góp phần nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh trong nền kinh tế.