lời bài thơ * Thu Vịnh * của thi sĩ Nguyễn Khuyến

* Thu Vịnh
* Tác giả: Nguyễn Khuyến
* Thể loại: Thất ngôn bát cú Đường luật
* Nội dung chính: Bài thơ thể hiện tâm trạng buồn man mác, cô đơn của tác giả trước cảnh trời thu bao la, rộng lớn. Qua đó, tác giả cũng bộc lộ tình yêu quê hương đất nước sâu sắc và nỗi lòng nhớ nhà da diết.
* Phân tích từng câu thơ:
* Câu 1-2: "Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao, Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu."
* Hai câu đề mở ra khung cảnh trời thu với bầu trời xanh ngắt, cao vời vợi, cây trúc uốn lượn nhẹ nhàng trong làn gió se lạnh. Hình ảnh này gợi lên cảm giác thanh bình, yên tĩnh nhưng cũng ẩn chứa chút gì đó cô đơn, trống trải.
* Câu 3-4: "Nước biếc trông như tầng khói phủ, Song thưa để mặc bóng trăng vào."
* Hai câu thực tiếp tục khắc họa vẻ đẹp của mùa thu qua hình ảnh mặt nước biếc như khói phủ và ánh trăng sáng soi rọi qua song thưa. Cảnh vật trở nên huyền ảo, lung linh, tạo nên không khí lãng mạn, trữ tình.
* Câu 5-6: "Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái, Một tiếng trên không ngỗng nước nào?"
* Hai câu luận chuyển sang miêu tả chi tiết hơn về cảnh vật, cụ thể là những bông hoa năm ngoái vẫn còn nở rộ và tiếng chim nhạn kêu trên bầu trời. Điều này cho thấy thời gian đã ngừng lại, mọi thứ đều giữ nguyên vẹn như xưa.
* Câu 7-8: "Nhân hứng cũng vừa toan cất bút, Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào."
* Hai câu kết khép lại bài thơ bằng tâm trạng của tác giả khi muốn viết thơ ca ngợi cảnh đẹp mùa thu nhưng lại cảm thấy thẹn thùng vì chưa xứng đáng với tài năng của ông Đào (Đào Uyên Minh). Điều này thể hiện sự khiêm tốn và tự nhận thức về bản thân của tác giả.
* Nghệ thuật:
* Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm.
* Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa,...
* Kết hợp hài hòa giữa tả cảnh và tả tình.
* Ý nghĩa:
* Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương đất nước sâu sắc của tác giả.
* Khẳng định giá trị của việc sống trọn vẹn với thiên nhiên, trân trọng những khoảnh khắc đẹp đẽ của cuộc sống.
* Gợi nhắc con người cần biết yêu thương, trân trọng những điều giản dị, bình thường trong cuộc sống.