giúp mình với

Đỗ Nhật

cấu 3. Thế nào là “thông tin số”? Em hãy nêu 3 đặc điểm của thông tin số.

• Thông tin số là thông tin được tạo lập, xử lý và lưu trữ bằng phương pháp sử dụng tín hiệu số (ví dụ: chuỗi bit 0 và 1) và được thể hiện dưới dạng dữ liệu điện tử, thường xuất hiện trong môi trường máy tính, internet và các thiết bị kỹ thuật số.

3 đặc điểm của thông tin số:

1. Đa dạng về dạng thức (Multimedia): Thông tin số có thể được thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau như chữ và số (văn bản), hình ảnh, âm thanh, video,...
2. Dễ dàng sao chép, chỉnh sửa và chia sẻ: Thông tin số có thể được nhân bản, chỉnh sửa hoặc truyền tải qua mạng một cách nhanh chóng, dễ dàng và với chi phí thấp.
3. Có tính bản quyền/Sở hữu trí tuệ: Rất nhiều nội dung số (bài viết, ảnh, nhạc, phần mềm) được bảo vệ bởi luật bản quyền và người dùng cần phải xin phép hoặc mua quyền sử dụng khi khai thác.

Câu 4. Để xác định thông tin có đáng tin cậy hay không, em cần căn cứ những yếu tố nào?

Để xác định thông tin có đáng tin cậy (tin cậy) hay không, em cần căn cứ vào các yếu tố sau:

1. Nguồn gốc của thông tin:

• Tác giả/Tổ chức: Thông tin đến từ ai? Họ/tổ chức đó có uy tín, chuyên môn hoặc thẩm quyền trong lĩnh vực đó không?
• Kênh công bố: Thông tin được đăng tải trên trang web, tạp chí, sách báo chính thống hay trên các nền tảng mạng xã hội cá nhân không có kiểm duyệt?

1. Tính chính xác và có căn cứ:

• Thông tin có căn cứ, bằng chứng (số liệu, nghiên cứu, trích dẫn) rõ ràng không?
• Có thể kiểm chứng, xác minh nội dung thông tin bằng các nguồn độc lập, uy tín khác không?

1. Tính khách quan:

• Thông tin được trình bày một cách trung lập hay mang tính thiên vị, cảm tính?
• Mục đích của thông tin là để cung cấp kiến thức hay để thuyết phục, quảng cáo, hoặc gây ảnh hưởng dư luận?

1. Tính cập nhật và thời sự:

• Thông tin được công bố khi nào? Nội dung đó có còn phù hợp với thời điểm hiện tại không (nhất là trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, pháp luật)?

Câu 5. Em hãy nêu một số biểu hiện vi phạm khi sử dụng công nghệ kỹ thuật số. Nêu các lưu ý để tránh các vi phạm khi sử dụng công nghệ kỹ thuật số.

Một số biểu hiện vi phạm khi sử dụng công nghệ kỹ thuật số:

• Vi phạm bản quyền/Sở hữu trí tuệ:
• Sao chép, chỉnh sửa sản phẩm số của người khác (bài viết, hình ảnh, video, mã nguồn) và coi đó là của mình mà không ghi nguồn hoặc xin phép (đạo văn).
• Tải và sử dụng các phần mềm, tệp tin (nhạc, phim) có bản quyền mà không trả phí.
• Vi phạm quyền riêng tư và danh dự:
• Tự ý chia sẻ thông tin cá nhân (hình ảnh, địa chỉ, số điện thoại) của người khác lên mạng xã hội.
• Sử dụng ngôn ngữ thiếu văn hóa, xúc phạm, bôi nhọ nhân phẩm, danh dự người khác trên mạng (bắt nạt trực tuyến, lan truyền tin đồn thất thiệt).
• Phát tán thông tin sai lệch/bất hợp pháp:
• Đăng tải, chia sẻ thông tin sai sự thật (tin giả, tin chưa kiểm chứng) gây hoang mang trong cộng đồng.
• Tham gia các hành vi lừa đảo trực tuyến, phát tán nội dung đồi trụy, bạo lực, chống phá Nhà nước.

Các lưu ý để tránh các vi phạm khi sử dụng công nghệ kỹ thuật số:

1. Tôn trọng bản quyền: Luôn ghi rõ nguồn tác giả khi sử dụng thông tin, hình ảnh, hoặc nội dung của người khác. Tuyệt đối không sao chép nguyên vẹn và nhận đó là sản phẩm của mình.
2. Tôn trọng quyền riêng tư: Không đăng tải hoặc chia sẻ bất kỳ thông tin, hình ảnh cá nhân nào của người khác khi chưa được sự đồng ý của họ.
3. Sử dụng ngôn ngữ có văn hóa: Cân nhắc kỹ lưỡng trước khi bình luận, đăng tải. Tuyệt đối không xúc phạm, lăng mạ người khác trên không gian mạng.
4. Kiểm chứng thông tin: Chỉ chia sẻ thông tin khi đã xác minh được nguồn gốc và tính chính xác của nó. Không lan truyền tin đồn hoặc thông tin chưa kiểm chứng.

Câu 6. Theo em, hành động “trung thực khi tạo sản phẩm số” được thể hiện như thế nào?

Hành động trung thực khi tạo sản phẩm số được thể hiện qua những điểm sau:

• Tự làm sản phẩm: Tự mình xây dựng sản phẩm (bài thuyết trình, video, bài tập lập trình,...) bằng kiến thức và khả năng của bản thân, không gian lận trong quá trình thực hiện.
• Ghi nhận nguồn tham khảo:
• Nếu có sử dụng hình ảnh, âm thanh, video, đoạn mã,... có bản quyền hoặc của người khác, phải xin phép và ghi rõ nguồn gốc một cách chính xác.
• Trích dẫn thông tin hoặc ý tưởng từ nguồn khác theo quy tắc (ví dụ: đặt trong ngoặc kép hoặc dùng chú thích) và cung cấp đầy đủ thông tin về tác giả/tài liệu gốc.
• Không đạo văn/đạo nhái: Không sao chép, chỉnh sửa sản phẩm số của người khác (kể cả bài tập của bạn bè) rồi tuyên bố đó là sản phẩm của mình.
• Minh bạch trong dữ liệu: Nếu sản phẩm số có sử dụng dữ liệu, phải đảm bảo dữ liệu đó là thật, không bị làm giả hoặc bóp méo để phục vụ cho mục đích cá nhân.

Câu 7. Em hãy đề xuất 3 biện pháp giúp nâng cao ý thức tôn trọng bản quyền và trung thực khi sử dụng công nghệ số trong học sinh.

3 biện pháp giúp nâng cao ý thức tôn trọng bản quyền và trung thực khi sử dụng công nghệ số trong học sinh là:

1. Tổ chức các buổi học/chuyên đề về Đạo đức số và Pháp luật mạng:

• Tổ chức các tiết học chính khóa hoặc ngoại khóa giảng giải rõ ràng về Luật Sở hữu trí tuệ, Bản quyền, và Quyền riêng tư trong môi trường số.
• Sử dụng các ví dụ thực tế về hậu quả của việc vi phạm (ví dụ: bị phạt vì đạo văn, bị khóa tài khoản vì sử dụng nội dung lậu) để học sinh thấy rõ tầm quan trọng và sự nghiêm trọng của hành vi vi phạm.

1. Áp dụng quy tắc trích dẫn và kiểm tra tính trung thực trong học tập:

• Quy định bắt buộc học sinh phải ghi nguồn đối với tất cả tài liệu tham khảo trong các bài tập, báo cáo, và dự án số (ví dụ: sử dụng phong cách trích dẫn APA, MLA đơn giản).
• Sử dụng công cụ kiểm tra đạo văn hoặc quy trình đánh giá chéo giữa học sinh để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi sao chép không trung thực.

1. Khuyến khích và tôn vinh tính sáng tạo cá nhân:

• Tổ chức các cuộc thi, hoạt động (ví dụ: thiết kế, lập trình, làm video) khuyến khích học sinh tự mình sáng tạo ra sản phẩm, thay vì sao chép.
• Khen thưởng, tuyên dương các sản phẩm số có tính độc đáo, sáng tạo và thực hiện nghiêm túc việc ghi nhận nguồn gốc thông tin, từ đó hình thành thói quen trung thực và tôn trọng công sức người khác.