giúp mình với ạaaa

Ng ThủyBased on the image, the user has provided a list of open-ended questions (Tự Luận) in Vietnamese, likely from a Biology or Agriculture test, and asks for the solution.

I will provide detailed answers for each question in Vietnamese.

Hướng dẫn giải (Solution Guide)

Đây là các câu hỏi thuộc lĩnh vực Sinh học/Nông nghiệp.

Câu 1: Vẽ và chú thích sơ đồ cấu tạo của keo đất?

Trả lời:

Keo đất là những hạt có kích thước rất nhỏ ($< 1 \mu m$) mang điện tích âm, chủ yếu gồm phần nhân và lớp vỏ hấp phụ.

Sơ đồ cấu tạo của keo đất:

1. Phần nhân (lõi): Gồm các vật chất vô cơ (như sét, ôxít sắt, ôxít nhôm) hoặc hữu cơ (mùn). Phần nhân quyết định bản chất và điện tích của keo đất.
2. Lớp ion quyết định điện tích (Ion tạo thế): Thường là các ion $\text{O}^{2-}$ hoặc $\text{OH}^-$ trong thành phần của sét hoặc $\text{H}^+$ trong thành phần của mùn.
3. Lớp ion bất động (Ion bù): Gồm các ion mang điện tích ngược dấu, bị hút chặt vào lớp ion quyết định điện tích để trung hòa một phần điện tích của nhân keo. Các ion này ít có khả năng trao đổi.
4. Lớp ion khuếch tán (Ion trao đổi): Gồm các cation $\text{Ca}^{2+}, \text{Mg}^{2+}, \text{K}^{+}, \text{Na}^{+}, \text{NH}_4^+$... bị hút lỏng lẻo hơn về phía bề mặt keo để trung hòa hoàn toàn điện tích âm còn lại của keo. Các ion này có khả năng trao đổi dễ dàng với các ion trong dung dịch đất và được cây hấp thụ.

Keo đất có vai trò quan trọng trong việc giữ và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng.

Câu 2: Nêu các tiêu chí thường dùng để phân loại cây trồng?

Trả lời:

Có nhiều tiêu chí để phân loại cây trồng. Các tiêu chí thường dùng bao gồm:

1. Dựa vào mục đích sử dụng (phổ biến nhất):

• Cây lương thực (lúa, ngô, khoai, sắn...).
• Cây thực phẩm/Rau màu (cà chua, dưa chuột, bắp cải...).
• Cây ăn quả (cam, quýt, xoài, vải...).
• Cây công nghiệp (cà phê, cao su, chè, mía...).
• Cây làm thuốc, cây cảnh, cây lấy gỗ, cây thức ăn gia súc...

1. Dựa vào đặc điểm sinh học và sinh thái:

• Theo thời gian sống: Cây hàng năm (ngắn ngày), cây hai năm, cây lâu năm.
• Theo khả năng chịu lạnh: Cây ưa ấm (nhiệt đới, cận nhiệt đới), cây chịu lạnh (ôn đới).
• Theo khả năng chịu hạn: Cây chịu hạn, cây ưa ẩm.

1. Dựa vào đặc điểm thực vật học (hệ thống phân loại khoa học):

• Họ thực vật (Họ lúa, Họ đậu, Họ cà phê...).
• Loài thực vật.

Câu 3: Quan sát cây trồng trong khuôn viên nhà trường em và cho biết những cây nào bị thiếu nước và thiếu ánh sáng? Đề xuất giải pháp khắc phục?

Trả lời:

(Đây là câu hỏi thực tế. Học sinh cần quan sát môi trường thực tế. Dưới đây là câu trả lời mang tính chất định hướng và ví dụ.)

A. Dấu hiệu nhận biết:

1. Thiếu nước:

• Cây bị héo, rũ xuống (đặc biệt vào buổi trưa).
• Lá màu xanh đậm bất thường, sau đó chuyển sang vàng, khô héo từ dưới gốc lên và dễ rụng.
• Thân và cành kém phát triển, cứng.
• Đất trong chậu/bồn khô nẻ, cứng.

1. Thiếu ánh sáng:

• Cây bị vống cao, ốm yếu (hiện tượng vươn dài tìm sáng).
• Lá nhỏ, mỏng, màu xanh nhạt hoặc vàng, kém quang hợp.
• Khoảng cách giữa các đốt thân (lóng) dài bất thường.
• Cây ra hoa, kết quả kém hoặc không ra.

B. Đề xuất giải pháp khắc phục:

1. Khắc phục thiếu nước:

• Tưới nước: Thực hiện tưới nước đầy đủ và kịp thời, đặc biệt vào sáng sớm hoặc chiều mát. Tùy thuộc vào loại cây, có thể áp dụng tưới nhỏ giọt, tưới phun mưa hoặc tưới gốc.
• Giữ ẩm cho đất: Bón thêm vật liệu hữu cơ (mùn, rơm rạ) hoặc dùng màng phủ nông nghiệp để giảm bốc hơi nước.

1. Khắc phục thiếu ánh sáng:

• Tỉa cành, lá: Cắt tỉa những cành/tán lá che khuất ánh sáng.
• Di chuyển vị trí: Chuyển các cây ưa sáng đến vị trí đầy đủ ánh sáng (trực tiếp hoặc gián tiếp, tùy loại cây).
• Bổ sung ánh sáng nhân tạo (nếu cần): Sử dụng đèn chuyên dụng (ví dụ: đèn LED trồng cây) để kéo dài thời gian chiếu sáng, đặc biệt với cây cảnh trong nhà.

Câu 4: Nêu các tiêu chí thường dùng để phân loại cây trồng?

(Câu này lặp lại Câu 2. Xin phép trả lời lại một cách đầy đủ.)

Trả lời:

Các tiêu chí thường dùng để phân loại cây trồng bao gồm:

1. Tiêu chí Mục đích sử dụng (Economic Use): Đây là tiêu chí phổ biến nhất.

• Cây lương thực: Lúa, ngô (bắp), lúa mì, khoai tây.
• Cây công nghiệp: Cao su, cà phê, chè, mía, bông.
• Cây ăn quả: Cam, xoài, sầu riêng, chuối.
• Cây rau màu: Cà chua, cải bắp, xà lách.
• Cây thức ăn gia súc: Cỏ voi, cỏ Alfalfa.
• Cây cảnh, cây che bóng, cây thuốc.

1. Tiêu chí Thời gian sinh trưởng (Life Cycle):

• Cây hàng năm (ngắn ngày): Sống và hoàn thành chu kỳ sinh trưởng trong 1 năm (lúa, ngô).
• Cây hai năm: Sống qua hai mùa sinh trưởng (cà rốt, cải bắp).
• Cây lâu năm: Sống và cho thu hoạch nhiều năm (cây ăn quả, cây công nghiệp).

1. Tiêu chí Đặc tính sinh học/Thực vật học (Botanical/Biological Characteristics):

• Phân loại theo Họ, Chi, Loài (ví dụ: cây thuộc Họ lúa, Họ đậu).
• Cây $\text{C}_3$ và cây $\text{C}_4$ (dựa vào con đường quang hợp).

1. Tiêu chí Sinh thái (Ecological Characteristics):

• Cây ưa sáng/Cây chịu bóng.
• Cây chịu hạn/Cây ưa ẩm.

Câu 5: Nhà bạn A có 1 thửa ruộng canh tác lúa lâu năm bị bạc màu. Em hãy đề xuất biện pháp giúp gia đình bạn A cải tạo thửa ruộng đó nhằm đem lại năng suất cao?

Trả lời:

Thửa ruộng lúa bị bạc màu lâu năm thường là do mất cân bằng dinh dưỡng, thiếu chất hữu cơ, và kết cấu đất bị phá vỡ. Để cải tạo và tăng năng suất, cần áp dụng các biện pháp tổng hợp:

1. Bổ sung chất hữu cơ và cải tạo kết cấu đất:

• Bón phân hữu cơ: Bón bổ sung một lượng lớn phân chuồng hoai mục, phân xanh (vùi dập cây phân xanh như cốt khí, điền thanh), hoặc phân vi sinh để tăng hàm lượng mùn, cải thiện độ xốp và khả năng giữ nước của đất.
• Trồng cây luân canh/xen canh: Luân canh với các cây họ đậu (đậu tương, lạc) để cố định đạm từ không khí, làm giàu đạm cho đất và cải tạo kết cấu đất.

1. Cân đối dinh dưỡng vô cơ:

• Phân tích mẫu đất: Lấy mẫu đất đi phân tích để xác định chính xác độ $\text{pH}$ và hàm lượng các chất $\text{N}, \text{P}, \text{K}$ và vi lượng bị thiếu hụt.
• Bón vôi: Nếu đất chua (thường gặp ở đất bạc màu), cần bón vôi để nâng cao độ $\text{pH}$ và cải tạo môi trường sống cho vi sinh vật.
• Bón phân vô cơ cân đối: Bón phân đạm, lân, kali theo tỉ lệ hợp lý, ưu tiên bón phân lân và kali vì thường bị thiếu hụt nghiêm trọng ở đất bạc màu. Chú ý bổ sung các nguyên tố vi lượng (như $\text{Zn}, \text{B}, \text{Fe}$) nếu thiếu.

1. Áp dụng kỹ thuật canh tác hợp lý:

• Trồng giống mới: Sử dụng các giống lúa năng suất cao và có khả năng chịu đựng điều kiện đất xấu.
• Thực hiện làm đất tối thiểu: Hạn chế cày xới sâu quá mức để tránh phá vỡ cấu trúc đất.

Câu 6:

a. Phân tích vai trò của trồng trọt đối với đời sống kinh tế - xã hội.

Trả lời:

Trồng trọt có vai trò vô cùng quan trọng đối với đời sống kinh tế - xã hội:

1. Cung cấp lương thực, thực phẩm:

• Đây là vai trò cơ bản nhất. Trồng trọt cung cấp nguồn lương thực chính (lúa, ngô, khoai) và thực phẩm hàng ngày (rau, củ, quả) cho con người.
• Cung cấp nguồn thức ăn dồi dào cho chăn nuôi.

1. Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến:

• Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp nhẹ (sản xuất đường từ mía, sợi từ bông, dầu ăn từ đậu nành/lạc, cà phê, chè...).
• Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp dược phẩm và mỹ phẩm.

1. Tạo việc làm và thu nhập:

• Trồng trọt thu hút một lượng lớn lao động, đặc biệt ở các nước đang phát triển, tạo công ăn việc làm và mang lại thu nhập ổn định cho người dân nông thôn.
• Góp phần xóa đói giảm nghèo.

1. Phát triển kinh tế quốc gia:

• Sản phẩm trồng trọt là nguồn hàng xuất khẩu quan trọng, mang lại nguồn ngoại tệ lớn cho đất nước (ví dụ: gạo, cà phê, hồ tiêu, rau quả của Việt Nam).
• Đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, là cơ sở vững chắc cho sự phát triển kinh tế.

1. Bảo vệ môi trường và cảnh quan:

• Cây trồng giúp điều hòa khí hậu, chống xói mòn đất, giữ nước và tạo cảnh quan sinh thái, du lịch.

b. Nêu sự khác biệt giữa vai trò của trồng trọt trong truyền thống và với trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Trả lời:

Tiêu chíTrồng trọt Truyền thốngTrồng trọt trong bối cảnh CMCN 4.0 (Nông nghiệp thông minh)Mục tiêu chínhĐảm bảo an ninh lương thực (đủ ăn) và tự cung tự cấp là chủ yếu.Năng suất cao, chất lượng cao, an toàn thực phẩm và tối ưu hóa lợi nhuận.Vai trò kinh tếSản xuất dựa vào điều kiện tự nhiên, năng suất thấp và không ổn định. Giá trị gia tăng thấp.Sản xuất hàng hóa lớn, cá thể hóa (đáp ứng thị trường ngách). Tối ưu hóa chuỗi giá trị và xuất khẩu công nghệ.Vai trò xã hộiTạo ra việc làm lao động chân tay phổ thông lớn. Phân hóa giàu nghèo thấp hơn trong lĩnh vực này.Yêu cầu lao động chất lượng cao (kỹ sư, kỹ thuật viên vận hành công nghệ). Tăng năng suất lao động, giảm phụ thuộc vào lao động thủ công.Mối quan hệ với TNPhụ thuộc hoàn toàn và dễ bị tổn thương bởi thiên tai. Có thể gây ô nhiễm do lạm dụng hóa chất.Tối ưu hóa tài nguyên (đất, nước, phân bón) nhờ cảm biến, $\text{IoT}$. Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường (Nông nghiệp bền vững).Vai trò công nghệCông cụ thô sơ, kinh nghiệm là chính.Ứng dụng sâu rộng $\text{AI}$, $\text{Big Data}$, $\text{IoT}$, $\text{Drone}$ để đưa ra quyết định chính xác (Nông nghiệp chính xác - Precision Agriculture).