Vận dụng được hiểu biết về hô hấp giải thích các vấn đề thực tiễn (ví dụ: bảo quản hạt và nông sản,cây ngập úng sẽ chết,...).

Việc vận dụng hiểu biết về hô hấp để giải thích các vấn đề thực tiễn là một ứng dụng quan trọng của sinh học. Dưới đây là giải thích cho các ví dụ bạn đưa ra:🌾 1. Bảo Quản Hạt và Nông SảnHô hấp tế bào là quá trình các tế bào sống (như tế bào trong hạt, củ, quả) phân giải chất hữu cơ (chủ yếu là carbohydrate) để giải phóng năng lượng ($\text{ATP}$), đồng thời tạo ra $\text{CO}_2$ và hơi nước.$\text{Chất hữu cơ} + \text{O}_2 \rightarrow \text{Năng lượng} (\text{ATP}) + \text{CO}_2 + \text{H}_2\text{O} + \text{Nhiệt}$Để bảo quản nông sản được lâu, mục tiêu là giảm thiểu cường độ hô hấp xuống mức tối thiểu (hô hấp duy trì sự sống) để giữ lại chất lượng và khối lượng của nông sản.Vấn đề Thực tiễnCơ sở Sinh học (Hô hấp)Giải pháp Bảo quảnGiảm hao hụt chất lượngHô hấp tiêu thụ chất hữu cơ dự trữ (tinh bột, đường), làm giảm hàm lượng dinh dưỡng và khối lượng của nông sản.Giảm nhiệt độ: Nhiệt độ thấp làm giảm hoạt tính của enzyme hô hấp, từ đó giảm cường độ hô hấp.Hạn chế hư hỏng (nấm mốc)Hô hấp sinh ra nhiệt và hơi nước, làm tăng độ ẩm và nhiệt độ cục bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật (nấm mốc, vi khuẩn) phát triển, gây hỏng nông sản.Giảm độ ẩm: Phơi sấy khô để giảm độ ẩm của hạt và nông sản.Điều chỉnh khí quyển (CA): Giảm nồng độ $\text{O}_2$ và tăng nồng độ $\text{CO}_2$ để buộc tế bào hô hấp yếm khí hoặc giảm tốc độ hô hấp hiếu khí.💧 2. Cây Ngập Úng Sẽ ChếtKhi cây bị ngập úng trong thời gian dài, bộ rễ của cây bị bao phủ hoàn toàn bởi nước, dẫn đến tình trạng thiếu $\text{O}_2$ nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và hấp thụ chất dinh dưỡng.a. Thiếu Oxi và Hô hấp Yếm khíRễ cây cần $\text{O}_2$ để thực hiện hô hấp hiếu khí ($\text{O}_2$ đóng vai trò là chất nhận electron cuối cùng), tạo ra một lượng lớn $\text{ATP}$ ($\sim 30-32 \text{ ATP}$/glucose) để duy trì sự sống và hoạt động hấp thụ (như hấp thụ chủ động).Khi ngập úng, nồng độ $\text{O}_2$ trong đất giảm mạnh. Rễ buộc phải chuyển sang hô hấp yếm khí (lên men).Hô hấp yếm khí chỉ tạo ra rất ít $\text{ATP}$ ($\sim 2 \text{ ATP}$/glucose), không đủ năng lượng để rễ hoạt động.b. Tích tụ Chất ĐộcSản phẩm cuối cùng của hô hấp yếm khí (lên men) ở hầu hết thực vật là Ethanol (rượu $\text{etylic}$) và Acetaldehyde.Các chất này là các chất độc hại đối với tế bào thực vật. Khi tích lũy nồng độ cao trong rễ, chúng gây tổn thương màng tế bào, phá hủy cấu trúc tế bào, làm rễ bị thối và chết.c. Hậu quảRễ chết làm cây không hấp thụ được nước và chất dinh dưỡng.Chất độc từ rễ chết lan lên các bộ phận khác.Kết quả: Cây héo dần, lá vàng úa và cuối cùng là chết.