Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ Bài thơ "Thu vịnh" được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật. Đây là thể thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ, niêm luật chặt chẽ về vần, đối, thanh. Câu 2: Tìm những...

câu 1: Bài thơ "Thu Vịnh" được viết theo thể thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật. Đây là thể thơ có 8 câu, mỗi chữ đều phải tuân thủ nghiêm ngặt về niêm luật, vần, đối và thanh. Bài thơ sử dụng các cặp từ trái nghĩa như "lạnh lẽo - rét mướt", "gió vàng - mưa bạc",... để tạo nên sự tương phản giữa cảnh vật mùa thu và tâm trạng của tác giả. Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng phép đối trong hai câu thực và hai câu luận, giúp tăng tính nhạc điệu cho bài thơ. Thể thơ này thường được sử dụng trong các bài thơ trữ tình, miêu tả thiên nhiên hoặc tâm trạng con người.

câu 2: Bài thơ "Cảnh ngày hè" của Nguyễn Trãi đã khắc họa thành công bức tranh mùa thu Bắc Bộ với những nét đặc trưng:

* Bầu trời: "Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao" - Gợi lên bầu trời thu cao vời vợi, trong xanh, không gợn mây.
* Cảnh vật: "Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu", "Song thưa để mặc bóng trăng vào" - Gợi lên sự tĩnh lặng, thoáng đãng của cảnh vật, cây trúc rung rinh trước làn gió thu se lạnh, cửa sổ thưa để ánh trăng dịu dàng lọt vaò.
* Mặt nước: "Nước biếc trông như tầng khói phủ" - Miêu tả mặt nước hồ thu trong vắt, phẳng lặng, phản chiếu màu xanh biếc của bầu trời, tạo cảm giác như được bao phủ bởi một lớp sương khói mỏng manh.
* Âm thanh: "Một tiếng trên không ngỗng nước nào?" - Tiếng ngỗng kêu gợi lên sự cô quạnh, mênh mông của không gian, đồng thời cũng là một dấu hiệu của mùa thu.
* Màu sắc: "Xanh ngắt", "biếc" - Những gam màu chủ đạo của mùa thu, tạo cảm giác trong trẻo, mát lành.
* Không khí: "Gió hắt hiu" - Làn gió thu se lạnh, mang theo chút u tịch, buồn man mác.

Ngoài ra, tác giả còn sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ,... để làm cho bức tranh mùa thu thêm sinh động và giàu sức biểu cảm.

câu 3: Trong bài thơ "Bài thơ về tiểu đội xe không kính", nhà thơ Phạm Tiến Duật đã sử dụng rất nhiều từ tượng hình nhằm mục đích miêu tả khung cảnh chiến trường ác liệt và khắc họa hình ảnh người lính lái xe dũng cảm, kiên cường.

* "Xanh ngắt": Từ tượng hình này được sử dụng để miêu tả màu xanh của bầu trời mùa thu, một màu xanh cao vời vợi, trong treỏ, không tì vết. Nó giúp người đọc hình dung được một bầu trời thu trong vắt, cao vút, như thể ẩn chứa cả một khoảng không gian rộng lớn, bao la. Đồng thời, màu xanh ấy cũng gợi lên cảm giác yên bình, thanh thản, trái ngược với sự dữ dội, khốc liệt của chiến tranh.
* "Lơ phơ": Từ tượng hình này được sử dụng để miêu tả dáng vẻ rung rinh, mềm mại, uyển chuyển của cây trúc trước làn gió thu. Nó gợi tả một cách chân thực chuyển động nhẹ nhàng, tạo nên sự sinh động cho cảnh vật vốn đang tĩnh lặng. Hình ảnh cây trúc lơ phơ trong gió cũng ẩn dụ cho sự kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
* "Hắt hiu": Từ tượng hình này được sử dụng để miêu tả dáng vẻ yếu ớt, mong manh, nhấp nhô không ngừng của ngọn lửa, hoặc ở đây là làn gió thu. Từ "hắt hiu" gợi tả cái se lạnh, cái thoảng qua, yếu ớt của gió thu, mang đến cảm giác man mác buồn. Nó cũng ẩn dụ cho nỗi lòng của người lính lái xe, luôn phải đối mặt với hiểm nguy, nhưng vẫn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng.
* "Biếc": Từ tượng hình này được sử dụng để miêu tả màu xanh thẫm, trong vắt của nước hồ mùa thu. Nó giúp người đọc cảm nhận được chiều sâu, sự tĩnh lặng và vẻ đẹp tinh khôi của mặt nước. Màu biếc ấy cũng ẩn dụ cho hy vọng, niềm tin vào ngày mai chiến thắng của dân tộc.
* "Phủ": Từ tượng hình này được sử dụng để miêu tả hành động lan tỏa, bao trùm lên một bề mặt. Ở đây, từ "phủ" được dùng để gợi tả làn khói hoặc màn sương mỏng manh bao phủ mặt nước, tạo nên một vẻ huyền ảo, thơ mộng. Nó cũng ẩn dụ cho sự che chở, bảo vệ của đất mẹ dành cho những người lính lái xe, đồng thời cũng là biểu tượng cho sự hi sinh thầm lặng của họ.

Nhìn chung, việc sử dụng các từ tượng hình trong bài thơ đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt cho tác phẩm. Chúng không chỉ giúp tái hiện hình ảnh, âm thanh, màu sắc một cách chân thực mà còn bộc lộ cảm xúc, tâm trạng của tác giả, làm cho bức tranh thiên nhiên thêm phần sống động và giàu sức gợi.

câu 4: Hai câu thơ cuối bài "Thu vịnh" thể hiện tâm trạng của Nguyễn Khuyến trước vẻ đẹp của mùa thu. Hai câu thơ đầu đã miêu tả khung cảnh thiên nhiên mùa thu vô cùng sinh động, tươi tắn. Đến đây, tác giả bộc lộ trực tiếp tâm trạng của mình:

"Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào."

Tác giả cảm thấy "thẹn" bởi so với Đào Tiềm thì vẫn chưa bằng. Đào Tiềm là một nhà thơ nổi tiếng thời Lục Triều, Trung Quốc. Ông đỗ tiến sĩ, làm quan được một năm rồi từ quan, trở về quê nuôi dưỡng tâm hồn, hòa hợp với thiên nhiên, tránh xa chốn quan trường xô bồ, phức tạp. Từ đó, ông có nhiều thời gian để sáng tác thơ ca, để lại cho đời sau nhiều áng thơ hay, giàu ý nghĩa nhân văn. So sánh bản thân với Đào Tiềm, Nguyễn Khuyến cảm thấy hổ thẹn vì mình chưa đủ dũng khí từ bỏ chốn quan trường, giữ gìn tâm hồn thanh cao như Đào Tiềm.

Tuy nhiên, nếu nhìn nhận một cách khách quan, chúng ta sẽ thấy rằng Nguyễn Khuyến "thẹn" với Đào Tiềm là hoàn toàn dễ hiểu. Bởi Nguyễn Khuyến là một nhà nho yêu nước, thương dân, ông từng nhiều lần đứng lên đấu tranh chống lại chế độ phong kiến mục nát. Tuy nhiên, do hoàn cảnh lịch sử, ông buộc phải lui về ở ẩn, giữ gìn tâm hồn thanh cao, lánh xa chốn quan trường. Trong khi đó, Đào Tiềm lại có thể dứt khoát từ bỏ chốn quan trường, sống trọn vẹn với thiên nhiên, với tâm hồn thanh cao của mình.

Như vậy, hai câu thơ cuối bài "Thu vịnh" đã thể hiện tâm trạng của Nguyễn Khuyến trước vẻ đẹp của mùa thu. Đó là tâm trạng của một nhà nho yêu nước, thương dân, luôn hướng tới những giá trị tinh thần cao đẹp. Tâm trạng ấy được thể hiện qua nỗi niềm "thẹn" với Đào Tiềm, một bậc tiền bối đáng kính trọng.

câu 5: Bài thơ "Thu Vịnh" của Nguyễn Khuyến đã mang đến cho tôi nhiều cảm xúc và suy ngẫm về cuộc sống. Tuy nhiên, thông điệp tâm đắc nhất đối với tôi chính là vẻ đẹp của tâm hồn biết rung động trước thiên nhiên và luôn giữ gìn sự thanh cao, tự trọng.

Trong xã hội hiện đại ngày nay, khi con người đang phải đối mặt với rất nhiều áp lực từ công việc, gia đình và các mối quan hệ xã hội, thì việc tìm kiếm sự bình yên và thanh thản trong tâm hồn trở nên vô cùng cần thiết. Bài thơ "Thu Vịnh" như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng rằng, dù cuộc sống có bận rộn đến đâu, chúng ta cũng đừng quên dành thời gian để ngắm nhìn và tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên xung quanh. Những hình ảnh thơ mộng, trữ tình trong bài thơ đã khơi gợi lên trong lòng người đọc một niềm yêu mến và trân trọng đối với thiên nhiên, giúp họ nhận ra rằng, thiên nhiên không chỉ là nguồn cung cấp tài nguyên quý giá mà còn là nơi trú ẩn tinh thần, là liều thuốc chữa lành tâm hồn.

Bên cạnh đó, thái độ "thẹn" trước ông đào của Nguyễn Khuyến cũng là một thông điệp sâu sắc về đạo đức và nhân cách. Ông đào - biểu tượng cho sự thuần khiết, giản dị và khiêm tốn - đã khiến nhà thơ phải tự vấn lương tâm, tự soi chiếu lại bản thân. Điều này cho thấy, dù là một vị quan lớn, Nguyễn Khuyến vẫn luôn giữ được tấm lòng thanh cao, không bị cuốn theo danh lợi phù hoa. Thông qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về việc mỗi người cần phải biết tự kiểm soát bản thân, giữ gìn phẩm giá và hướng tới những điều tốt đẹp, thanh cao.

Tóm lại, bài thơ "Thu Vịnh" không chỉ là bức tranh tuyệt đẹp về mùa thu mà còn là lời nhắn nhủ về việc giữ gìn tâm hồn thanh tao, biết rung động trước cái đẹp và luôn hướng thiện. Đó là một thông điệp vô cùng ý nghĩa và cần thiết trong cuộc sống hiện đại ngày nay.

câu 6: Học tập lối sống của nhà thơ Nguyễn Khuyến, tôi sẽ cố gắng thực hiện những điều sau:

* Trân trọng thiên nhiên: Tôi sẽ dành thời gian để quan sát, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên xung quanh mình, dù là những điều giản dị nhất. Tôi sẽ tập trung vào việc học cách cảm thụ, làm phong phú thêm đời sống tinh thần.
* Rèn luyện lối sống thanh đạm, tự trọng: Tôi sẽ hạn chế chạy theo những ham muốn vật chất không cần thiết, giữ gìn phẩm giá, không vì danh lợi mà đánh mất bản thân.
* Luôn học hỏi và cầu tiến: Giống như nhà thơ luôn khiêm nhường trước những bậc tiền bối, tôi sẽ luôn cố gắng học hỏi, trau dồi kiến thức và hoàn thiện bản thân, không ngừng vươn lên.

Bằng cách áp dụng những nguyên tắc này vào cuộc sống hàng ngày, tôi tin rằng mình có thể trở thành một con người tốt hơn, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp.