viết bài văn phân tích văn bản kim kiều gặp gỡ

đăng Hải

---

# **Phân tích đoạn trích “Kim – Kiều gặp gỡ” – Truyện Kiều (Nguyễn Du)**

Đoạn trích “Kim – Kiều gặp gỡ” nằm ở phần đầu *Truyện Kiều*, đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời Thúy Kiều – lần đầu nàng gặp gỡ và rung động trước Kim Trọng. Bằng bút pháp tả người, tả cảnh giàu chất thơ và nghệ thuật miêu tả tâm lý tinh tế, Nguyễn Du không chỉ dựng lên một mối tình đẹp trong sáng mà còn gieo vào đó những dự cảm bi kịch cho cuộc đời Kiều sau này.

## **1. Hoàn cảnh gặp gỡ**

Sau buổi du xuân của ba chị em Thúy Kiều, khi trở về, họ tình cờ gặp Kim Trọng – người “vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa”. Cảnh gặp gỡ được Nguyễn Du khắc họa như một nhân duyên định mệnh. Hai người bắt gặp ánh mắt nhau trong khoảnh khắc:

> *“Người quốc sắc, kẻ thiên tài,

> Tình trong như đã, mặt ngoài còn e.”*

Cách dùng hai chữ **“quốc sắc – thiên tài”** cho thấy sự xứng đôi vừa lứa, đồng thời khẳng định vẻ đẹp và phẩm chất nổi trội của cả hai nhân vật. “Tình trong như đã” gợi sự rung động âm thầm, chân thật; “mặt ngoài còn e” lại thể hiện sự kín đáo, lễ giáo của con người phong kiến.

## **2. Vẻ đẹp tâm hồn và sự chủ động kín đáo của Thúy Kiều**

Thúy Kiều là người con gái tài sắc vẹn toàn, nhưng trước Kim Trọng, nàng bộc lộ sự tinh tế và rung động rất “người”. Khi vô tình đánh rơi chiếc thoa, nàng:

> *“Vội vàng giấu ngọc thoa vàng vào”*

Một cử chỉ nhỏ mà giàu ý nghĩa. Kiều như vừa thẹn thùng, vừa cố che giấu cảm xúc đang dâng lên. Nhưng bên dưới sự e lệ ấy là tấm lòng mạnh mẽ, biết quý trọng tình yêu. Chính nàng là người chủ động gửi lại tín vật – chiếc thoa và tấm thoa – như một lời thầm hẹn:

> *“Của tin gọi một chút này làm ghi.”*

Điều đó cho thấy Kiều là người sống hết mình với tình cảm, sẵn sàng phá bỏ khuôn phép nhưng vẫn giữ sự tinh tế, kín đáo.

## **3. Kim Trọng – mẫu nho sinh lý tưởng**

Trước Kiều, Kim Trọng hiện lên như một trang nho sinh tao nhã, đa cảm. Kim Trọng si mê nàng không phải theo bản năng mà bằng sự trân trọng. Nguyễn Du miêu tả tâm trạng say đắm mà vẫn đúng mực:

> *“Chàng kim từ lại bâng khuâng,

> Sợ điều ẩn ước, giận lòng bướm ong.”*

Kim Trọng yêu chân thành, nghiêm túc, tin vào nhân duyên trời định. Tình yêu của chàng dành cho Kiều vừa mãnh liệt vừa trong sáng, tạo nên nét đối lập với những kẻ si mê nhục dục khác trong tác phẩm.

## **4. Một mối tình đẹp nhưng nhuốm màu dự cảm**

Cảnh gặp gỡ của Kim – Kiều là bức tranh tình yêu thơ mộng nhất trong *Truyện Kiều*. Đó là tình yêu của những tâm hồn đẹp, gặp nhau giữa tuổi xuân nồng nàn, gắn bằng sự chân thành và tôn trọng. Nhưng ẩn dưới vẻ đẹp ấy vẫn là nỗi phấp phỏng, như chính lời Nguyễn Du gợi mở:

> *“Người đâu gặp gỡ làm chi,

> Trăm năm biết có duyên gì hay không.”*

Hai câu thơ như tiếng thở dài của tác giả, báo trước cuộc tình đẹp nhưng đầy trắc trở, bởi số phận Kiều đã định sẵn những biến cố đau thương.

## **5. Giá trị nghệ thuật**

Đoạn gặp gỡ thể hiện tài năng bậc thầy của Nguyễn Du:

* **Tả cảnh, tả người bằng bút pháp ước lệ tượng trưng** nhưng vẫn gợi cảm, chân thật.

* **Miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế**, đặc biệt là Kiều – một cô gái biết yêu và biết đấu tranh cho tình yêu của mình.

* **Ngôn ngữ giàu nhạc tính, giàu chất thơ**, kết hợp nhuần nhuyễn giữa cổ điển và hiện thực.

---

# **Kết luận**

“Kim – Kiều gặp gỡ” là đoạn thơ đẹp nhất trong *Truyện Kiều*, nơi Nguyễn Du ca ngợi vẻ đẹp của tình yêu chân chính, sự hòa hợp giữa tài – sắc – tâm hồn. Nhưng cảnh đẹp ấy cũng là điểm khởi đầu cho chuỗi bi kịch cuộc đời Kiều, khắc sâu chủ đề nhân văn và số phận con người trong tác phẩm. Qua mối tình Kim – Kiều, Nguyễn Du thể hiện tấm lòng trân trọng đối với tình yêu và nỗi xót xa trước những bất công khiến con người phải chia lìa, đau khổ.

đăng Hải

Đoạn trích “Kim – Kiều gặp gỡ” là một trong những đoạn thơ tiêu biểu nhất của Truyện Kiều, ghi lại khoảnh khắc đẹp đẽ và nên thơ khi Thúy Kiều lần đầu gặp gỡ Kim Trọng. Đây là bước mở đầu cho mối tình đầy lãng mạn nhưng cũng nhiều ngang trái về sau. Bằng nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc, ngôn ngữ trau chuốt và bút pháp miêu tả tinh tế, Nguyễn Du đã phác họa một cuộc gặp gỡ vừa tình cờ vừa đầy duyên nợ, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc.

Trước hết, đoạn trích mở ra trong bối cảnh mùa xuân – mùa của tình yêu và khởi đầu hạnh phúc. Không gian buổi du xuân rộn ràng, cảnh vật tươi đẹp, tràn đầy sức sống tạo nên nền thơ mộng cho mối lương duyên Kim – Kiều. Thiên nhiên trong đoạn thơ không được tả nhiều, nhưng mỗi nét chấm phá đều chứa đựng ý nghĩa: dòng người du xuân, ánh chiều tà, tiếng chim, màu sắc của cỏ cây… Tất cả hòa quyện để tạo nên một khung cảnh tinh khôi, khiến lòng người dễ rung cảm. Chính trong bối cảnh ấy, ánh mắt của Kim Trọng và Thúy Kiều vô tình gặp nhau, mở đầu cho mối tình đầu đầy tha thiết.

Vẻ đẹp của Thúy Kiều hiện lên qua cái nhìn say mê của Kim Trọng càng trở nên lộng lẫy hơn. Kiều không chỉ đẹp ở dung mạo “sắc sảo mặn mà”, mà còn tỏa ra vẻ đẹp tài hoa, đằm thắm, khiến người đối diện say đắm. Kim Trọng – chàng thư sinh nho nhã, phong nhã – ngay lần đầu gặp nàng đã cảm nhận được ánh sáng đặc biệt tỏa ra từ nàng. Nguyễn Du không miêu tả Kiều trực tiếp mà chủ yếu thông qua cảm xúc của Kim Trọng, nhờ vậy vẻ đẹp của nàng được tôn lên nhiều hơn, trở nên lung linh và có chiều sâu.

Về phía Thúy Kiều, nàng cũng cảm nhận được sự đồng điệu trong tâm hồn khi bắt gặp ánh mắt Kim Trọng. Tuy là người kín đáo, e ấp nhưng Kiều vẫn tinh tế nhận ra sự gặp gỡ ấy không chỉ là tình cờ. Tâm hồn nhạy cảm của nàng rung lên trước dáng vẻ thư sinh của Kim Trọng. Sự xao động của Kiều thể hiện qua ánh nhìn, nụ cười nhẹ và cảm giác bâng khuâng, khó tả. Đây chính là những rung động đầu đời của một thiếu nữ tài sắc, được Nguyễn Du diễn tả rất chân thực và tinh tế.

Điểm đặc sắc nhất của đoạn trích chính là nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật. Không cần những lời tỏ bày trực tiếp, Nguyễn Du sử dụng ánh mắt, cử chỉ, nụ cười, cách đi đứng để nói lên tình cảm chớm nở giữa hai người. Tình yêu được thể hiện không ồn ào mà nhẹ nhàng, sâu lắng, phù hợp với lễ giáo phong kiến nhưng vẫn chan chứa cảm xúc. Cuộc gặp gỡ ấy giống như một “định mệnh”, vừa tự nhiên vừa như có sự sắp đặt của số phận.

Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả vẻ đẹp ngoại hình, Nguyễn Du còn cho thấy tâm hồn trong sáng, tinh tế của đôi trẻ. Kim Trọng hiện lên là người chung tình, lễ độ và chủ động trong tình yêu nhưng không hề vồ vập. Thúy Kiều lại xuất hiện với một vẻ đẹp kín đáo, e lệ, nhưng vẫn tràn đầy cảm xúc nồng nàn. Mối nhân duyên ấy vì thế trở nên hài hòa, đẹp đẽ và tràn đầy hi vọng.

Tóm lại, đoạn trích “Kim – Kiều gặp gỡ” là một bức tranh tuyệt đẹp về tình yêu đôi lứa thời phong kiến. Nguyễn Du đã khắc họa thành công một cuộc gặp gỡ đầy thi vị, vừa ngẫu nhiên vừa sâu sắc. Từ cảnh sắc mùa xuân, ánh mắt giao duyên, đến rung động tinh tế của hai tâm hồn trẻ, tất cả đều cho thấy tài năng lớn của đại thi hào trong nghệ thuật tả cảnh, tả người và diễn tả cảm xúc. Cuộc gặp gỡ ấy trở thành khởi đầu cho mối tình đẹp nhất trong Truyện Kiều, đồng thời để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bao thế hệ độc giả.