Câu 2 (4,0 điểm) Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của tác phẩm sau: SANG THU Anh Thơ Gió may nổi bờ tre buồn xao xác! Trên ao bèo tàn lụi nước...

Anh Thơ (1921-2005), tên thật là Vương Kiều Ân, là một nhà thơ nữ nổi tiếng với phong cách thơ giản dị, mộc mạc nhưng sâu sắc. Bà xuất thân từ gia đình công chức nhỏ, quê gốc ở tỉnh Hải Dương. Từ năm mười tám tuổi, Anh Thơ đã bắt đầu sáng tác thơ và nhanh chóng trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ mới. Thơ của bà thường mang đậm nét đặc trưng của làng quê Việt Nam, với những hình ảnh gần gũi, quen thuộc như cánh cò, dòng sông, ruộng lúa,... Bài thơ "Sang Thu" nằm trong tập thơ đầu tay của bà, được sáng tác vào năm 1977. Đây là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ của Anh Thơ, thể hiện tình yêu thiên nhiên và cuộc sống làng quê Bắc Bộ.

Bài thơ "Sang Thu" của Anh Thơ khắc họa khung cảnh đất trời khi chuyển giao mùa hạ sang mùa thu. Qua lăng kính quan sát tinh tế cùng tình yêu thiên nhiên tha thiết, nhà thơ đã vẽ nên bức tranh mùa thu ở vùng nông thôn Bắc Bộ một cách chân thực và đầy sức sống.

Mở đầu bài thơ, ta cảm nhận được sự ngỡ ngàng, ngạc nhiên của nhà thơ trước sự thay đổi của đất trời:

"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về."

Từ "bỗng" mở đầu bài thơ thể hiện sự bất ngờ, đột ngột của mùa thu khi đến. Tác giả chưa chuẩn bị trước, cũng chưa hề hay biết, bỗng chốc quay đầu lại thì mùa thu đã gõ cửa rồi. Dấu hiệu của mùa thu trong khổ thơ này thật khác so với quy luật tự nhiên mà ta vẫn biết. Thường thì trước cách mạng tháng Tám, người ta sẽ quan sát thiên nhiên, cảm nhận khí trời để mong ngóng mùa thu qua các yếu tố như tiết trời, gió heo may, lá bàng, quả hồng. Nhưng trong khổ thơ này, dấu hiệu của mùa thu lại đến từ những thứ hết sức bình dị trong cuộc sống hằng ngày. Đó là "hương ổi" thơm ngào ngạt, phả vào trong làn gió se lạnh. Động từ "phả" cho thấy mùi hương ổi ở độ đậm nhất, thơm nồng quyến rũ, hoà quyện nhât. Mùi hương ấy khiến nhà thơ giật mình thảng thốt, chợt nhận ra mùa hạ đã đi qua, mùa thu đã về từ lúc nào. Và trong khoảnh khắc ấy, dường như thu cũng vừa đặt chân tới làng quê, còn ngập ngừng e ngại, nên thu khẽ "chùng chình" bước tới. Sương giăng mắc nhẹ nhàng nơi đầu ngõ. Từ láy "chùng chình" gợi cho người đọc liên tưởng tới sự chậm chạp, thong dong của bước đi. Thu không vồ vập, cũng chẳng lặng lẽ, thu đi rất nhẹ nhàng, êm ái. Thu đã đến, mang theo chút se lạnh đầu mùa, xua tan đi cái nóng của mùa hè rực rỡ. Nhà thơ ngỡ ngàng trước sự thay đổi ấy, mà quên mất rằng mùa thu có bao giờ vội vàng?

Nếu như khổ thơ đầu tiên, dấu hiệu của mùa thu chỉ làm nhà thơ ngạc nhiên, thì tới khổ thơ thứ hai, thu đã chính thức sang. Những tín hiệu của mùa thu đã rõ ràng hơn, không còn mơ hồ như ở khổ thơ thứ nhất nữa. Trong cái nhìn tinh tế của nhà thơ, bức tranh mùa thu hiện lên thật đẹp đẽ:

"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu."

Dòng sông chảy lững lờ, khoan thai, nhẹ nhàng chứ không ào ạt như mùa hạ. Chim thì bắt đầu "vội vã" bay, chuẩn bị di cư về phương Nam tránh rét. Dường như chúng cảm nhận được cái se lạnh của tiết trời đầu thu. Trên bầu trời, đám mây như cũng kéo về theo, viền màu cho khung cảnh mùa thu. Hình ảnh đám mây được tác giả sử dụng biện pháp nhân hoá, khiến nó càng trở nên sinh động, mềm mại. Đám mây vắt vẻo nửa mình sang thu, nửa còn lại vẫn lưu luyến hạ phồn hoa. Bức tranh mùa thu nơi đồng bằng Bắc Bộ hiện lên thật yên bình, nhẹ nhàng.

Ở khổ thơ cuối cùng, ta thấy được sự quan sát tinh tế của nhà thơ trong việc nắm bắt những biến chuyển của đất trời:

"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi."

Nắng dù vẫn còn, nhưng không chói chang gay gắt như nắng hè, mưa dù vẫn rơi nhưng đã thưa thớt dần. Hai động từ "vơi", "bớt" cho thấy cái nắng, cơn mưa mùa hạ vẫn còn vương vấn, nhưng thu đã đến dần, đem theo sự dịu mát, nhẹ nhàng. Sấm chớp dữ dội và bất ngờ của những cơn mưa mùa hạ cũng bớt đi, không còn gây gián đoạn hoạt động thường nhật của con người nữa. Hai câu thơ cuối bài được coi là "đỉnh" nghệ thuật trong cả bài:

"Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"

Câu thơ mang nhiều tầng ý nghĩa. Tầng nghĩa thứ nhất giải thích cho sự bớt bất ngờ của sấm chớp. Còn tầng nghĩa thứ hai, "sấm" là ẩn dụ cho những thăng trầm, sóng gió của cuộc đời, "hàng cây đứng tuổi" là hình ảnh của con người từng trải. Con người càng thêm tuổi, càng trưởng thành hơn, chín chắn hơn, họ sẽ vững vàng hơn trước những biến cố của cuộc sống.

Với những hình ảnh thơ gần gũi, chân thực, phép nhân hoá linh hoạt, cùng ngôn ngữ giản dị, trong sáng, Anh Thơ đã khắc hoạ nên bức tranh mùa thu ở vùng nông thôn Bắc Bộ thật đẹp đẽ, đáng yêu. Qua đó, nhà thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, cuộc sống tha thiết.

Tóm lại, "Sang Thu" là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của mùa thu ở vùng nông thôn Bắc Bộ, đồng thời hiểu hơn về triết lí cuộc đời mà nhà thơ muốn truyền tải.