viết bài văn tích tác phẩm "Hội Tây " ( Ngyễn Khuyến ) Kìa hội thăng bình tiếng pháo reo: Bao nhiêu cờ kéo với đèn treo. Bà quan tênh nghếch xem bơi trải, Thằng bé lom khom nghé hát chèo. Cậy sức cây đ...

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ nổi tiếng của nền thi ca thời kỳ cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX. Ông có rất nhiều đóng góp đáng kể cho kho tàng thơ ca Việt Nam với những tác phẩm đặc sắc, đa dạng về cả nội dung lẫn nghệ thuật. Bài thơ "hội Tây" của Nguyễn Khuyến là một bài thơ trào phúng mà khi đọc lên ai nấy đều thấy phũ phàng cười ra nước mắt. Cười vì lễ hội được tổ chức ở một nước độc lập nay đã rơi vào tay giặc, cười vì chính bản thân mình cũng bị lôi cuốn vào những trò chơi nhố nhăng do bọn thực dân tổ chức. Còn thấy chua xót, tủi nhục vì nhận ra sự thật cay đắng là chính người dân của đất nước đó cũng ham mê những trò chơi ấy mà quên đi nghĩa vụ bảo vệ đất nước.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh nhộn nhịp, náo nhiệt của ngày hội lớn của người Pháp:

"Kìa hội Thăng Bình tiếng pháo reo"

"Hỡi lính hộ thành đua tài"

Hai câu thơ mở đầu tưởng chừng chỉ đơn thuần là miêu tả lễ hội nhưng ẩn chứa trong đó là thái độ châm biếm của tác giả đối với lũ cướp nước. Hai địa danh Thăng Bình và Long Thành vốn là những chiến tích oanh liệt của quân ta nay lại trở thành nơi diễn ra những trò chơi nhố nhăng do bọn quan lại và lũ tay sai tổ chức. Từ "kìa" thể hiện thái độ ngạc nhiên của tác giả trước khung cảnh lễ hội.

Ở câu thơ thứ hai, tác giả sử dụng từ "dồn tấp nập" nhằm diễn tả không khí nô nức, phấn khích của người dân khi được tham gia lễ hội. Lễ hội này được tổ chức để mừng ngày vua Xiêm kết hôn cùng công chúa An Nam. Vậy nên, qua hai câu thơ, Nguyễn Khuyến muốn vạch trần bộ mặt trơ trẽn của bọn thực dân Pháp khi xuyên tạc những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam bằng những trò chơi nhố nhăng, vô ích.

Sau đây là cảnh lễ hội diễn ra trên bến điểm với đủ loại trò chơi khác nhau:

"Bên cạnh hồ tắm mưa tuôn riêu réo
Trên bãi cỏ xanh rêu ướt đẫm"

Cảnh tượng diễn ra bên hồ tắm thật hài hòa giữa màu xanh của bãi cỏ và màu trắng của làn mưa bụi. Thế nhưng, âm thanh "riêu réo" của hồ tắm lại phá hỏng vẻ đẹp yên bình ấy. Âm thanh của tiếng mưa bụi rơi xuống mặt hồ tạo nên tiếng rên rỉ, ngao ngán, mệt mỏi. Đây giống như tiếng thở dài ngao ngán cho những gì đang diễn ra ở đất nước Việt Nam lúc bấy giờ.

Giữa không gian rộng lớn của bờ cỏ, giữa sự tươi mát của những bãi cỏ xanh mướt, sự ẩm ướt của sương đêm mang đến cảm giác mát mẻ, dễ chịu cho tâm hồn con người. Tuy nhiên, sự xuất hiện của những trò chơi nhố nhăng đã làm hoen ố bức tranh thiên nhiên vốn rất đỗi nên thơ, trữ tình ấy.

Đằng sau mỗi câu thơ là thái độ châm biếm sâu cay của tác giả đối với những trò chơi nhố nhăng, kệch cỡm của bọn thực dân:

"Bà quan tênh nghếch xem bơi trải
Thằng bé lom khom nghé hát chèo
Cậy sức cây đu nhiều chị nhún
Tham tiền cột mỡ lắm anh leo"

Khung cảnh lễ hội được tái hiện rõ ràng hơn ở cảnh chợ, nơi diễn ra nhiều hoạt động vui chơi, giải trí. Tác giả đã chọn cho mình một vị trí quan sát thuận lợi để có thể nhìn thấy toàn cảnh lễ hội. Ở đó, có đủ mọi tầng lớp người, từ những vị quan chức uy nghi, cao sang đến những đứa trẻ ngây thơ, trong sáng. Tất cả đều hòa chung vào bầu không khí náo nhiệt của ngày hội.

Tác giả bắt đầu miêu tả từ những nhân vật có quyền lực nhất, đó là bà quan tênh nghếch, một hình ảnh mỉa mai, chế giễu đầy thâm thúy. Bà quan được miêu tả là đang xem bơi trải, một trò chơi truyền thống của người Việt. Thế nhưng, cách bà quan "tênh nghếch" lại chẳng phù hợp với một trò chơi mang tính thể thao như vậy. Điều này cho thấy sự thiếu tôn trọng của bà quan đối với trò chơi cũng như những người tham gia.

Tiếp đến là hình ảnh của những đứa trẻ đang cố gắng chen lấn, xô đẩy nhau để có thể xem hát chèo. Chúng mặc quần áo rách rưới, bẩn thỉu nhưng vẫn háo hức chờ đợi được xem hát. Hình ảnh này khiến người đọc cảm thấy xót xa cho số phận bất hạnh của những đứa trẻ nghèo khổ.

Trong khi đó, những kẻ giàu có, hãnh tiến lại tỏ ra hào hứng, sấn sổ tham gia vào các trò chơi như cây đu hay cột mỡ. Họ sẵn sàng bỏ tiền ra để mua vui cho bản thân, thậm chí còn tìm cách leo lên cột mỡ để lấy tiền thưởng.

Tất cả những hành động ấy đều được tác giả khắc họa một cách chân thực, sinh động, góp phần phơi bày bộ mặt thật của xã hội thực dân nửa phong kiến.

Hai câu cuối của bài thơ là lời nhận xét, đánh giá của Nguyễn Khuyến về lễ hội:

"Khen ai khéo vẽ trò vui thế
Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu"

Nhà thơ đã sử dụng câu hỏi tu từ "Ai khéo vẽ trò" để thể hiện thái độ châm biếm, mỉa mai của mình đối với thực dân Pháp. Chúng đã lợi dụng những trò chơi truyền thống của dân tộc để phục vụ mục đích vui chơi của chúng. Đồng thời, hai câu thơ cũng thể hiện nỗi đau xót của nhà thơ trước tình cảnh đất nước bị thực dân thống trị.

Những trò chơi nhố nhăng, kệch cỡm ấy chỉ mang lại niềm vui nhất thời cho người dân, nhưng lại khiến họ phải chịu đựng sự nhục nhã, mất đi nhân cách của chính mình. Bài thơ "hội Tây" của Nguyễn Khuyến là một bài thơ trào phúng đặc sắc, thể hiện tài năng nghệ thuật của tác giả. Bài thơ đã góp phần thức tỉnh lương tri của con người, đặc biệt là tầng lớp trí thức đương thời.