hãy viết bài văn phân tích một tác phẩm thơ của Nam Cao

Nam Cao là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học hiện thực phê phán giai đoạn 1930-1945. Các tác phẩm của ông chủ yếu xoay quanh chủ đề người nông dân và người trí thức nghèo. Với tấm lòng nhân đạo tha thiết, Nam Cao đã phát hiện và trân trọng những phẩm chất cao đẹp ở những con người nghèo khổ ấy. Cái đói, miếng ăn cũng là những điều luôn khiến nhà văn trăn trở, day dứt. Bởi vậy mà khi viết về cuộc sống lầm than, tăm tối của người nông dân, ngòi bút Nam Cao rất sắc sảo, khách quan, lạnh lùng nhưng lại hết sức xúc động, nhiều tiếng vang.
Đọc Đôi mắt, người đọc sẽ thấy được những đặc trưng phong cách nghệ thuật trên đây của nhà văn. Đôi mắt được viết năm 1948, tại chiến khu Việt Bắc. Thời điểm này, Đảng ta đang đẩy mạnh công tác vận động văn hóa, văn nghệ sĩ tham gia vào cuộc kháng chiến chung của dân tộc. Bản thân Nam Cao cũng đã bắt đầu quá trình thay đổi tư tưởng, từ một trí thức nửa vời, đắm chìm trong sầu thương, bi lụy đến một người hoạt động cách mạng say mê, nhiệt huyết.
Đôi mắt không chỉ là sự chuẩn bị cần thiết cho truyện ngắn Đời thừa (1943), Một bữa no (1943)… mà còn là tuyên ngôn nghệ thuật của Tự lực văn đoàn cũng như của cá nhân Nam Cao. Truyện ngắn này đã được in trong tập truyện ngắn cùng tên.
Nội dung của Đôi mắt xoay quanh hai nhân vật là Độ và Hoàng. Cả hai đều là nhà văn, cùng chia sẻ niềm đam mê văn chương và tham gia phong trào kháng chiến. Tuy nhiên, cách nhìn nhận cuộc sống của mỗi người lại khác nhau hoàn toàn.
Độ, mặc dù có cuộc sống khó khăn, thiếu thốn đủ đường, anh vẫn giữ vững tinh thần lạc quan, sẵn sàng giúp đỡ người khác và luôn tin tưởng vào tương lai tươi sáng. Trái ngược với đó, Hoàng sống trong một căn nhà rộng rãi, đầy đủ tiện nghi, nhưng anh lại có cái nhìn tiêu cực về cuộc sống, đặc biệt là khi chứng kiến cảnh người nông dân bị áp bức, bóc lột. Anh cho rằng những người nông dân là những kẻ ngu dốt, đần độn, thậm chí còn so sánh họ với loài thú: “Họ giống những con bọ muỗm, chỉ có hình dạng người”.
Trong khi Độ đang tận tụy phục vụ công cuộc kháng chiến bằng những bài viết sắc sảo và đầy nhiệt huyết, thì Hoàng lại tỏ ra thờ ơ, bàng quan trước những nỗ lực của quần chúng nhân dân. Anh ta thường xuyên lui tới nhà một Việt gian, chỉ để nghe ngóng tình hình và bàn tán về người dân. Mặc dù có điều kiện sống tốt hơn, nhưng Hoàng lại chọn cách sống ích kỷ, chỉ biết lo lắng cho bản thân. Ngược lại, Độ chấp nhận hy sinh lợi ích cá nhân, hòa mình vào cuộc sống của người dân, trải nghiệm và thấu hiểu nỗi đau của họ. Từ đó, anh đã viết nên những tác phẩm văn chương thấm đẫm hơi thở cuộc sống, chạm đến trái tim người đọc.
Bằng cách sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức biểu đạt, Nam Cao đã khắc họa thành công hai nhân vật với tính cách đối lập, phản ánh hai thái độ sống khác nhau trong thời kỳ kháng chiến. Qua đó, nhà văn gửi gắm thông điệp về lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của người dân Việt Nam.
Không chỉ dừng lại ở đó, Đôi mắt còn là lời tuyên ngôn nghệ thuật của nhà văn Nam Cao. Ông khẳng định rằng nghệ thuật phải gắn liền với cuộc sống, phản ánh chân thực hiện thực xã hội. Nhà văn không được phép đứng ngoài cuộc, mà phải nhập cuộc, trải nghiệm và thấu hiểu nỗi đau của nhân dân. Đây là quan điểm tiến bộ, phù hợp với xu hướng phát triển của văn học hiện đại.
Có thể nói, Đôi mắt là một tác phẩm văn học có giá trị hiện thực sâu sắc, phản ánh chân thực tình hình xã hội Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng là lời tuyên ngôn nghệ thuật của Nam Cao, khẳng định vai trò của văn học trong việc phản ánh cuộc sống và đấu tranh cho quyền lợi của nhân dân.