20. Tại sao việc bảo tồn đa dạng sinh học không chỉ nhằm bảo vệ từng loài riêng lẻ mà còn phải bảo vệ cả hệ sinh thái?

Việc bảo tồn đa dạng sinh học không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ từng loài riêng lẻ vì: 1. Các loài phụ thuộc lẫn nhau trong hệ sinh thái - Quan hệ thức ăn-chuỗi thức ăn, cộng sinh, ký sinh… tạo nên mạng lưới sinh vật chặt chẽ. - Khi một mắt xích (một loài) mất đi, toàn bộ cân bằng sinh thái dễ bị phá vỡ. 2. Hệ sinh thái cung cấp dịch vụ sinh thái (ecosystem services) thiết yếu - Cung cấp không khí sạch, nước ngọt, điều hòa khí hậu, phân hủy chất thải… - Thụ phấn cây trồng, kiểm soát sâu bệnh, duy trì chất dinh dưỡng trong đất. 3. Bảo vệ hệ sinh thái là bảo vệ môi trường sống - Mỗi loài cần một hoặc nhiều kiểu môi trường (rừng, đồng cỏ, vùng ngập mặn…) để sinh tồn. - Bảo vệ toàn bộ hệ sinh thái mới có thể duy trì được diện tích, cấu trúc và chức năng sống của các loài. 4. Tăng tính bền vững và khả năng phục hồi - Hệ sinh thái đa dạng càng có khả năng tự điều chỉnh, chống chịu tốt hơn trước biến động (thiên tai, biến đổi khí hậu…). - Nếu chỉ bảo vệ vài loài “ưu tú” mà hủy hoại môi trường thì không loài nào tồn tại lâu dài. 5. Chi phí – hiệu quả trong quản lý bảo tồn - Bảo vệ nguyên vẹn hệ sinh thái (ví dụ thiết lập khu bảo tồn, vườn quốc gia) thường tiết kiệm công sức, chi phí hơn so với từng chương trình cô lập cho mỗi loài. - Giảm nguy cơ mâu thuẫn lợi ích khi nhiều dự án bảo vệ loài chung trong cùng một vùng lại chia cắt nhau. Tóm lại, tiếp cận theo hệ sinh thái (ecosystem approach) giúp: • Duy trì được toàn bộ mạng lưới tương tác sinh học. • Bảo đảm nguồn tài nguyên và dịch vụ tự nhiên bền vững. • Tăng cường khả năng thích nghi và phục hồi của thiên nhiên trước áp lực môi trường.