ĐỀ 1 I. Đọc hiểu (6,0 điểm) Đọc đoạn trích sau: (Lược một đoạn: Năm thứ hai niên hiệu Chiêu Thống triều Lê, có chàng thư sinh họ Nguyễn, tên là Gia Hiếu, làm nghề dạy học. Mộ hôm dạo chơi lên chùa An L...

i:
câu 1. Xác định ngôi kể, điểm nhìn trần thuật được sử dụng trong đoạn trích:

- Ngôi kể: ngôi thứ ba.
- Điểm nhìn trần thuật: tác giả.

câu 2. Theo đoạn trích, ve được đánh giá là "trong sạch" và "nhân nghĩa".

câu 3. Câu văn "Phải chăng đối với bọn ta, cái phú quý bất nghĩa chỉ là đám mây trôi nổi thôi" sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Tác giả so sánh "phú quý bất nghĩa" với "đám mây trôi nổi", nhằm mục đích:

* Gợi hình: Hình ảnh "đám mây trôi nổi" gợi liên tưởng đến sự phù du, chóng vánh, dễ dàng tan biến. Điều này giúp người đọc dễ dàng hình dung được bản chất hư ảo, chóng tàn của những thứ phú quý bất nghĩa.
* Gợi cảm: So sánh này tạo nên sự tương phản mạnh mẽ giữa "phú quý bất nghĩa" và "đám mây trôi nổi". Nó nhấn mạnh sự tạm bợ, vô thường của những thứ danh vọng, tiền bạc, quyền lực mà con người thường khao khát. Đồng thời, nó khẳng định giá trị bền vững của những điều tốt đẹp, cao quý, như "khí tiết trong sạch", "lòng dạ sắt đá", "nhân nghĩa"...
* Nhấn mạnh chủ đề: Câu văn góp phần khẳng định quan niệm sống thanh tao, trong sạch, tránh xa những cám dỗ vật chất tầm thường của nhân vật. Nó nhắc nhở chúng ta cần biết trân trọng những giá trị tinh thần, đạo đức, thay vì chạy theo những thứ phù phiếm, chóng tàn.

Biện pháp tu từ so sánh trong câu văn này đã góp phần tạo nên sức biểu đạt sâu sắc, khiến câu văn thêm ấn tượng và lay động lòng người.

câu 4. Yếu tố kỳ ảo đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên sức hút đặc biệt cho đoạn trích "Loài Côn Trùng Tranh Cãi Nhau". Các chi tiết kỳ ảo không chỉ mang tính giải trí mà còn góp phần thể hiện chủ đề và tư tưởng của tác phẩm.

* Sự xuất hiện của những linh hồn: Con ve sầu và con nhặng xanh đều là những linh hồn, đại diện cho hai thái độ sống trái ngược nhau: một bên là thanh cao, trong sạch, một bên là tham lam, ích kỷ. Sự xuất hiện của chúng khiến cho câu chuyện trở nên huyền bí, ly kỳ, đồng thời tạo cơ hội cho tác giả bộc lộ quan niệm về đạo đức, lối sống của con người.
* Khả năng giao tiếp của động vật: Khả năng giao tiếp của con ve sầu và con nhặng xanh là một chi tiết kỳ ảo độc đáo. Nó không chỉ giúp câu chuyện thêm phần hấp dẫn mà còn phản ánh khát vọng vươn lên, khẳng định bản thân của mỗi cá nhân. Đồng thời, nó cũng là lời cảnh tỉnh cho những người chạy theo danh lợi, bỏ qua đạo đức, nhân nghĩa.
* Kết thúc bất ngờ: Kết thúc của câu chuyện khi con nhặng xanh bị đánh bại bởi con ve sầu là một kết thúc bất ngờ, gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc. Nó thể hiện rõ ràng quan niệm của tác giả về chiến thắng của cái thiện trước cái ác, của đạo đức, nhân nghĩa trước sự tham lam, ích kỷ.

Nhìn chung, các yếu tố kỳ ảo trong đoạn trích "Loài Côn Trùng Tranh Cãi Nhau" không chỉ tạo nên sự hấp dẫn cho câu chuyện mà còn góp phần thể hiện sâu sắc chủ đề và tư tưởng của tác phẩm. Chúng giúp người đọc suy ngẫm về giá trị đạo đức, lối sống của con người, đồng thời khơi gợi niềm tin vào sự chiến thắng của cái thiện.

câu 5. Cách nhìn của tác giả về "thói tham lam và sự giả dối của con người" thông qua hình tượng con nhặng xanh trong đoạn trích:

Tác giả Phạm Quý Thích sử dụng hình tượng con nhặng xanh để phản ánh thói tham lam và sự giả dối của con người. Con nhặng xanh đại diện cho những người ham mê danh vọng, quyền lực, sẵn sàng bỏ qua đạo đức, luân lý để đạt được mục đích của mình. Nó thể hiện sự ích kỷ, hẹp hòi, luôn tìm cách chiếm đoạt lợi ích cho bản thân mà không quan tâm đến hậu quả. Hình ảnh con nhặng xanh bị ve mắng mỏ, khinh bỉ là lời cảnh tỉnh cho những người sống theo lối sống tham lam, giả dối. Tác giả khẳng định rằng, dù là động vật hay con người, những hành vi sai trái đều đáng bị phê phán và cần được loại trừ khỏi xã hội.

câu 6. * Bài học về sự thanh cao và liêm khiết: Lời bình ở cuối đoạn trích nhấn mạnh vai trò của "cương thường" trong cuộc sống của con người. Nó nhắc nhở chúng ta về những giá trị cốt lõi của đạo đức, nhân cách, và sự tôn trọng đối với quy tắc xã hội. Con ve, dù là một loài vật nhỏ bé, vẫn biết giữ gìn "nết trong sạch", sống đúng với "lễ nghĩa". Điều này gợi nhắc chúng ta cần phải luôn giữ vững lập trường, không bị cám dỗ bởi danh vọng, tiền bạc, quyền lực, mà đánh mất bản chất tốt đẹp của mình.
* Sự phân biệt rõ ràng giữa thiện và ác: Câu chuyện phản ánh sự phân biệt rạch ròi giữa con ve và con nhặng xanh. Con ve đại diện cho sự thanh tao, trong sáng, còn con nhặng xanh tượng trưng cho sự tham lam, ích kỷ. Bài học ở đây là chúng ta cần phải biết phân biệt đúng sai, thiện ác, và tránh xa những điều xấu xa, tiêu cực.
* Tầm quan trọng của việc tu dưỡng đạo đức: Để trở thành một người có nhân cách tốt, chúng ta cần phải không ngừng rèn luyện, tu dưỡng bản thân. Việc trau dồi kiến thức, kỹ năng, và đặc biệt là đạo đức là yếu tố then chốt giúp chúng ta phát triển toàn diện và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
* Kết luận: Đoạn trích "Loài côn trùng tranh cãi nhau" mang đến cho chúng ta nhiều bài học sâu sắc về đạo đức, nhân cách, và lối sống. Qua đó, mỗi người cần phải luôn nỗ lực hoàn thiện bản thân, giữ vững những giá trị tốt đẹp, và đóng góp tích cực cho cộng đồng.