PHÂN TÍCH CÂU CHUYỆN SAU: Một vị thiền sư ẩn tu trong am tranh trên núi, một hôm nhân buổi tối đi dạo trong rừng, dưới ánh trăng vằng vặc, đột nhiên ngài ngộ ra trí tuệ của mình. Ngài vui mừng trở về n...

Trong dòng chảy bất tận của lịch sử, chúng ta từng bắt gặp rất nhiều bậc thánh nhân, hiền triết. Họ đều có tấm lòng cao thượng, bác ái, luôn bao dung và độ lượng với mọi người. Câu chuyện về vị thiền sư và tên trộm dưới đây cũng là minh chứng cho điều đó.

Thiền sư và tên trộm

Có một vị thiền sư ẩn tu trong am tranh trên núi, một hôm ông xuống làng xin cơm ăn. Trưa trưa ngày ấy, ông vào một ngôi nhà nghèo, chủ nhà là một phụ nữ đang xay lúa. Nhìn hoàn cảnh khốn khó của bà, thiền sư noái: “Bà ơi, nhà bà nghèo quá, nếu bà bắt được tôi, bà muốn lấy gì thì lấy, đừng bắt tôi nộp phạt cho làng”. Người phụ nữ nhìn thiền sư rồi nói: “Ông là người từ trên núi xuống, chắc ông tu hành đạo hạnh, tôi xin lấy cây trượng ông đang chống để thờ Phật”. Nói xong bà để thiền sư đi.

Đến cổng làng, thiền sư lại gặp một nhóm người buôn muối đang bị quan quân đuổi bắt. Biết họ gặp nguy hiểm, thiền sư liền hòa vào đoàn người, mặc cho họ chất muối lên lưng mình. Đến tối, gánh muối đã về đến nhà, may mắn tránh được sự truy lùng của quan quân. Sáng sớm hôm sau, thiền sư lại lên đường. Đi chưa được mấy bước, bỗng có tiếng chó sủa, một toán quân mã nghênh ngang tiến tới, bọn chúng vây bắt thiền sư, lôi ngay về đình làng xét xử. Quan quân tra hỏi, đám buôn muối đều đổ tội cho thiền sư, nói ông là người dẫn đường cho họ. Thiền sư biết mình mắc oan, nhưng vẫn không nói nửa lời, chỉ lấy cây gậy thờ Phật cắm dưới đất làm chứng.

Quan quân thấy vậy tức giận quát mắng thiền sư, rồi ra lệnh lột hết quần áo của ông, chia nhau đánh đập. Đánh gần chết người, quan quân mới thả thiền sư ra, mặc cho ông lõa lồ, bơ vơ trong đêm tối.

Trời càng về khuya càng rét buốt, mưa phùn giăng mịt mù, thiền sư lê dần về am tranh. Về đến nơi, ông kiệt sức, ngã gục xuống trước cửa. May sao trời sáng, một người hàng thịt nhìn thấy, thương tình đem thuốc men cứu sống thiền sư. Từ đó, mỗi lần vào làng, ông đều bị dân làng xua đuổi, khinh bỉ.

Một hôm, thiền sư gọi người hàng thịt sang am trò chuyện. Ông kể rõ ngọn ngành sự việc, an ủi người hàng thịt: “Tôi không ngờ lần đó vì muốn tu hành mà mang tai họa đến cho anh. Anh tuy bị liên lụy nhưng còn nuôi được gia đình, trong khi tôi vì anh mà chịu khổ sở trăm bề”. Nghe thiền sư nói, người hàng thịt vô cùng cảm kích. Anh ta vội vàng mặc áo cho thiền sư rồi mời ông vào nhà, hai người quỳ xuống lạy nhau.

Hôm sau, thiền sư lại khoác áo lên người, chuẩn bị ra đi. Thấy vậy, người hàng thịt bật khóc: “Nếu thầy đi, tôi chẳng biết làm ăn buôn bán, vợ chồng sẽ đói khổ. Xin thầy từ bi thương xót, ở lại với chúng tôi”.

Nghe vậy, thiền sư liền nở nụ cười, ông gật đầu nhận lời. Từ đó, thiền sư chuyên tâm tu luyện, không đi đâu nữa.

Về phía người phụ nữ, từ khi được thiền sư cho cây trượng, bà liền lập bàn thờ Phật ngay tại nhà. Bà thờ phụng cây trượng, coi nó như một vị Bồ Tát, ngày ngày cung kính lễ bái. Mỗi khi có khách qua đường, bà mời họ nghỉ ngơi, dọn mâm cơm cúng dường.

Một hôm, có vị tăng lữ đi ngang qua nhà bà, nghe tiếng chuông trống, kèn loa ầm ĩ, biết có điều lạ bèn ghé vào xem. Sau khi tìm hiểu ngọn nguồn, vị tăng lữ khuyên nhủ người phụ nữ nên bỏ thói mê tín. Nhưng bà không nghe, nhất định không chịu bỏ cây trượng đi. Tăng lữ nổi giận, liền bẻ gãy cây trượng rồi bỏ đi.

Người phụ nữ hốt hoảng kêu toáng lên: “Ôi, vị Bồ Tát của tôi! Vị Bồ Tát của tôi ơi!”. Lúc này, tăng lữ mới ôn tồn giảng giải: “Này thí chủ, thí chủ nên biết, người tu hành chân chính không giữ tiền bạc, không tham đắm vật chất, không sợ gian nguy, thí chủ nên bỏ ngay thói mê tín này đi”.

Người phụ nữ nghe xong bừng tỉnh, sụp xuống lạy tạ vị tăng lữ. Từ đó, bà quy y tam bảo, tinh tấn tu hành.

Sau khi nghe câu chuyện trên, hẳn ai nấy đều khâm phục đức độ của vị thiền sư. Dù bị người đời hiểu nhầm, ông vẫn nhẫn nhục chịu đựng, không hề oán than. Lòng bao dung và độ lượng của ông thật khiến người ta nể phục.

Lòng bao dung và độ lượng có sức mạnh lớn hơn tất thảy. Nó có thể cảm hoá những con người lầm lạc, giúp họ quay về con đường lương thiện. Trong trường hợp của vị thiền sư, nếu ông nổi nóng, trách móc hoặc trừng phạt kẻ thù, liệu họ có thay đổi? Chắc chắn là không. Bởi lẽ, trong thâm tâm họ vẫn còn tồn tại sự ích kỷ, đố kỵ. Chỉ khi nào họ nhận được sự bao dung, độ lượng từ người khác, họ mới có thể thức tỉnh và thay đổi.

Câu chuyện về vị thiền sư và tên trộm là một bài học quý giá cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần phải luôn giữ cho tâm hồn mình trong sạch, hướng thiện. Khi gặp khó khăn, thử thách, chúng ta cần bình tĩnh, nhẫn nại, không nên nóng nảy, bực bội. Hãy luôn nhớ rằng, lòng bao dung và độ lượng có thể cảm hoá được mọi thứ.