20/04/2024
Như đã nói ở trên, trong nền thơ ca cách mạng Việt Nam không chỉ có Viễn Phương dành ngòi bút của mình để viết về Bác mà trước đó còn có một lão làng già giặn là lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam, đó là Tố Hữu. Tố Hữu đã viết rất nhiều về Bác, mỗi tác phẩm của ông đều chứa chan những tình cảm cao đẹp. Sáng tháng năm là một bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ của Tố Hữu.
Vui sao một sáng tháng Năm
Đường về Việt Bắc lên thăm Bác Hồ
Suối dài xanh mướt nương ngô
Bốn phương lồng lộng thủ đô gió ngàn…
Tháng năm của mùa hè năm nay không giống với tháng năm của mùa hè những năm trước. Đó là một tháng năm đặc biệt, mang lại niềm vui lớn cho nhà thơ đó là tháng năm được lên thăm Bác Hồ. Khung cảnh xung quanh Việt Bắc nơi Bác Hồ đẹp hơn, vui hơn với niềm vui của nhà thơ vì hôm nay là con đường lên chiến khu thăm Bác và làm việc cùng Bác. Suối dài với những nương ngô xanh mướt, bốn phương lồng lộng gió mát của núi rừng… những nét chấm phá, gợi tả một vài nét thôi nhưng cũng đủ thấy khung cảnh tươi vui và rộn rã thế nào vì có niềm vui được về với Bác.
Đặt chân vào ngôi nhà sàn đơn sơ nơi Bác làm việc cảnh vật thật gần gũi thân quen, cuộc sống của Người như hòa cùng với niềm vui của núi rừng, vạn vật. Niềm xúc động như vỡ oà của nhà thơ Tố Hữu khi được:
Bàn tay con nắm tay cha
Bàn tay Bác ấm vào da vào lòng.
Bây giờ không còn là Bác với chiến sĩ nữa mà là bàn tay của người cha nắm lấy bàn tay con. Đôi bàn tay ấm áp và yêu thương làm sao, cảm giác sung sướng vô bờ bến của người chiến sĩ cách mạng khi được làm việc cùng Bác, được cầm đôi bàn tay ấm áp thân thương ấy. Và từ đó tiếng thơ như vỡ oà thành tiếng lòng của nhà thơ. Đó là tiếng lòng của sự biết ơn vô hạn với người cha già của dân tộc. Có thể nói Sáng tháng năm đã khắc hoạ hình ảnh bức chân dung của vị lãnh tụ với những nét vẽ đẹp nhất, tình cảm nhất. Qua đó thi phẩm đã bộc lộ tình cảm da diết và sự biết ơn to lớn của ông đối với Bác Hồ kính yêu:
Bác ngồi đó, lớn mênh mông
Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước non…
Bác Hồ, cha của chúng con
Hồn của muôn hồn
Cho con được ôm hôn má Bác
Cho con hôn mái đầu tóc bạc
Hôn chòm râu mát rượi hoà bình!
Với người dân Việt Nam nói chung và với Tố Hữu nói riêng Bác Hồ vừa là một vị cha già giản dị với cuộc sống đơn sơ, thanh đạm. Lại vừa là một vị lãnh tụ vĩ đại với tầm vóc, tư thế sánh ngang với vũ trụ. Bác vĩ đại và trường tồn thế nên nhà thơ đã sử dụng những hình ảnh kỳ vĩ, tươi đẹp và vĩnh hằng để ví với Bác. Bác ngồi đó, trong căn nhà sàn đơn sơ, khung cảnh xung quanh và bàn làm việc rất đơn giản, thậm chí những loài chim chóc cũng sà vào bàn làm việc cùng với Bác. Nhưng với Tố Hữu Bác ngồi đó lớn mênh mông như biển trời, Người cũng chính là ruộng đồng mênh mông là cả nước non, là cha già của dân tộc và là hồn của muôn hồn. Trong mạch cảm hứng ca ngợi say sưa về vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc nhà thơ ao ước được “hôn má Bác”, “hôn mái đầu tóc bạc”, “hôn chòm râu mát rượi hoà bình” Ôi cái tên kính yêu Hồ Chí Minh. Bác đã trở thành niềm tin yêu thiêng liêng và là sức mạnh thần kỳ của quân và dân ta. Từ những anh bộ đội nơi chiến trận cho đến anh thợ quân giới. Từ những anh chị dân công hỏa tuyến đến các em thiếu nhi ở hậu phương… tất cả mọi người, mỗi khi nhớ đến Bác, nghĩ về Bác, lại càng chiến đấu giỏi, sản xuất hăng say, công tác và học tập tốt.
Khổ thơ có tiết tấu dồn dập, lôi cuốn, tạo nên niềm phấn chấn, say mê, thể hiện tình cảm gắn bó tha thiết và niềm tự hào mãnh liệt của Tố Hữu với vị cha già của dân tộc. Điều đó đã kết tinh thành những vần thơ ca ngợi đẹp nhất về vị lãnh tụ Hồ Chí Minh. Mỗi lời khen chê động viên của Bác, mỗi ánh mắt, nụ cười, cái nhăn mày trìu mến của Bác đều là động lực tiếp thêm niềm tin và sức mạnh cho quân dân ta trong suốt 9 năm kháng chiến trường kỳ gian khổ. Bác cao cả nhường ấy nhưng Bác vẫn luôn luôn ở cạnh chúng ta.
Cũng là một bài thơ rất nổi tiếng viết về Bác, nhà thơ Viễn Phương thể hiện thái độ xúc động khi được ra thăm Lăng Bác. Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Lời xưng hô thân mật, gần gũi, như tình cảm của một đứa con thân yêu dành cho người cha đáng kính. Sau bao khát khao mong ước, hôm nay người con ấy có cơ hội được viếng lăng Bác, nỗi xúc động, nghẹn ngào thốt lên thành tiếng như thỏa lòng mong mỏi gặp Bác bấy lâu.
Nơi miền Nam xa xôi, người con ấy mang cả trái tim của hàng triệu đồng bào miền Nam đang dõi theo người, ấm áp biết bao. Đứng trước lăng là hàng tre xanh bát ngát trong sương mai buổi sớm, hàng tre ấy vẫn hiên ngang, đứng bên người, chở che cho người.
Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Từ cảm xúc khi đứng trước lăng, tác giả bồi hồi nghĩ về con dân đất Việt, những con người Việt Nam anh dũng, kiên trung, cây tre là biểu tượng là hồn cốt của dân tộc Việt. Người Việt Nam vẫn luôn sáng ngời bởi sự gắn bó bền chặt, ý chí kiên cường, dẫu bão táp mưa sa, dẫu đất cằn sỏi đá vẫn hiên ngang, ngay thẳng, thủy chung. Hàng tre xanh xanh ấy là sức sống bền bỉ, sự trường tồn của đất nước, dân tộc. Theo dòng người, vào viếng lăng Bác, tác giả lại càng thương nhớ xúc động hơn bao giờ hết.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Nếu ánh mặt trời của thiên nhiên ngày ngày vẫn miệt mài "đi" bên Bác, vẫn dõi theo người, ánh mặt trời ấy mang sự sống, mang nguồn ánh sáng rực rỡ cho muôn loài trên thế gian. Thì Bác cũng như ánh mặt trời ấy, diệu kì và đẹp đẽ biết bao, Bác mang nguồn sáng của cách mạng soi rọi con đường giải phóng của dân tộc, là ánh sáng ấm áp trong mỗi trái tim chúng con. Đó là một hình ảnh rất đẹp, rất thơ, chứa chan niềm tôn kính của nhà thơ tới Bác Hồ - vị cha già kính yêu của dân tộc.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Bác vẫn ở đấy thôi, chúng con từ khắp mọi miền đến bên người. Ngày ngày những dòng người vào thăm Bác trong niềm xúc động, nhớ thương khôn nguôi. Niềm yêu thương ấy kết thành những tràng hoa đẹp nhất, rực rỡ nhất dâng lên người. Cuộc đời dân tộc nở hoa dưới nhân cách và công lao vĩ đại của Người.
Bác đã hiến trọn bảy mươi chín mùa xuân đẹp đẽ nhất cho dân tộc cho cách mạng, Bác đã làm nên mùa xuân mới cho đất nước, cho muôn dân. Càng vào trong lăng, nỗi nghẹn ngào lại càng khó tả, càng mãnh liệt khôn nguôi khi bắt gặp hình ảnh người:
Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
...
Mà sao nghe nhói ở trong tim
Bác đang yên nghỉ giấc ngủ ngàn thu giữa một vầng trăng hiền dịu, ánh trăng như Bác vậy, luôn ấm áp và dịu dàng, là kẻ tri âm tri kỷ với Người. Ánh trăng sáng trong ấy như nhân cách vĩ đại của người, cao đẹp, gần gũi mà thân thương. Dẫu biết rằng Bác như bầu trời xanh kia vậy, luôn mãi mãi trường tồn, khắc sâu trong trái tim của muôn người, nhưng thực tại cũng khiến tác giả không khỏi đau lòng được.
Không buồn sao được, không thổn thức, tiếc thương sao được khi bầu trời xanh của dân tộc đã ra đi mãi mãi. Tiếng thơ cất lên sao mà nhói lòng, mà thổn thức đến vậy. Càng bên Bác, tình cảm lại càng dạt dào, càng bứt rứt, quyến luyến chẳng muốn rời xa. Từng phút giây thiêng liêng được bên Người là khoảnh khắc quý báu và đáng trân trọng nhất, khi nghĩ đến việc phải xa Người lại không thể ngăn được những dòng nước mắt nuối tiếc, bịn rịn.
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Ước nguyện giản dị nhưng chất chứa tình cảm lớn lao của người con gửi đến Người. Từ "muốn làm" lặp đi lặp lại như diễn tả nỗi khát khao khôn nguôi được ở lại với Người, được bên Người thật lâu. Là con chim cất cao tiếng hót giữa bầu trời thanh bình, là đóa hoa tỏa hương ngào ngạt, là cây tre trung hiếu canh giữ giấc ngủ bình yên cho Người. Mong ước ấy đâu chỉ riêng của Viễn Phương mà còn là tiếng lòng, là khát khao, ước nguyện của tất cả mọi người còn trên đất nước này gửi đến Bác.
Có thể nói cả Sáng tháng năm và Viếng lăng Bác đều là những là một thi phẩm lẫy lừng của thơ ca Việt Nam. "Bác Hồ - người là niềm tin thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim nhân loại", hình ảnh Bác luôn mãi sắt son và trường tồn theo thời gian. Bài thơ thật đẹp, thật đáng quý, đáng yêu bởi những cảm xúc tự tận đáy lòng được viết ra của tác giả. Không cầu kỳ, hoa mỹ, không lộng lẫy, phô trương.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
2 giờ trước
Top thành viên trả lời