phân tích thơ "con nợ mẹ" của Đặng Hải Yến

Bài thơ “Con nợ mẹ” là một trong những bài thơ hay viết về tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý. Bài thơ đã để lại cho người đọc nhiều cảm xúc sâu lắng.
Mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng hình ảnh hoán dụ “gió heo may” và ẩn dụ chuyển đổi cảm giác “lòng mẹ xát muối” để gợi nhắc về thời gian trôi qua nhanh, con lớn khôn từng ngày thì tuổi xuân của mẹ cũng dần đi xa. Mẹ già đi theo năm tháng, sức khỏe yếu ớt hơn trước. Con thấy thương mẹ vô cùng!
“Lên mười chưa kịp nhận ra
Mẹ đã bắt đầu già đi
Bàn tay mẹ, vết chai dày thêm
Bởi gánh nặng cuộc đời riêng mình mẹ gánh
Đôi vai nhỏ gầy thêm
Vì trên vai còn gánh cả một đời con”.
Tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp tu từ so sánh “như trái chín trên cành”, kết hợp với câu hỏi tu từ “Ai trồng cây trái ấy? Ai chăm bón hàng ngày?” nhằm khẳng định rằng chính bàn tay mẹ vun trồng, chăm sóc mỗi chúng ta nên người. Bởi vậy, con phải biết ơn công lao to lớn đó.
“Trái chín có rơi về gốc?
Hay ở mãi tận chân trời
Ai trồng cây không mong quả ngọt
Ai chăm bón chẳng chờ hoa thơm
Con nợ mẹ - cho đến hết đời
Những lời dặn dò khi con mới lớn
Để đường đời dẫu có giông bão
Con vẫn đứng vững giữa cuộc đời”.
Cuối cùng, nhà thơ bày tỏ lòng biết ơn đối với mẹ bằng cách hứa sẽ cố gắng học tập thật tốt, trở thành người có ích cho xã hội. Đó cũng là món quà ý nghĩa nhất mà người con dành tặng cho mẹ yêu dấu của mình.
“Con nợ mẹ cả cuộc đời
Nợ sum họp gia đình hạnh phúc
Nợ những bữa cơm ngon lành mẹ nấu
Nợ nụ cười hiền hòa của mẹ
Nợ cả những lời mắng vặt
Nợ cả những đêm thức khuya
Nợ cả những lần khóc thầm lặng lẽ
Nợ cả những điều không thể gọi tên…”
Có thể nói, bài thơ “Con nợ mẹ” được viết theo thể thơ tự do ngắn dài khác nhau phù hợp với mạch cảm xúc của nhà thơ. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày. Hình ảnh thơ sinh động, giàu sức biểu cảm. Tác giả Đặng Hải Yến đã khéo léo vận dụng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, liệt kê,... để làm tăng giá trị biểu đạt trong thơ.
Qua phân tích bài thơ “Con nợ mẹ”, chúng ta càng thêm trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý. Từ đó, mỗi người cần sống có trách nhiệm hơn với bản thân và gia đình.