*viết bài văn nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ Qua Đèo Ngang và Thu Vịnh cùng phong cách hoặc khác phong cách sáng tác

Question

Accepted Answer

Bà Huyện Thanh Quan là một nữ thi sĩ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam trung đại. Trong đó, “Qua Đèo Ngang” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà. Bài thơ đã gợi cho người đọc thấy được khung cảnh thiên nhiên Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng sự sống con người nhưng vẫn còn hoang sơ. Đồng thời nhà thơ còn gửi gắm nỗi nhớ nước thương nhà cũng như nỗi buồn thầm lặng của chính mình thông qua bức tranh thiên nhiên ở đây.
Trước tiên bốn câu thơ đầu tác giả gợi mở ra khung cảnh thiên nhiên nơi Đèo Ngang vào buổi chiều tà:
“Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa”
Cụm từ “bóng xế tà” gợi ra thời điểm kết thúc của một ngày. Nhà thơ đang đứng ở Đèo Ngang khi dãy núi rừng Hòa Bình bắt đầu bước sang hoàng hôn. Bức tranh thiên nhiên Đèo Ngang hiện lên với đặc trưng của buổi chiều tà, không gian bắt đầu tối dần, vạn vật chìm dần vào giấc ngủ chỉ có mặt trời vẫn tỏa ánh nắng xuống nhân gian. Cảnh sắc thiên nhiên lúc này được nhà thơ đặc tả bằng cụm từ “chen”, nó diễn tả sự thưa thớt, nhỏ bé giữa không gian rộng lớn của đất trời. Cỏ cây, hoa lá mọc lên từ các kẽ đá cho thấy sức sống mãnh liệt giữa khó khăn, thiếu thốn. Qua đó, ta thấy được nét thân thiện hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.
Tiếp đến hai câu thơ sau tác giả đã khắc họa hình ảnh con người xuất hiện giữa khung cảnh thiên nhiên:
“Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà”
Nghệ thuật đảo ngữ nhấn mạnh vào dáng “lom khom” và số lượng “vài” đã làm cho hình ảnh con người trở nên nhỏ bé, cô đơn giữa không gian rộng lớn của đất trời. Thêm vào đó nghệ thuật đối “tiều vài chú - lác đác bên sông chợ mấy nhà” càng khiến cho không gian thêm vắng vẻ, ít ỏi. Hình ảnh con người xuất hiện giữa khung cảnh thiên nhiên không nhằm làm cho bức tranh thiên nhiên sinh động hơn mà ngược lại càng làm cho nó thêm hoang vu, vắng lặng.
Bức tranh về thiên nhiên và con người lúc này đã được hoàn thiện với nét vẽ tiếp theo:
“Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia”
Nhà thơ đã khéo léo sử dụng nghệ thuật chơi chữ đồng âm độc đáo. Tiếng kêu thiết tha “quốc quốc ,gia gia” vừa thể hiện nỗi đau đớn, xót xa của loài chim quốc, chim đa đa giống như tâm trạng của nữ thi sĩ vừa gợi nhắc người đọc hãy luôn nhớ rằng chúng ta là một người con trên đất nước Việt Nam. Đồng thời tiếng kêu ấy còn gợi cảm giác buồn tủi, xót xa, thương thay cho đất nước Việt Nam ngàn đời. Như vậy, bức tranh thiên nhiên ở đây vừa mang nét đẹp hoang sơ, hùng vĩ lại vừa đượm buồn.
Như vậy, bài thơ “Qua Đèo Ngang” đã góp phần làm giàu đẹp hơn cho kho tàng thơ Nôm đường luật của Việt Nam.