Chỉ ra đặc điểm của thể thơ song thất lục bát (vần,nhịp...) trong bài thơ Hai chữ nước nhà của Trần Tuấn Khải

Thể thơ song thất lục bát là một thể thơ dân tộc, có nguồn gốc từ ca dao và dân ca, được sử dụng rộng rãi trong văn chương Việt Nam. Thể thơ này gồm hai câu bảy chữ và một cặp câu sáu - tám chữ, xen kẽ nhau. Trong bài thơ "Hai chữ nước nhà" của Trần Tuấn Khải, thể thơ song thất lục bát đã được sử dụng rất thành công để diễn tả tâm trạng đau đớn, xót xa của tác giả trước cảnh đất nước bị xâm lược.
Về vần, thể thơ song thất lục bát có quy định về cách gieo vần khá chặt chẽ. Vần được gieo ở cuối các câu bảy chữ, sau đó đến cặp câu sáu - tám chữ. Cách gieo vần này tạo nên sự liên kết giữa các dòng thơ, giúp cho bài thơ trở nên nhịp nhàng, uyển chuyển.
Trong bài thơ "Hai chữ nước nhà", Trần Tuấn Khải đã sử dụng cách gieo vần rất linh hoạt. Ông thường gieo vần bằng ở cuối các câu bảy chữ, sau đó đến cặp câu sáu - tám chữ. Ví dụ:
"Nước non lồng lộng tứ thời,
Tam cương ngũ thường đức hiếu trung."
(Câu bảy chữ)
"Bốn phương khói lửa bừng bừng,
Xiết bao thảm họa xương rừng máu sông!"
(Cặp câu sáu - tám chữ)
Cách gieo vần này đã góp phần tạo nên âm điệu bi tráng, hùng tráng cho bài thơ.
Về nhịp, thể thơ song thất lục bát có quy định về cách ngắt nhịp khá rõ ràng. Các câu bảy chữ thường được ngắt nhịp 4/3 hoặc 2/2/3; còn các câu sáu - tám chữ thì có thể ngắt nhịp theo nhiều cách khác nhau.
Trong bài thơ "Hai chữ nước nhà", Trần Tuấn Khải đã sử dụng cách ngắt nhịp rất đa dạng. Ông thường ngắt nhịp 4/3 hoặc 2/2/3 ở các câu bảy chữ, còn ở các câu sáu - tám chữ thì ông thường ngắt nhịp 6/8 hoặc 4/4. Ví dụ:
"Lòng dân ai chẳng yêu nước,
Trời đất chung quanh cũng sầu!
Đất Bắc hoang vu mấy dặm,
Sông Hồng cuồn cuộn sóng trào."
(Ngắt nhịp 4/3)
"Giặc Tây súng nổ vang trời,
Dân ta chết chóc khắp nơi.
Máu chảy đầu rơi thảm thiết,
Hồn thiêng sông núi uất hận!"
(Ngắt nhịp 6/8)
Cách ngắt nhịp này đã góp phần tạo nên nhịp điệu dồn dập, mạnh mẽ cho bài thơ.