Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá 2 tác phẩm chí phèo và lão hạc. Việc so sánh đưa ra những khám phá mới vào từng tác phẩm? Ý nghĩa của việc so sánh 2 tác phẩm truyện.

Nam Cao là một nhà văn hiện thực xuất sắc. Ông thường viết về cuộc sống tối tăm, ngột ngạt của nông thôn Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Trong thế giới nhân vật của ông, người ta thường thấy xuất hiện những kiểu người điển hình trong bối cảnh mất mùa, đói kém, bị đè nén áp bức. Họ đều là những con người có nhân cách cao đẹp nhưng lại bị hoàn cảnh xô đẩy vào những bi kịch đau đớn, thậm chí bị tha hóa, biến chất. Chí Phèo và Lão Hạc là hai nhân vật chính trong hai tác phẩm cùng tên của nhà văn Nam Cao. Cả hai đều là những số phận đáng thương trong cuộc đời này. Tuy nhiên, ở họ vẫn toát lên vẻ đẹp riêng. Đó là vẻ đẹp của tinh thần phản kháng và lòng tự trọng.
Chí Phèo vốn sinh ra đã bất hạnh. Mẹ bỏ rơi, không cha, không họ hàng thân thích, anh lớn lên bằng tình yêu và sự bao bọc của dân làng. Thế nhưng, anh lại bị bá Kiến ghen ghét, đẩy vào tù. Nhà tù thực dân khắc nghiệt đã làm Chí thay đổi cả ngoại hình lẫn tính cách. Từ một anh canh điền khỏe mạnh, hiền lành, Chí trở nên cong cớn, trông gớm chết với “cái đầu trọc lốc, cái răng cạo trắng, cái mặt cơng cơng đầy những nét chạm trổ rồng phượng với một bông hoa hồng ở bên cánh tay”. Trở về quê sau nhiều năm xa cách, Chí trở thành một kẻ chuyên đi đập nợ cho bá Kiến. Cuộc đời Chí trượt dài trên cơn say. Anh đã bị bá Kiến lợi dụng, trở thành tay sai đắc lực cho hắn để hoành hành, ức hiếp dân làng Vũ Đại.
Cuộc gặp gỡ với Thị Nở đã đem đến những thay đổi tâm lí to lớn trong Chí. Lần đầu tiên trong đời tỉnh rượu, Chí nghe được những âm thanh quen thuộc của cuộc sống quanh mình - tiếng chim, tiếng cười nói của những người đi chợ. Những điều tưởng chừng đơn giản đó chưa bao giờ Chí cảm nhận ra bởi anh luôn chìm trong cơn say. Lần đầu tiên trong đời, Chí biết thế nào là niềm vui, là nỗi buồn. Và lần đầu tiên, Chí biết thế nào là cô đơn. Khi nhận bát cháo hành từ tay Thị Nở, Chí vô cùng ngạc nhiên, xúc động vì đây là lần đầu tiên được đàn bà cho. Chí thấy rằng mình có bố mẹ, có bà con, có những người yêu thương mình. Chí cũng muốn quay trở về ngôi nhà của mình, muốn cùng thị làm thinh mà ăn bát cháo hành, rồi ngồi đối diện với nhau, có thể cho tới sáng. Có thể nói, thị mở đường cho Chí trở về với xã hội loài người.
Tình yêu thương mộc mạc, chân thành của Thị Nở đã thức dậy tất cả giác quan, nhận thức, khát khao, ước mơ của Chí. Chí bắt đầu cảm nhận được những âm thanh, tiếng động của cuộc sống đời thường, nhớ lại những kỉ niệm của ngày xưa, hi vọng vào một tương lai tươi sáng hơn. Nhưng tình yêu ấy đã bị bà cô của Thị Nở ngăn cản. Thị Nở cũng có phần dỗi hờn khi thấy Chí khước từ tấm lòng của thị. Bị thị từ chối, Chí rơi vào tận cùng của bi kịch. Chí chửi mắng mọi người nhưng chỉ là vô thức. Sau đó, Chí càng uống nhiều hơn. Say rượu, Chí cầm dao cầm rựot đi khắp làng nhằm thỏa mãn cơn thèm đâm chém của mình. Cuối cùng, Chí đến thẳng nhà Bá Kiến, vung dao giết chết hắn rồi tự tử. Cái chết của Chí Phèo là lời tố cáo đanh thép của Nam Cao đối với xã hội đương thời thối nát. Nó đã đẩy con người vào bước đường cùng, khiến họ phải tìm cách giải thoát cuối cùng là cái chết.
Nếu như Chí Phèo là một kẻ lưu manh thì Lão Hạc lại là một người nông dân lương thiện, giàu lòng tự trọng. Vợ mất sớm, lão dồn tình thương nuôi con khôn lớn. Khi đứa con trai đi làm điền cao su, lão chỉ còn lại cậu Vàng bầu bạn. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão đành bán cậu Vàng đi. Để nguôi ngoai nỗi ân hận, lão sang nhờ ông giáo mấy đồng bạc để lo ma chay cho nó. Nhưng nào ngờ, số tiền dành dụm ít ỏi của lão cũng hết dần. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão chấp nhận đối mặt với tuổi già, bệnh tật. Lão tìm đến cái chết như một sự giải thoát. Lão sang gửi ông giáo mấy đồng bạc để lo chuyện ma chay cho mình. Lão xin Binh Tư ít bả chó. Người đọc cứ ngỡ rằng lão xin nó để chuộc lợi cho bản thân. Nhưng không, lão đã dùng số bả chó đó để kết thúc cuộc đời mình. Cái chết của lão dữ dội và đau đớn. Không ai hiểu nguyên nhân cái chết đau đớn của lão ngoài ông giáo và người đọc. Đây chính là biểu hiện cao nhất của lòng tự trọng ở một con người nghèo khổ. Lão Hạc chọn cái chết thể hiện quyết liệt để bảo toàn liêm sỉ và nhân cách cao đẹp của mình.
Cả Chí Phèo và Lão Hạc đều là những người nông dân lương thiện. Cuộc sống tối tăm, ngột ngạt đã đẩy họ vào những bi kịch khác nhau. Nhưng ở họ vẫn toát lên vẻ đẹp chung của tinh thần phản kháng và lòng tự trọng. Tinh thần phản kháng được thể hiện qua hành động đấu tranh chống lại cường quyền của Chí Phèo. Còn lòng tự trọng được thể hiện rõ nhất qua cái chết đau đớn của lão Hạc. Hai nhân vật này đã góp phần tô đậm giá trị hiện thực và nhân đạo của các tác phẩm cùng tên.