phân tích những đặc điểm trong cách kể chuyện của Nam Cao trong truyện ngắn Một đám cưới

Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc với những sáng tác để lại trong ta nhiều ám ảnh về cuộc sống của người nông dân trong xã hội cũ. Những nhân vật trong các tác phẩm của ông đều để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc. Và có lẽ, “Một đám cưới” là một truyện ngắn khiến cho tôi có nhiều ấn tượng hơn cả bởi giá trị hiện thực cũng như giá trị nhân đạo thông qua cách xây dựng tình huống truyện độc đáo.
Truyện ngắn “Một đám cưới” được Nam Cao viết và đăng trên tạp chí Tiêu dao năm 1944. Đây là một trong số ít tác phẩm của Nam Cao viết về phụ nữ. Truyện ngắn này ngoài bức tranh hiện thực về xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám còn mang giá trị nhân đạo khi nói lên nỗi khổ của người phụ nữ thời kì đó.
Tình huống truyện độc đáo đã giúp cho câu chuyện trở nên thu hút và gây tò mò cho người đọc. Tình huống thứ nhất nằm ở việc chọn ngày cưới. Thông thường, người xưa sẽ chọn những ngày vui để làm đám cưới nhằm mong muốn gia đình luôn hạnh phúc. Nhưng gia đình Dần lại chọn ngày "âm khí" để cưới nhau - điều mà chính mẹ chồng của Dần cũng phải ngạc nhiên và nói "cái ngày/ mà trời đất âm u/ như hôm nay/ thì/ tốt lành gì..."; hay ngay cả bà cụ lão Hộ (trong truyện Lão Hạc) cũng bảo rằng: "Con ơi! Mẹ đành bán con đấy, vì mẹ không nuôi nổi con, người ta bắt mẹ trả nợ, họ đòi gắt quá!" rồi sau đó khóc hu hu... Điều đó càng chứng tỏ đây là một ngày xui xẻo, không chỉ đối với hai vợ chồng Dần mà còn đối với tất cả mọi người. Tình huống thứ hai là sự mâu thuẫn giữa hình thức bên ngoài với thực chất bên trong. Hình thức bên ngoài là niềm vui, sự hân hoan, rộn ràng của một đám cưới truyền thống từ lễ vật đến cỗ bàn, khách khứa, từ chú rể đến cô dâu. Còn thực chất bên trong là sự bần cùng hóa của cả hai gia đình. Cả hai gia đình đều nghèo khổ, túng quẫn, phải đi vay nặng lãi, thậm chí còn chưa chuẩn bị đủ sính lễ theo yêu cầu. Chính vì vậy, đám cưới diễn ra trong sự gượng gạo, miễn cưỡng của tất cả mọi người. Tình huống cuối cùng là sự tương phản giữa vẻ bề ngoài và bản chất bên trong. Vẻ bề ngoài là cảnh rước dâu trang trọng, linh đình, thể hiện sự hân hoan, vui vẻ của đôi uyên ương và sự chúc mừng của họ hàng, làng xóm. Bản chất bên trong là sự tủi nhục, xót xa của cô dâu và chú rể. Trên đường đưa dâu, Dần cảm thấy tủi thân khi nghĩ về thân phận của mình. Còn Văn Thì, chú rể lại cười thầm vì đã "trêu gan thiên hạ", lấy được vợ mà không tốn tiền.
Bằng tài năng của mình, Nam Cao đã miêu tả chân thực cuộc sống của người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, đồng thời bày tỏ thái độ cảm thông, trân trọng đối với số phận bất hạnh của họ. Qua đó, chúng ta cũng nhận thấy sự thay đổi trong quan niệm về nghệ thuật của Nam Cao. Nếu như trước kia, ông tập trung khai thác thế giới nội tâm của nhân vật thì giờ đây, ông đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghệ thuật đối lập và tương phản để tạo nên những điểm nhấn cho tác phẩm.
Như vậy, “Một đám cưới” quả thật là một truyện ngắn đặc sắc của Nam Cao. Với giọng văn nhẹ nhàng nhưng thấm thía hope, Nam Cao đã đem đến cho người đọc những suy tư, trăn trở về số phận của những người nông dân trong xã hội cũ.