viết bài văn so sánh yếu tố kì ảo trong "chuyện chức phán sự đền tản viên" của Nguyễn Dữ với yếu tố kì ảo trong truyện cổ tích "Thạch Sanh"

Ngân Trần

Đề bài: So sánh yếu tố kỳ ảo trong "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" của Nguyễn Dữ với yếu tố kỳ ảo trong truyện cổ tích "Thạch Sanh"

Trong văn học dân gian và trung đại Việt Nam, yếu tố kỳ ảo được sử dụng phổ biến để tạo nên sức hấp dẫn và chiều sâu cho tác phẩm. Hai tác phẩm tiêu biểu là "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" của Nguyễn Dữ và truyện cổ tích "Thạch Sanh" đều có sự xuất hiện của các yếu tố kỳ ảo, góp phần xây dựng câu chuyện thêm phong phú. Tuy nhiên, cách khai thác yếu tố kỳ ảo trong hai tác phẩm này có những điểm tương đồng và khác biệt, phản ánh tính chất của thể loại văn học mà chúng thuộc về.

Trong tác phẩm "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên", yếu tố kỳ ảo được lồng ghép sâu sắc trong bối cảnh thần thoại và truyền thuyết về đền Tản Viên. Nhân vật Ngô Tử Văn, một người chính trực, dám đối đầu với hồn ma tướng giặc. Các yếu tố kỳ ảo như việc hồn ma tướng giặc sống trong đền thần, sự xuất hiện của Thổ thần, Diêm Vương và cảnh địa ngục đều làm nổi bật sự can đảm và chính nghĩa của Tử Văn. Các tình tiết kỳ ảo ở đây không chỉ thể hiện sự khác biệt giữa thế giới thực và thế giới siêu nhiên, mà còn là công cụ để phản ánh tư tưởng nhân quả, chính nghĩa sẽ luôn chiến thắng gian tà. Yếu tố kỳ ảo trong tác phẩm không chỉ dừng lại ở những hiện tượng siêu nhiên, mà còn mang đậm tính triết lý và giá trị nhân văn sâu sắc. Tử Văn tuy là người phàm nhưng nhờ lòng dũng cảm và chính trực, đã được sự trợ giúp của Thổ thần và chiến thắng trong cuộc đối đầu với thế lực tà ác, được nhận chức phán sự trong cõi âm.

Trong truyện cổ tích "Thạch Sanh", yếu tố kỳ ảo được xây dựng qua sự xuất hiện của các chi tiết như Thạch Sanh có mẹ là tiên, cây đàn thần, diệt trăn tinh, đại bàng và đánh bại Thái tử nhà trời. Những yếu tố này được dùng để tạo nên hành trình anh hùng của nhân vật chính, người đại diện cho chính nghĩa và lòng trung thực. Truyện "Thạch Sanh" sử dụng yếu tố kỳ ảo để thể hiện ước mơ của nhân dân về một vị anh hùng toàn năng, có sức mạnh siêu nhiên để diệt trừ cái ác và mang lại công bằng. Các yếu tố kỳ ảo trong "Thạch Sanh" được kết hợp với sự lãng mạn, kỳ diệu và thường mang tính chất phiêu lưu, thể hiện rõ sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Đặc biệt, hình ảnh cây đàn thần mang ý nghĩa sâu sắc, vừa là vũ khí chiến đấu, vừa là công cụ giải oan, thể hiện niềm tin vào sự thật và công lý.

Cả "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" và "Thạch Sanh" đều sử dụng yếu tố kỳ ảo để làm nổi bật chủ đề chính nghĩa thắng gian tà. Trong hai tác phẩm, yếu tố kỳ ảo không chỉ là chi tiết làm tăng thêm tính hấp dẫn, mà còn góp phần khẳng định niềm tin vào công lý và nhân quả. Nhân vật chính trong cả hai tác phẩm đều đại diện cho chính nghĩa, sẵn sàng đối đầu với những thế lực tà ác siêu nhiên.

Trong "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên", yếu tố kỳ ảo mang tính triết lý, thể hiện rõ sự khác biệt giữa thế giới thực và thế giới siêu nhiên. Tác phẩm khai thác sâu vào bối cảnh âm phủ và luật nhân quả, mang đậm màu sắc của văn học trung đại với những triết lý đạo đức và cách nhìn nhận về công bằng, chính nghĩa trong cuộc sống. Ngược lại, "Thạch Sanh" là truyện cổ tích dân gian, yếu tố kỳ ảo chủ yếu mang tính phiêu lưu và lãng mạn. Nhân vật chính Thạch Sanh là hình tượng anh hùng dân gian, chiến đấu với những sinh vật huyền bí như trăn tinh, đại bàng, và mang tính chất giải trí nhiều hơn so với tính triết lý của "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên". Hình ảnh cây đàn thần cũng thể hiện niềm tin vào công lý, nhưng dưới dạng biểu tượng của sự thông minh và trung thực hơn là sự trừng phạt của luật nhân quả.

Cả "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" và "Thạch Sanh" đều khai thác thành công yếu tố kỳ ảo để làm nổi bật chủ đề chính nghĩa thắng gian tà. Tuy nhiên, cách tiếp cận và mục đích của yếu tố kỳ ảo trong hai tác phẩm có sự khác biệt, phản ánh tính chất của văn học trung đại và dân gian. Một bên nghiêng về triết lý nhân quả, một bên nhấn mạnh sự phiêu lưu, lãng mạn và ước mơ của nhân dân về người anh hùng toàn năng.