Phân tích 1 tiếng đờn của tố hũu

Tố Hữu là một nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Thơ ông luôn gắn bó với sự nghiệp cách mạng của đất nước. Một tiếng đàn là một thi phẩm đặc sắc thể hiện sự tài hoa trong phong cách sáng tác của Tố Hữu.
Bài thơ được mở đầu bằng hình ảnh người nghệ sĩ chơi đàn trong một đêm trăng thanh tĩnh lặng:
Đêm qua nặng trĩu tâm hồn
Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng tròn!
Người nghệ sĩ như chìm đắm vào từng cung bậc cảm xúc khi chơi đàn. Đó là nỗi niềm tâm tư chất chứa bao sầu muộn, lo âu của con người trong đêm trăng sáng vằng vặc. Trăng càng tròn thì dường như tâm trạng của con người cũng thêm phần trăn trở. Trăng và người như hòa làm một, đều mang trong mình nỗi nhớ thương da diết. Người nghệ sĩ ấy đang gửi gắm vào tiếng đàn tất cả những tâm tư, nỗi niềm mà mình muốn bày tỏ. Tiếng đàn vang vọng, ngân nga trong đêm khuya tĩnh lặng khiến cho người nghe cảm nhận được hết thảy nỗi niềm sâu kín nhất.
Âm thanh của tiếng đàn như xoáy sâu vào tâm trí của người đọc. Nó gợi lên trong lòng người nghe nhiều cảm xúc khó diễn tả. Đó là nỗi buồn man mác, là tâm trạng u uất không cách nào giải tỏa. Hay đó chính là tiếng lòng của người nghệ sĩ đang gửi gắm vào trong tiếng đàn?
Nghe như tiếng thác đổ gần
Tinh tinh theo lời đàn nhỏ dần
Nhịp phách tiền nghe càng xót xa
Như phận bồ liễu phờ phạc vì sương gió
Càng nghe, người đọc lại càng cảm nhận rõ nét hơn nỗi niềm tâm sự của người nghệ sĩ. Âm thanh của tiếng đàn lúc đầu nghe như tiếng thác đổ ầm ầm nhưng sau đó lại nhỏ dần, xa dần. Nó cứ loang ra rồi thấm vào tâm trí của người nghe. Từng nhịp phách tiền vang lên khiến cho người nghe phải thổn thức, bâng khuâng. Hình ảnh “phận bồ liễu” được tác giả nhắc đến trong bài thơ khiến cho nhiều người liên tưởng đến thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Họ phải sống trong cảnh áp bức, bất công. Cuộc đời của họ chẳng khác nào chiếc lá mòng manh, yếu ớt bị gió dập, sóng dồi. Những người phụ nữ này phải sống một cuộc đời cơ cực, vất vả, chịu đựng bao đắng cay, khổ cực.
Ngón tay tôi trên dây đàn
Thổn thức hồ cầm sợi tóc mai
Ngón tay của người nghệ sĩ nhẹ nhàng lướt trên dây đàn tạo nên những âm thanh xao xuyến, bồi hồi. Ngón tay ấy như đang thổn thức, đang rung lên vì một nỗi niềm khó nói. Tiếng đàn cất lên khiến cho mái tóc của người nghe phải run lên vì sợ hãi. Đây quả là một hiệu quả thẩm mỹ hết sức độc đáo mà Tố Hữu đã tạo dựng nên trong bài thơ. Ông đã mượn tiếng đàn để nói lên nỗi lòng của người nghệ sĩ. Đó là một tâm hồn đầy nhạy cảm, tinh tế trước cuộc đời.
Lời của đàn trong hơi rượu say
Khúc nhạc hôm mai luống chửa hay
Giọng điệu của tiếng đàn lúc trầm, lúc bổng, lúc nhanh, lúc chậm khiến cho người nghe cảm nhận được hết thảy nỗi niềm tâm tư của người nghệ sĩ. Trong men say của rượu, người nghệ sĩ như tìm thấy được nguồn cảm hứng để sáng tác. Thế nhưng, dù đã uống rượu để quên đi nỗi buồn nhưng người nghệ sĩ vẫn không thể thoát ra khỏi vòng vây của những ưu phiền, lo lắng.
Một tiếng đờn của Tố Hữu đã đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc khó diễn tả. Bài thơ giúp chúng ta hiểu hơn về vẻ đẹp trong phong cách sáng tác của nhà thơ.