So sánh 2 tác phẩm thơ chiều thu

Anh Thơ và Tế Hanh đều là hai nhà thơ nổi tiếng của nền thi ca Việt Nam. Cả hai nhà thơ này đều có chung đề tài sáng tác là vẻ đẹp của quê hương đất nước, đặc biệt là những hình ảnh gần gũi thân thương của làng quê Bắc Bộ. Tuy nhiên mỗi nhà thơ lại có những nét riêng độc đáo trong việc miêu tả cảnh sắc quê hương. Nếu Anh Thơ có những vần thơ mềm mại uyển chuyển thì Tế Hanh lại có những câu thơ khỏe khoắn, tràn đầy sức sống. Bài thơ “Chiều thu” của Anh Thơ và bài thơ “Chiều thu” của Tế Hanh là minh chứng rõ ràng nhất cho điều này.
Bài thơ Chiều thu của Anh Thơ được in trong tập Bức tranh quê. Đây là tập thơ đầu tay của Anh Thơ gồm 38 bài thơ, chủ yếu viết về cảnh nông thôn nghèo khổ, hiu quạnh nhưng ẩn chứa trong nó là tình yêu quê hương sâu đậm. Bài thơ Chiều thu được trích trong tập thơ cùng tên, khắc họa khung cảnh buổi chiều mùa thu yên ả, thanh bình nơi làng quê xưa.
Mây sầm lại trên ao đầy khói lướt
Bụi chuối vàng run đón gió lay qua
Tiếng dế kêu rì rào bên rãnh nước
Nhịp chuông chiều văng vẳng mái chùa xa
Cảnh vật trong bài thơ trở nên mờ ảo hơn khi bóng tối dần buông xuống. Hình ảnh “mây”, “ao đầy khói”, “bụi chuối vàng” kết hợp với các động từ mạnh như “sầm lại”, “lướt”, “run”, “lay qua” gợi lên sự tĩnh lặng, vắng vẻ của làng quê. Tiếng dế kêu và tiếng chuông chiều vang vọng tạo nên âm thanh trầm bổng, da diết. Những âm thanh ấy càng làm tăng thêm sự cô đơn, trống trải trong lòng người.
Hình ảnh “con diều giấy đứng ôm ngọn gió” và “cánh cò bay nghiêng thế kỷ” thể hiện ước mơ và hy vọng của tác giả về một tương lai tươi sáng. Dù không nói trực tiếp nhưng ta vẫn có thể cảm nhận được tâm trạng u sầu, lo lắng của Anh Thơ trước cuộc sống khó khăn, gian khổ của nhân dân.
Với giọng điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, bài thơ Chiều thu của Anh Thơ đã tái hiện thành công khung cảnh chiều thu yên ả, thanh bình nơi làng quê xưa. Đồng thời, thể hiện tình yêu quê hương tha thiết của nhà thơ.
Nếu Anh Thơ có những vần thơ mềm mại uyển chuyển thì Tế Hanh lại có những câu thơ khỏe khoắn, tràn đầy sức sống. Điều này được thể hiện rất rõ trong bài thơ Chiều thu của ông.
Trời xanh một màu xanh mênh mông
Chiều thu lúa gặt phẳng phiu đồng
Phương Tây ánh nắng vừa chia biệt
Đã thấy trăng chào sáng phía Đông
Không gian trong bài thơ rộng lớn, bao la với bầu trời cao rộng và cánh đồng lúa bát ngát. Màu xanh của trời hòa quyện với màu vàng của lúa tạo nên bức tranh thiên nhiên tươi sáng, rực rỡ. Động từ “gặt” kết hợp với tính từ “phẳng phiu” gợi lên vẻ đẹp bình dị, mộc mạc của cánh đồng lúa chín. Ánh nắng cuối ngày sắp tắt nhường chỗ cho ánh trăng lên. Sự đối lập giữa “ánh nắng” và “trăng” thể hiện quy luật tuần hoàn của thời gian.
Hai câu thơ cuối cùng thể hiện sự giao thoa giữa ngày và đêm, giữa ánh sáng và bóng tối. Hình ảnh “trăng chào sáng” gợi lên sự ấm áp, hi vọng vào một tương lai tươi sáng.
Như vậy, cả hai bài thơ đều khắc họa thành công khung cảnh chiều thu yên ả, thanh bình nơi làng quê xưa. Tuy nhiên, mỗi bài thơ lại có những nét riêng độc đáo trong việc miêu tả cảnh sắc quê hương. Nếu Anh Thơ sử dụng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi để thể hiện tình yêu quê hương tha thiết thì Tế Hanh lại sử dụng những hình ảnh tươi sáng, rực rỡ để thể hiện niềm tin vào tương lai.