1. Sự phân hóa đa dạng của thiên nhiên ở Việt Nam được thể hiện qua các yếu tố địa lý, khí hậu, địa hình và sinh vật. Địa lý của Việt Nam nằm trong khu vực Đông Nam Á, giáp biển Đông và có biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia. Khí hậu của Việt Nam là khí hậu nhiệt đới gió mùa, có sự phân hóa theo độ cao và theo vùng miền. Địa hình của Việt Nam có sự đa dạng với các dãy núi, đồng bằng và sông ngòi. Sinh vật của Việt Nam phong phú với nhiều loài động thực vật quý hiếm và đa dạng về số lượng cũng như chất lượng. Tất cả những yếu tố này góp phần tạo nên sự phân hóa đa dạng của thiên nhiên ở Việt Nam.
2. Thiên nhiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc - Nam do các nguyên nhân sau đây:
- Lãnh thổ nước ta trải dài khoảng 15° vĩ tuyến nên khí hậu có sự thay đổi từ Bắc vào Nam theo quy luật địa đới.
- Miền Bắc nước ta là nơi đầu tiên đón gió mùa Đông Bắc, càng thổi vào Nam lại càng suy yếu. Do tác động của các dãy núi chạy theo hướng tây - đông (dãy Bạch Mã) nên gió mùa Đông Bắc chỉ tác động đến phần lãnh thổ phía Bắc nước ta.
- Có nhiều dãy núi đâm ngang ra biển, lãnh thổ hẹp ngang.
3. Có vẻ như bạn đang muốn tìm hiểu về sự khác biệt giữa khí hậu và cảnh quan ở phía Bắc và phía Nam. Dưới đây là một số thông tin cơ bản về các yếu tố này:
- **Kiểu khí hậu**:
- **Phía Bắc**: Thường có khí hậu ôn đới hoặc lạnh, với mùa đông lạnh và mùa hè mát mẻ.
- **Phía Nam**: Thường có khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, với mùa hè nóng và mùa đông ấm hơn.
- **Nhiệt độ trung bình năm**:
- **Phía Bắc**: Nhiệt độ trung bình năm thường thấp hơn, có thể dưới 15°C.
- **Phía Nam**: Nhiệt độ trung bình năm thường cao hơn, có thể từ 20°C trở lên.
- **Số tháng có nhiệt độ dưới 18°C**:
- **Phía Bắc**: Có thể có từ 4 đến 6 tháng.
- **Phía Nam**: Thường ít hơn, có thể chỉ từ 1 đến 3 tháng.
- **Biên độ nhiệt độ**:
- **Phía Bắc**: Biên độ nhiệt độ lớn hơn, có thể lên đến 20°C hoặc hơn giữa mùa hè và mùa đông.
- **Phía Nam**: Biên độ nhiệt độ thường nhỏ hơn, khoảng 10°C đến 15°C.
- **Sự phân mùa**:
- **Phía Bắc**: Rõ rệt với 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông.
- **Phía Nam**: Có thể có 2 mùa chính: mùa mưa và mùa khô.
4. Nguyên nhân chủ yếu làm cho thiên nhiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc - Nam là do hình dạng lãnh thổ hẹp ngang, kéo dài trên 15 vĩ độ. Điều này dẫn đến sự thay đổi khí hậu theo chiều Bắc - Nam, với sự thay đổi nhiệt độ và gió mùa từ Bắc xuống Nam.
5. Thiên nhiên ở Việt Nam phân hóa theo chiều Đông - Tây như sau:
- Từ Đông sang Tây, thiên nhiên nước ta có sự phân hóa thành 3 dải rõ rệt: vùng biển và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển, vùng đồi núi.
- Vùng biển và thềm lục địa có diện tích lớn gấp ba lần đất liền, độ nông- sâu, rộng - hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng, vùng đồi núi kế bên và thay đổi theo từng đoạn bờ biển.
- Đồng bằng Bắc Bộ và Đồng Bằng Nam Bộ có núi đẩy về sâu trong đất liền nên các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa mở rộng.
- Vùng đồng bằng ven biển từ Móng Cái đến Hải Phòng và từ Thanh Hoá đến Ninh Thuận hẹp ngang, đồi núi lan ra sát biển, chia cắt thành những đồng bằng nhỏ, chỉ rộng hơn ở một số đồng bằng bồi tụ phù sa của các sông Mã, sông Thu Bổn, sông Trà Khúc, sông Đà Rằng.
- Các dạng địa hình bồi tụ, mài mòn xen kẽ, các cồn cát, đầm phá khá phổ biến là hệ quả tác động kết hợp chặt chẽ giữa biển và vùng đồi núi phía tây ở dải đồng bằng hẹp ngang này.
6. Thiên nhiên nước ta từ đông sang tây (từ biển vào đất liền) có sự phân hóa thành 3 vùng rõ rệt:
- **Vùng ven biển**: Đây là khu vực tiếp giáp với biển, có khí hậu ẩm ướt, thường xuyên chịu ảnh hưởng của gió biển. Đặc điểm nổi bật của vùng này là hệ sinh thái phong phú, bao gồm các rừng ngập mặn, bãi cát và các hệ sinh thái biển.
- **Vùng đồng bằng**: Tiếp theo là các đồng bằng, nơi có đất đai màu mỡ, thích hợp cho nông nghiệp. Vùng này thường có khí hậu ôn hòa hơn, với các sông ngòi chằng chịt, cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp. Đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long là hai ví dụ tiêu biểu.
- **Vùng núi và cao nguyên**: Vào sâu trong đất liền, thiên nhiên chuyển sang vùng núi và cao nguyên. Ở đây, địa hình gồ ghề, khí hậu lạnh hơn, và có nhiều rừng nguyên sinh. Vùng này có sự đa dạng sinh học cao và là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số.