Nguyễn Du là một đại thi hào của dân tộc Việt Nam. Tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm “Truyện Kiều”. Tác phẩm được coi là một trong những kiệt tác nghệ thuật của nền văn học nước nhà. Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” nằm ở phần đầu của tác phẩm, khắc họa chân dung hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân. Trong đó, Nguyễn Du đã sử dụng bút pháp ước lệ để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân.
Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” thuộc phần mở đầu của tác phẩm “Truyện Kiều”, giới thiệu gia cảnh của Kiều. Nổi bật trong đoạn thơ chính là bức chân dung tuyệt sắc của Thúy Vân qua 4 câu thơ:
“Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.”
Bốn câu thơ này đã gợi lên hình ảnh của Thúy Vân với vẻ đẹp đài các, quý phái. Trước hết, tác giả sử dụng biện pháp ước lệ kết hợp với các hình ảnh thiên nhiên như “trăng, hoa, mây, tuyết” để gợi tả vẻ đẹp của nàng. Vân có khuôn mặt đầy đặn như ánh trăng rằm, đôi lông mày đậm như con bướm tằm, miệng cười tươi như hoa, giọng nói trong trẻo thoát ra từ hàm răng ngà ngọc, mái tóc mềm hơn mây, làn da trắng mịn màng hơn cả tuyết. Vẻ đẹp của nàng khiến cho thiên nhiên phải e thẹn, nhường nhịn. Từ đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng Thúy Vân sở hữu một vẻ đẹp mà hiếm ai có được. Đó là vẻ đẹp hài hòa giữa các bộ phận trên cơ thể, tạo nên sự cân đối, hoàn hảo. Không chỉ vậy, Vân còn mang một phong thái cao sang, thanh lịch, đúng mực. Điều này được thể hiện qua cách dùng từ ngữ của nàng. Qua bốn câu thơ, chúng ta thấy được tài năng cũng như tâm huyết của Nguyễn Du khi xây dựng nhân vật. Ông đã khéo léo sử dụng các hình ảnh ước lệ, ẩn dụ để vẽ nên bức chân dung của Thúy Vân. Đồng thời, qua đó, chúng ta cũng thấy được cái nhìn trân trọng, ngợi ca của tác giả dành cho nhân vật.
Như vậy, bằng việc sử dụng các hình ảnh thiên nhiên để so sánh, ẩn dụ, Nguyễn Du đã thành công phác họa bức chân dung của Thúy Vân. Nàng sở hữu một vẻ đẹp toàn diện, từ ngoại hình đến tính cách.