Nghị luận so sánh đoạn trích về 2 tác phẩm “Tương tư “ của Nguyễn Bính và “ Tiếng hát con tàu “” của Chế Lan Viên

Question

wasucutee · Accepted Answer

Nguyễn Bính và Chế Lan Viên đều là những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ Việt Nam hiện đại, nhưng mỗi tác giả lại có một phong cách và cách thể hiện cảm xúc rất riêng biệt. Đoạn trích “Tương tư” của Nguyễn Bính và “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên là hai bài thơ thể hiện rõ nét những đặc điểm riêng trong cảm hứng và nghệ thuật của hai thi sĩ.

Về nội dung, “Tương tư” của Nguyễn Bính là tiếng lòng của một người đang yêu, đầy da diết và mơ mộng. Bài thơ phản ánh nỗi nhớ nhung, khắc khoải về người thương, về mối tình thủy chung trong bối cảnh làng quê thanh bình. Tình cảm trong thơ Nguyễn Bính thường nhẹ nhàng, mượt mà, đậm chất trữ tình và gắn liền với thiên nhiên, với không gian làng quê mộc mạc, yên ả.

Trong khi đó, “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên lại là bài thơ mang tính biểu tượng sâu sắc, thể hiện khát vọng đổi mới và sức sống mãnh liệt của con người. Tiếng hát con tàu như tiếng gọi của sự tiến lên, vượt qua thử thách, là biểu tượng cho sức mạnh và ý chí của dân tộc trong thời kỳ đổi mới, khát vọng hòa bình và phát triển. Thơ Chế Lan Viên có chiều sâu triết lý, ngôn ngữ mạnh mẽ và hình ảnh độc đáo, giàu sức gợi.

Về nghệ thuật, “Tương tư” sử dụng ngôn ngữ mềm mại, hình ảnh thơ mộc mạc như “đêm tàn vắng lặng như tờ” hay “gió đưa cành trúc la đà”, tạo nên bức tranh tình yêu dịu dàng, trong sáng và rất đỗi bình yên. Thơ Nguyễn Bính có âm hưởng của ca dao, đậm chất dân gian, gần gũi với cảm xúc của người đọc.

Ngược lại, “Tiếng hát con tàu” được xây dựng trên hình ảnh biểu tượng phức tạp, kết hợp ngôn ngữ hiện đại và sáng tạo. Chế Lan Viên vận dụng biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ để khắc họa tiếng hát con tàu – biểu tượng cho sức mạnh sống và khát vọng tiến về phía trước. Cấu trúc bài thơ linh hoạt, có sự chuyển đổi cảm xúc từ trầm tư đến sục sôi mãnh liệt.

Tóm lại, “Tương tư” và “Tiếng hát con tàu” tuy cùng là những tác phẩm thơ hiện đại nhưng thể hiện những tâm hồn và khát vọng khác nhau. Nguyễn Bính với phong cách trữ tình nhẹ nhàng, sâu lắng về tình yêu đôi lứa; còn Chế Lan Viên với thơ mang hơi thở của thời đại, đầy sức sống và khát vọng đổi mới. Hai bài thơ đều góp phần làm phong phú thêm nền thơ ca Việt Nam với những giá trị nội dung và nghệ thuật riêng biệt, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.

Timi · Answer

Tình yêu là đề tài muôn thuở trong thơ ca, đã có rất nhiều nhà văn, nhà thơ viết về tình yêu với những cung bậc cảm xúc khác nhau. Trong đó phải kể đến hai bài thơ "Tương tư" của Nguyễn Bính và "Tiếng hát con tàu" của Chế Lan Viên. Hai bài thơ đều thể hiện nỗi nhớ nhung da diết, khắc khoải của nhân vật trữ tình khi yêu nhưng mỗi bài lại mang một màu sắc riêng biệt.

Trước hết, ở bài thơ "Tương tư", ta thấy được tâm trạng tương tư của chàng trai thôn Đoài dành cho cô gái thôn Đông. Nỗi tương tư ấy được thể hiện qua những câu hỏi tu từ như "Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông/ Một người chín nhớ mười mong một người". Chàng trai không biết cô gái nghĩ gì, muốn gì, chỉ biết rằng mình đang nhớ thương nàng tha thiết. Nỗi nhớ ấy khiến chàng trai cảm thấy bồn chồn, lo lắng, không yên lòng. Anh tự hỏi liệu cô gái có nhớ anh như anh nhớ cô hay không? Có lẽ nào cô gái đã quên mất lời thề ước giữa đôi ta? Những câu hỏi ấy cứ quanh quẩn trong đầu chàng trai, khiến anh càng thêm đau khổ, day dứt. Không chỉ dừng lại ở việc băn khoăn về tình cảm của đối phương, chàng trai còn bộc lộ sự trách móc nhẹ nhàng nhưng đầy ẩn ý: "Hai thôn chung lại một làng/ Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?". Câu hỏi tu từ này vừa thể hiện sự tiếc nuối, vừa thể hiện sự trách móc của chàng trai. Anh trách cô gái vì sao lại không sang thăm anh, dù cả hai chỉ cách nhau một con sông nhỏ. Phải chăng cô gái đã thay lòng đổi dạ? Tuy nhiên, đằng sau những câu hỏi tu từ ấy, ta vẫn thấy được tình cảm chân thành, sâu sắc mà chàng trai dành cho cô gái. Anh luôn tin tưởng vào tình yêu của mình, tin rằng cuối cùng họ sẽ được ở bên nhau.

Còn ở bài thơ "Tiếng hát con tàu", Chế Lan Viên cũng thể hiện nỗi nhớ nhung da diết của mình dành cho quê hương, đất nước. Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua hình ảnh con tàu, tượng trưng cho khát vọng lên đường, khám phá, cống hiến của nhà thơ. Con tàu ấy ra đi với niềm vui phơi phới, với tinh thần lạc quan, yêu đời. Nhà thơ mong muốn được trở về với mảnh đất Tây Bắc thân yêu, nơi đã gắn bó với ông suốt những năm tháng kháng chiến gian khổ. Ông nhớ từng cảnh vật, con người nơi đây, nhớ những kỷ niệm đẹp đẽ mà ông đã trải qua. Nỗi nhớ ấy khiến ông cảm thấy bồi hồi, xao xuyến, không thể kìm nén được mà cất lên tiếng hát: "Con tàu này lên Tây Bắc anh đi chăng/ Bạn bè đi xa anh giữ trời Hà Nội/ Anh có nghe gió ngàn đang rú gọi/ Ngoài cửa ô? Tàu đói những vành trăng". Tiếng hát ấy không chỉ là tiếng hát của nhà thơ mà còn là tiếng hát của cả dân tộc Việt Nam, tiếng hát của những con người yêu nước, yêu quê hương. Nó thể hiện khát vọng vươn tới những tầm cao mới, khát vọng xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Như vậy, qua hai bài thơ "Tương tư" và "Tiếng hát con tàu", chúng ta thấy được nỗi nhớ nhung da diết, khắc khoải của nhân vật trữ tình khi yêu. Mỗi bài thơ lại mang một màu sắc riêng biệt, thể hiện những cung bậc cảm xúc khác nhau của con người khi yêu.