Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam đã đi vào thơ ca, nhạc họa với những nét đẹp dịu dàng, đằm thắm và đầy truyền thống. Trong đó, nàng Vọng Phu là một biểu tượng tiêu biểu cho vẻ đẹp thủy chung, son sắt của người phụ nữ Việt Nam. Hình tượng này được thể hiện rõ nét qua hai đoạn trích "Nàng Vọng Phu" trong tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du và "Vọng Phu" trong tập thơ "Thơ Nôm Đường luật" của Hồ Xuân Hương.
Trong đoạn trích "Nàng Vọng Phu", Nguyễn Du đã khắc họa hình ảnh nàng Vọng Phu với tâm trạng buồn bã, cô đơn khi chồng đi chinh chiến xa nhà. Nàng ngồi bên cửa sổ, nhìn ra biển khơi mênh mông, lòng đầy nhớ thương, mong ngóng ngày chồng trở về. Nỗi nhớ ấy như một dòng nước mắt chảy dài trên khuôn mặt nàng, khiến cho cảnh vật xung quanh cũng trở nên u ám, ảm đạm.
Còn trong đoạn trích "Vọng Phu", Hồ Xuân Hương lại miêu tả hình ảnh nàng Vọng Phu với tâm trạng kiên cường, bất khuất, không chịu khuất phục trước số phận. Nàng đứng hiên ngang giữa trời đất bao la, tay cầm gươm giáo, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ quê hương, đất nước. Tâm hồn nàng như một ngọn lửa cháy bỏng, luôn rực sáng trong đêm tối.
Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất giữa hai đoạn trích chính là cách thức thể hiện hình ảnh nàng Vọng Phu. Nếu như Nguyễn Du sử dụng ngôn ngữ trữ tình, giàu cảm xúc để diễn tả nỗi buồn, sự cô đơn của nàng Vọng Phu thì Hồ Xuân Hương lại sử dụng ngôn ngữ hùng tráng, hào sảng để tôn vinh tinh thần bất khuất, kiên cường của nàng. Điều này cho thấy, mỗi nhà thơ đều có cách tiếp cận riêng đối với hình tượng nàng Vọng Phu, tạo nên những nét độc đáo, riêng biệt cho từng tác phẩm.
Cả hai đoạn trích đều góp phần làm phong phú thêm hình tượng nàng Vọng Phu trong văn học Việt Nam. Họ là những người phụ nữ đại diện cho vẻ đẹp thủy chung, son sắt, kiên cường, bất khuất của người phụ nữ Việt Nam. Hình tượng này đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ, góp phần tô điểm thêm cho nền văn hóa dân tộc.