MB: Giới thiệu tác giả Gian

Quê hương luôn là nguồn cảm hứng lớn trong văn chương. Giang Nam cũng góp thêm một bông hoa cho vườn văn đó với truyện ngắn "Những mùa hoa tiếp nối". Tác phẩm này đã được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn 10 nâng cao. Bài thơ Quê hương trích trong tập thơ cùng tên của ông. Đây là một trong những bài thơ hay viết về tình yêu quê hương đất nước.

Bài thơ mở đầu bằng những vần thơ tâm tình nhắn nhủ của tác giả về giá trị và ý nghĩa của quê hương chốn cũ đối với mỗi người. Đó cũng là lời tâm sự thủ thỉ với nỗi niềm nhớ thương da diết với quê hương:

Chim bay dọc biển đem tin cá dã về
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Hình ảnh cánh buồm quen thuộc của miền biển được so sánh với "mảnh hồn làng" đầy tinh tế. Nhà thơ phải thực sự gắn bó và yêu quê hương lắm mới có thể viết được như vậy. Cánh buồm giản dị, chịu nhiều nắng mưa, gió bão của thiên nhiên khắc nghiệt nhưng cũng không kém phần thơ mộng. Nhà thơ ví cánh buồm như mảnh hồn làng vì đối với ông cánh buồm ấy mang theo cả ước mơ, khát vọng của những người dân làng biển. Nó chở cả tâm tình và cảnh sắc của làng quê. Nhìn cánh buồm căng phồng sau mỗi ngày đêm rong ruổi nơi phương xa lại reo vui trước gió, háo hức chờ đợi ngày cập bến chắc chắn là cảm giác tuyệt vời biết bao.

Đoạn thơ tiếp theo là dòng hồi tưởng của tác giả về những kỉ niệm tuổi thơ trên chính mảnh đất quê hương yêu dấu. Những trò chơi dân gian, những hoạt động thường ngày của trẻ em vùng biển đều được tái hiện chân thực trong kí ức tác giả:

Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ:
"Ai bảo chăn trâu là khổ?"
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao
Những ngày trốn học
Đuổi bướm cầu ao
Mẹ bắt được
Chưa đánh roi nào đã khóc
Có cô bé nhà bên
Nhìn tôi cười khúc khích..."

Đó là những năm tháng tuổi thơ vô lo vô nghĩ, hồn nhiên vô tư lự. Ngày ngày đến trường, say mê học tập, yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ. Rồi những trưa hè nóng bức, những cơn mưa rào bất chợt đổ xuống, lũ trẻ lại rủ nhau trốn học, đi bắt ếch, bắt cá. Hay những lần bị mẹ bắt được lại khóc lóc van xin. Đặc biệt nhất là hình ảnh cô bé nhà bên cười khúc khích khi cậu bé lỡ tay thả con diều của mình bay sang bên kia bờ rào. Tất cả đều là những kỉ niệm khó quên, in sâu trong tâm trí tác giả.

Khi trưởng thành, rời xa quê hương, rời xa mái trường thân yêu, tác giả bồi hồi nhớ về những kỉ niệm xưa:

Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến
Nhưng lòng tôi như mưa nguồn gió biển
Vẫn vòng quanh bản làng
Bản làng tôi ở nằm ven chân núi
Sau lưng là mặt rừng trước mặt là sông...

Lời thơ chậm rãi, giọng điệu tha thiết như đang ngân lên khúc hát ngợi ca quê hương yêu dấu. Khi đất nước chiến tranh, chàng trai ấy đành gác lại bút nghiên, cầm súng lên đường tham gia kháng chiến. Nhưng dù có đi đâu thì lòng anh vẫn hướng về quê hương, về bản làng thân thương. Nơi đó có mẹ già đang mong mỏi, có người con gái anh thầm thương trộm nhớ. Nơi đó có con đường anh vẫn thường đi, có dòng sông anh vẫn thường tắm, có cây đa giếng nước anh vẫn thường ra ngồi hóng mát mỗi chiều hè. Tình cảm ấy thiêng liêng và cao quý vô cùng.

Và giờ đây, khi đã xa quê, xa bản làng yêu dấu, xa người con gái anh hằng nhớ mong, anh chỉ biết gửi gắm tất cả vào cánh thư viết vội:

Tôi nắm tay bạn bè đi khắp nơi
Trên bước đường dài chúng tôi gửi thư về
Bạn gái ơi, biết cho hết tấm lòng?
Bao giờ quân giặc đến nhà
Nhưă chiếc gậy trên vai anh bỏ lại
Như là cánh gió cuốn mây trôi
Mùa hạ đến trường
Hoa phượng đỏ đầy ước mơ

Tình cảm của tác giả dành cho quê hương thật khiến người ta ngưỡng mộ. Dù có phải đi xa, có phải rời xa quê hương yêu dấu thì trong trái tim anh, quê hương vẫn mãi là số một. Anh sẽ cố gắng phấn đấu học tập, rèn luyện để mai này trở về xây dựng quê hương giàu đẹp.

Với ngôn từ mộc mạc, giản dị, hình ảnh gần gũi, thân thuộc, tác giả đã vẽ nên bức tranh quê hương bình dị, yên ả nhưng cũng không kém phần sôi động, tươi vui. Qua đó, bộc lộ tình yêu quê hương tha thiết, mãnh liệt.