Lần thâu gió mát, trăng thanh Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi. Râu hùm, hàm én, mày ngài, Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao. Đường đường một đấng anh hào, Côn quyền hơn sức, lược thao gồ...

Đọc Truyện Kiều của Nguyễn Du, ta thấy trong cuộc đời của Thúy Kiều có ba mối tình, ba lần gặp gỡ: Kim Trọng – Thúc Sinh – Từ Hải thì lần gặp Từ Hải đánh dấu một đoạn đời đẹp đẽ, huy hoàng nhất của nàng và cũng đánh dấu những trang hào hùng nhất của “Đoạn trường tân thanh”. Kiều đã gặp Từ Hải khi nàng bị bán vào lầu xanh lần hai. Trong cuộc gặp gỡ này Nguyễn Du đã giới thiệu chân dung nhân vật Từ Hải, mẫu mực về người anh hùng lí tưởng và khơi mờ thêm tính cách của nhân vật trung tâm Thúy Kiều. Từ Hải được giới thiệu trong đoạn trích không như Kim Trọng có nhạc vàng bảo trước, Mã Giám Sinh có mụ mối đưa đường, mà chàng xuất hiện đột ngột, hiện ra như một thần tượng: Lầu thâu gió mát, trăng thanh, Bỗng đâu có khách biên dinh sang chơi. Sau sự xuất hiện khác thường tạo được ấn tượng với người đọc, tác giật lại phác họa chân dung một đấng anh hùng tái thế với tính chất phi thường về diện mạo “râu hùm, hàm én, mày ngài”, về tầm vóc “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”, về bản lĩnh “đường đường một đấng anh hào”, với tài năng “côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài” và đặc biệt là phong độ: Đội trời đạp đất nhờ đời, Họ Từ, tên Hải, vốn người Việt Đông. Giang hồ quen thói vẫy vùng, Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo. Hình ảnh, ngôn từ của tác giả có tính chất công thức ước lệ khi miêu tả nhân vật anh hùng “râu hùm, hàm én, mày ngài”, “côn quyền”, “thao thao”. Những cái tài của Nguyễn Du ở đây là đâu phải tuân theo quy phạm của hệ thống thi pháp cô vẫn hiện ra những nét sáng tạo độc đáo của mình. Với nhịp điệu rắn rỏi, hùng dũng, với câu chữ có ngữ khi mạnh mẽ, Nguyễn Du đã sáng tạo hình tượng người anh hùng, dũng mãnh phi thường, tài cao trí cả, rất mục phóng túng ngang tầm. Nhưng nổi bật hơn hết là tính cách của họ Từ. Nguyễn Du đã dùng ngôn ngữ đối thoại rất đặc sắc để khắc họa tính cách của chàng qua cuộc hội ngộ với Thúy Kiều. Từ Hải vốn là bậc anh hùng, là cánh chim bằng tung hoành vạn dặm, tưởng như chỉ hướng theo lý tưởng cao cả lại có trong lòng những tình cảm bình dị. Từ Hải để ý đến Kiều trước hết vi tâm sự đau đớn. và tấm lòng đoan chính của nàng. Qua chơi nghe tiếng nàng Kiều Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng. Tuy là những con người đã từng trải phong ba nhưng sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn, hai trái tim vẫn như nguyên sơ sự rung cảm của tình yêu đích thực trong cái thuở ban đầu: Thiếp danh đưa đến lầu hồng Hai bên cùng liếc, hai lòng cũng ưa Không như những khách làng chơi khác, Từ Hải đến lầu xanh không phải để mua vui mà là để tìm người “tâm phúc tuồng cổ”, tìm người “mắt xanh”. Bấy lâu nghe tiếng má đào Mắt xanh chẳng để ai vào, có không? Và Kiều đã trả lời Từ Hải thật khiêm nhường, nhã nhặn: Thưa rằng: “Lượng cả bao đồng, Tấn Dương được thấy mày ròng có phen. Bông thương cỏ nội, hoa hèn, Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau. Nghe Kiều trả lời, Từ Hài hải lòng hả dạ, chàng đã tìm thấy ở Thúy Kiều một người “tri kỉ”. Cười rằng: “Tri kỉ trước sau mấy người” Với Từ Hải chỉ Kiều mới có “con mắt tinh đời”, sớm nhận ra người anh hùng ngay giữa lúc đang còn hàn vi, lận đận. Vì vậy mà chàng sẵn sàng đáp lại một cách xứng đáng tấm lòng của người tri kỉ: Một lời đã biết đến ta, Muốn chung nghìn tứ, cùng Ta có nhau Với cảm hứng nghệ thuật về nhân vật anh hùng, Nguyễn Du đã xây dựng được tính cách đa dạng của hình tượng nhân vật Từ hải. Nàng là người có lí tưởng phi thường, tình cảm nhân văn bình dị.ngoại hình và tài năng siêu việt. Từ Hải trong đoạn trích là người anh hùng phù trợ cho Thúy Kiều – đàng hoàng và nhanh chóng cứu vớt Kiều ra khỏi bùn nhơ và đưa cuộc sống tự do, hạnh phúc đến cho nàng.Cũng qua ngôn ngữ đối thoại, Nguyễn Du đã khắc họa, phẩm giá Thúy Kiều, trong mối quan hệ với Từ Hải. Thúy Kiều phải rơi vào lầu xanh lần thứ hai, phải sống kiếp đọa đày đầy tủi nhục, Kiều vẫn giữ trọn phẩm giá Nàng không sống buông thả, sa đọa cho nện khổng phải vô cớ mà Từ Hải hỏi “mắt xanh chẳng để ai vào có không?”. Bởi Từ Hải đã nhìn thấy phẩm chất cao đẹp ấy của Kiều. Với tư chất thông minh vốn sẵn, với tâm hồn nhạy cảm, Kiều nhận ra ngay khi phách phi thường, tài năng xuất chúng và nhất là tấm lòng bao dung hào hiệp của Từ Hải. Nàng đã trả lời Từ Hải rất khiêm tốn, nhã nhạn: Thưa rằng: “Lượng cả bao đồng…” Nhưng chính những lời lẽ khiêm nhường ấy lại làm cho Từ Hải cảm kích để rồi thấy ở nàng một người tri kỉ, thông minh, sắc sảo, “tinh đời” xứng đáng cùng chàng kết bạn trăm năm. Gặp Từ Hải, Thúy Kiều bộc lộ thực phẩm chất và tính cách cao đẹp của nàng. Không chỉ là kiều trinh trong những tháng ngày rơi vào nhà chứa mà còn có “con mắt tinh đời”, nhận được giận trị Từ Hải giữa cuộc đời đầy rẫy kẻ tầm thường và hơn nửa còn có phần đồng cảm, đồng tình với những khát vọng tương lai của Từ Hải. Và chính cuộc hội ngộ bất ngờ mà sớm hiểu nhau, thông cảm nhau như vậy nên đã đem đến kết thúc tốt đẹp. Hai bên ý hợp, tâm đầu, Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cõi lòng Nếu như trước kia Thúc Sinh phải dùng đủ thứ mun mẹo, giấu lén chuộc Kiều, thì giờ đây Từ Hải đàng hoàng dong dạc, sóng phan