câu 1: . Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là phương thức biểu cảm.
. Nội dung chính của đoạn thơ: Những suy tư về sự hi sinh cao cả của thế hệ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.
. Từ "sắc" được nhắc đến ở đây mang ý nghĩa chỉ sức sống mạnh mẽ, tươi đẹp, tràn đầy nhiệt huyết của tuổi trẻ.
. Học sinh trình bày ít nhất 2 tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong khổ thơ thứ ba. Gợi ý:
- Tác dụng gợi hình ảnh: Hình ảnh so sánh giúp người đọc dễ dàng hình dung ra vẻ đẹp của tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
- Tác dụng gợi cảm: Thể hiện tình cảm trân trọng, ngợi ca của nhà thơ đối với thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
câu 1: - Dấu hiệu nhận biết bài thơ được viết theo thể thơ lục bát là dựa vào số tiếng trong mỗi dòng và cách gieo vần.
câu 2: Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Bài ca ngất ngưởng" là Nguyễn Công Trứ, được thể hiện qua các từ ngữ như "tôi", "ta", "ông Hi Văn".
câu 3: - Những người con gái, con trai
+ Họ đã sống và chết
+ Giản dị và bình tâm
+ Không ai nhớ mặt đặt tên
+ Nhưng họ quyết tử cho tổ quốc quyết sinh
câu 4: Phân tích biện pháp tu từ so sánh:
Trong đoạn thơ "Mười tám, hai mươi/Sắc như có/Dày như có yêu mến và mãnh liệt như có", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh để miêu tả vẻ đẹp và sức sống của tuổi trẻ.
- So sánh ngang bằng: Tác giả sử dụng những tính từ "sắc như có", "dày như có" để so sánh với chính bản thân sự vật được miêu tả (tuổi trẻ). Điều này tạo nên một cảm giác về sự đầy đặn, tràn trề sức sống, thể hiện sự tươi mới, rạng rỡ của tuổi thanh xuân.
- So sánh không ngang bằng: Câu thơ cuối cùng "mãnh liệt như có" là một phép so sánh không ngang bằng, nhấn mạnh vào sự mãnh liệt, nồng nàn của tình yêu thương, lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ.
Hiệu quả nghệ thuật:
- Gợi hình: Biện pháp so sánh giúp người đọc dễ dàng hình dung được vẻ đẹp, sức sống của tuổi trẻ thông qua những hình ảnh cụ thể, sinh động.
- Gợi cảm: So sánh làm tăng thêm sức biểu đạt cho lời thơ, khiến cho câu thơ trở nên giàu sức gợi hình, gợi cảm, tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
- Nhấn mạnh: Việc sử dụng nhiều phép so sánh liên tiếp nhau đã góp phần nhấn mạnh vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ, đồng thời khẳng định giá trị to lớn của tuổi trẻ đối với cuộc đời mỗi con người.
Bài học rút ra:
Qua việc phân tích biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ, chúng ta thấy rằng so sánh là một biện pháp tu từ vô cùng hiệu quả trong việc miêu tả, biểu cảm. Nó giúp cho lời văn trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu sức gợi hình, gợi cảm, đồng thời giúp tác giả truyền tải những thông điệp, tư tưởng một cách hiệu quả hơn.
câu 5: Chủ đề của văn bản là ca ngợi vẻ đẹp hùng vĩ, tráng lệ và thơ mộng của vịnh Hạ Long - một trong những kỳ quan thiên nhiên thế giới.
câu 6: - Hiểu nội dung các câu thơ:
+ Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình (những tuổi hai mươi làm sao không tiếc): thể hiện sự hi sinh mất mát của những người lính trẻ khi ra trận.
+ Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ Quốc?: khẳng định ý chí quyết tâm bảo vệ đất nước dù phải đánh đổi cả tuổi thanh xuân.
- Tình cảm, thái độ:
+ Sự xót xa trước những hi sinh mất mát của chiến tranh.
+ Thái độ kiên cường bất khuất, sẵn sàng hi sinh vì độc lập tự do của dân tộc.
- Bài học:
+ Trân trọng và biết ơn những con người anh hùng đã ngã xuống để giành lại độc lập cho dân tộc.
+ Thế hệ trẻ hôm nay cần tiếp nối truyền thống yêu nước quý báu của cha ông ta, nỗ lực học tập, rèn luyện để xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.
câu 7: - Vẻ đẹp hình tượng nhân vật "chúng tôi":
+ Hình ảnh người lính hiện lên với tư thế chủ động, sẵn sàng chiến đấu và tinh thần lạc quan, yêu đời.
+ Họ là những con người có tâm hồn lãng mạn, bay bổng, giàu cảm xúc.
câu 8: Tuổi trẻ là những công dân ở lứa thành niên, thanh niên... là thế hệ măng đã sắp thành tre, là người đã đủ điều kiện, đủ ý thức để nhận biết vai trò của mình đối với bản thân, xã hội. Tuổi trẻ của mỗi thời đại là niềm tự hào dân tộc, là lớp người tiên phong trong công cuộc xây dựng, đổi mới, phát triển đất nước. Tuổi trẻ không bao giờ nhớ lâu, quên sớm những chuyện vui buồn, thành bại dù rất thích chiến thắng và sợ thất bại. Nhưng đó cũng chính là điểm yếu của tuổi trẻ vì dễ bi quan, nản chí khi gặp thất bại. Vì vậy, cần phải có một thái độ vững vàng trước mọi khó khăn thử thách và một tinh thần lạc quan tin tưởng vào tương lai tốt đẹp của đất nước.