khánh linh Câu kết "Đó là nỗ lực cuối cùng mà má tôi làm để chấm dứt cái cảnh ba nằm bên má mà hồn vẫn hướng về những dòng sông miên man chảy" trong tác phẩm Dòng nhớ của Nguyễn Ngọc Tư mang ý nghĩa sâu sắc về sự hy sinh, tình yêu và sự dứt khoát trong mối quan hệ gia đình. Đây là hành động đầy đau đớn của người mẹ khi bà quyết định chấm dứt tình trạng đau khổ kéo dài giữa hai vợ chồng. Dù ba vẫn ở bên má về thể xác, nhưng tâm hồn ông lại bị cuốn theo những ký ức và hoài niệm xa xôi, không thể quay về. Nỗ lực cuối cùng của má không chỉ là để kết thúc một chuỗi ngày bất an mà còn là một quyết định dứt khoát, thể hiện tình yêu thương và sự hy sinh vô bờ bến của người mẹ. Những "dòng sông miên man chảy" tượng trưng cho quá khứ, cho sự mất mát và sự ly tán không thể nào thay đổi. Đây là một sự chia cắt, nhưng cũng là một cách giải thoát cho những đau thương, cho những điều không thể níu giữ, một nỗ lực để gia đình có thể bước tiếp trên con đường mới.