Đoạn trích "Cô hàng xén" của Thạch Lam là một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách văn chương lãng mạn, trữ tình của ông. Truyện kể về cuộc đời của cô Tâm - một người phụ nữ xinh đẹp, tài năng nhưng lại phải chịu nhiều bất hạnh trong cuộc sống. Cô Tâm là con gái út của một gia đình giàu có, được cha mẹ yêu thương hết mực. Tuy nhiên, khi lớn lên, cô lại không muốn tiếp tục cuộc sống sung túc, nhàn hạ mà muốn tự lập, kiếm tiền bằng chính sức lao động của mình. Cô mở một cửa hiệu bán hàng xén ở phố huyện, nơi có những người dân nghèo khổ, lam lũ sinh sống. Ban đầu, công việc buôn bán của cô rất thuận lợi. Cô được mọi người yêu quý bởi sự hiền lành, tốt bụng và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác. Nhưng rồi, biến cố xảy ra khi cô bị một tên lưu manh lừa gạt, cướp hết vốn liếng. Cô đành phải trở về nhà sống nhờ vào cha mẹ. Cha mẹ cô đã già yếu, không còn đủ sức để nuôi nấng, chăm sóc cô nữa. Cô Tâm đành phải đi làm thuê cho một tiệm may nhỏ. Cuộc sống của cô từ đó trở nên khó khăn, vất vả hơn. Dù vậy, cô vẫn giữ được tâm hồn trong sáng, lương thiện. Cô thường xuyên giúp đỡ những người nghèo khổ, bất hạnh xung quanh mình. Đoạn trích "Quê mẹ" của Thanh Tịnh là một truyện ngắn mang đậm chất thơ, ca ngợi vẻ đẹp bình dị, mộc mạc của làng quê Việt Nam. Truyện kể về cuộc sống của nhân vật tôi - một cậu bé sống ở một làng quê nghèo khó. Cậu bé có một tuổi thơ êm đềm, hạnh phúc bên gia đình và bạn bè. Làng quê của cậu bé có những cánh đồng lúa bát ngát, những dòng sông uốn lượn, những con đường đất đỏ... Tất cả tạo nên một khung cảnh thanh bình, yên ả. Nhân vật tôi là một cậu bé hiếu động, tinh nghịch. Cậu thường cùng các bạn đi chơi khắp làng xóm, khám phá những điều mới lạ. Những trò chơi của cậu bé cũng vô cùng thú vị, như: thả diều, bắt cá, hái hoa,... Tuy nhiên, cuộc sống của cậu bé cũng có những lúc buồn bã, cô đơn. Đó là khi cậu nhớ về người bà đã mất, hay khi cậu thấy những đứa trẻ khác được bố mẹ yêu thương, chiều chuộng. Hai đoạn trích trên đều thể hiện những nét đặc trưng của văn học lãng mạn, trữ tình. Cả hai tác giả đều sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm để miêu tả tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật. Tuy nhiên, mỗi đoạn trích lại có những nét riêng biệt. Đoạn trích "Cô hàng xén" tập trung khai thác số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội cũ. Còn đoạn trích "Quê mẹ" lại ca ngợi vẻ đẹp bình dị, mộc mạc của làng quê Việt Nam.