câu 1: - Dấu hiệu nhận biết thể thơ tự do là số tiếng trong mỗi dòng thơ không bằng nhau, cách gieo vần cũng rất linh hoạt.
câu 2: Trong đoạn thơ thứ nhất, hình ảnh các chiến sĩ Điện Biên được miêu tả qua những chi tiết sau:
- "Mở đường cho ta lên chiến trường tiếp viện": Hình ảnh này thể hiện sự dũng cảm, kiên cường của các chiến sĩ khi phải đối mặt với khó khăn, gian khổ để mở đường cho quân đội tiến vào chiến trường. Họ đã vượt qua mọi thử thách, hiểm nguy để tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc kháng chiến chống Pháp.
- "Những chị, những anh, ngày đêm ra tiền tuyến": Hình ảnh này thể hiện tinh thần đoàn kết, quyết tâm chiến đấu của các chiến sĩ Điện Biên. Họ cùng nhau chiến đấu, hy sinh vì mục tiêu giải phóng đất nước, bảo vệ Tổ quốc.
- "Mấy tầng mây, gió lớn, mưa to dốc Pha Đin": Những chi tiết này miêu tả địa hình hiểm trở, khắc nghiệt mà các chiến sĩ Điện Biên phải vượt qua. Tuy nhiên, họ vẫn kiên trì, bền bỉ, không ngại khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
- "Chị gánh anh thồ đèo Lũng Lô": Hình ảnh này thể hiện tình đồng chí, đồng đội sâu sắc giữa các chiến sĩ Điện Biên. Họ luôn giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
- "Anh hò chị hát Dù bom đạn, xương tan thịt nát Không sờn lòng không tiếc tuổi xanh": Các câu thơ này thể hiện ý chí kiên cường, bất khuất của các chiến sĩ Điện Biên. Dù phải đối mặt với nhiều mất mát, hi sinh, nhưng họ vẫn giữ vững niềm tin, quyết tâm chiến đấu đến cùng vì độc lập tự do của dân tộc.
câu 3: Trong đoạn thơ "Năm mươi sáu ngày đêm...", tác giả Tố Hữu đã sử dụng biện pháp tu từ liệt kê để miêu tả cuộc sống gian khổ, vất vả của người lính Điện Biên Phủ.
- Liệt kê theo từng cặp: "khoét núi, ngủ hầm" và "mưa dầm, cơm vắt". Cách liệt kê này tạo nên sự đối lập giữa điều kiện vật chất thiếu thốn với tinh thần kiên cường bất khuất của người lính.
- Liệt kê tăng tiến: Từ "khoét núi, ngủ hầm" đến "mưa dầm, cơm vắt" thể hiện mức độ khó khăn ngày càng tăng, nhưng cũng là minh chứng cho ý chí quyết tâm chiến thắng của quân đội ta.
Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê:
- Gợi hình: Tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống gian khổ của người lính, giúp người đọc dễ dàng hình dung được hoàn cảnh khắc nghiệt mà họ phải trải qua.
- Gợi cảm: Thể hiện sự khâm phục, ngưỡng mộ trước tinh thần dũng cảm, kiên cường của người lính Điện Biên Phủ. Đồng thời, câu thơ còn khơi gợi niềm tự hào dân tộc, khẳng định sức mạnh của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Bên cạnh đó, việc kết hợp liệt kê với các biện pháp tu từ khác như so sánh ("gan không núng"), ẩn dụ ("chí không mòn") càng làm tăng thêm sức biểu đạt cho câu thơ, khiến nó trở nên hùng hồn, đầy khí thế.
câu 4: Sự vận động cảm xúc của tác giả đối với các chiến sĩ Điện Biên trong đoạn trích là một hành trình từ niềm tự hào đến sự kính trọng và biết ơn sâu sắc. Ban đầu, tác giả thể hiện niềm tự hào về tinh thần bất khuất, kiên cường của các chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Họ đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để giành thắng lợi vang dội tại Điện Biên Phủ. Niềm tự hào này được thể hiện rõ nét qua việc sử dụng những hình ảnh hùng tráng như "mở đường", "lên chiến trường tiếp viện", "gánh anh thồ đèo", "đèo Lũng Lô", "anh hò chị hát". Những câu thơ này gợi tả sức mạnh phi thường, ý chí quyết tâm và tinh thần đoàn kết của các chiến sĩ. Tiếp theo, tác giả chuyển sang bày tỏ sự kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với các chiến sĩ. Tác giả ca ngợi họ bằng những lời lẽ trang trọng, tôn vinh công lao to lớn của họ trong việc bảo vệ độc lập, tự do cho dân tộc. Hình ảnh "xương tan thịt nát" và "không sờn lòng không tiếc tuổi xanh" thể hiện sự hy sinh cao cả, tấm lòng dũng cảm và lòng yêu nước nồng nàn của các chiến sĩ. Cuối cùng, tác giả khẳng định rằng máu của các chiến sĩ đã đổ xuống không phải là vô ích. Sự hi sinh của họ đã góp phần làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, mang lại hòa bình và hạnh phúc cho đất nước.
câu 5: Tinh thần đoàn kết là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Tinh thần ấy đã được thể hiện rõ nét trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Trong hoàn cảnh đất nước bị xâm lược, nhân dân ta đã cùng nhau đứng lên đấu tranh để bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc. Từ người già đến trẻ nhỏ, từ miền xuôi đến miền ngược, từ thành thị đến nông thôn, ai cũng chung sức, đồng lòng đánh giặc. Tinh thần đoàn kết đã giúp quân và dân ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách, giành thắng lợi vẻ vang trong hai cuộc kháng chiến. Ngày nay, đất nước ta đã hòa bình, nhưng tinh thần đoàn kết vẫn cần được phát huy mạnh mẽ hơn nữa. Mỗi người dân Việt Nam cần nâng cao ý thức trách nhiệm, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.