Biết văn dưới bóng hoàng lan

"Biết đâu nguồn cội, biết đâu quê hương?
Khi ta chỉ có đất nước thôi thì chưa đủ."
(Trích "Đất nước", Nguyễn Khoa Điềm)

Trong cuộc đời mỗi con người, ai cũng có một nơi để thương, để nhớ - một nơi mà mỗi khi ta buồn đau hay thất vọng, nó vẫn luôn dang rộng vòng tay đón chờ ta trở về. Với tôi, đó là ngôi nhà nhỏ bé nằm sâu trong ngõ hẻm với hàng râm bụt quanh năm xanh tốt. Và với nhân vật Thanh trong truyện ngắn "Dưới bóng hoàng lan" của Thạch Lam, đó là căn nhà cũ của cô, nơi cô được sinh ra và lớn lên, nơi chứa đựng những kỉ niệm đẹp đẽ nhất của tuổi thơ.

Thanh vốn mồ côi cha mẹ từ nhỏ, cô sống cùng bà cho tới khi lấy chồng. Đã hai năm trôi qua kể từ ngày cô theo chồng nhưng thỉnh thoảng tháng lần, Thanh lại gác lại mọi công việc để về bên bà. Có lẽ đối với cô, không hạnh phúc nào bằng được ở bên cạnh người bà kính yêu. Trong suốt câu chuyện, chúng ta hầu như rất ít bắt gặp những lời thoại giữa Thanh và bà, thay vào đó là những dòng độc thoại nội tâm của chính cô. Đó là bởi vì tình cảm của họ dành cho nhau quá đỗi thiêng liêng, cao quý đến mức chẳng lời nói nào có thể diễn tả hết. Nó giống như một thứ quả chín mọng, ngọt ngào nhưng ẩn chứa vị chua chát của cuộc đời. Chỉ cần nhìn nhau thôi là ta đã hiểu thấu lòng nhau.

Về bên bà, Thanh thấy tâm hồn mình trở nên thanh thản, nhẹ nhõm. Cô hít căng lồng ngực mùi hoa thơm trong vườn, nằm trên chiếc võng quen thuộc hồi còn thơ bé, lắng nghe tiếng chim hót líu lo trên cành cây và ngắm nhìn bầu trời xanh ngắt qua khung cửa sổ. Tất cả đều gợi nhắc về những kí ức tươi đẹp thuở xưa. Dường như, thời gian đã bỏ quên mất nơi này, bỏ quên mất con người này. Bởi dù đã xa cách lâu đến vậy nhưng mọi thứ vẫn vẹn nguyên như ngày nào. Từ cái cây ngoài sân cho đến chiếc mành tre cũ kĩ trước rèm cửa, tất cả đều gợi nhắc về hình bóng của người bà kính yêu. Dưới đôi bàn tay tảo tần, chăm chút của bà, mọi thứ đều trở nên đẹp đẽ, ấm cúng đến lạ kì!

Có lẽ, chính không khí yên bình ấy đã khiến trái tim cô rung động trước cậu chàng Sơn - đứa em trai kết nghĩa năm nào. Khi còn nhỏ, Sơn thường sang nhà chơi với Thanh nên cả hai trở nên thân thiết như anh em ruột thịt. Thế rồi, một ngày nọ, mẹ Sơn dẫn theo một người phụ nữ và đứa trẻ mới ba tuổi đến nhà Thanh. Hóa ra, đó chính là mẹ và em gái ruột của cô. Sau khi bố mẹ mất, bà đã đưa hai cô cháu về quê sinh sống. Kể từ đó, Thanh coi Sơn như đứa em trai của mình. Nhưng giờ đây, khi đứng trước cậu, trái tim cô bỗng đập rộn ràng như lúc còn thơ bé. Phải chăng, tình cảm chị em bấy lâu nay đã chuyển hóa thành tình yêu đôi lứa tự bao giờ?

Sơn dắt Thanh đi dạo khắp các con đường nhỏ trong làng. Cậu dẫn cô ra thăm cánh đồng lúa mênh mông phía sau làng, nơi in đậm những kỉ niệm khó quên của tuổi thơ. Cả hai ngồi xuống bãi cỏ ven đường, ngắm nhìn bầu trời xanh thẳm và tận hưởng làn gió mát rượi thổi qua mái tóc. Khung cảnh ấy thật yên bình, thơ mộng làm sao! Chẳng biết từ lúc nào, Thanh đã dựa đầu vào vai Sơn, lặng lẽ ngắm nhìn thế giới xung quanh. Có lẽ, cô đang tìm kiếm sự bình yên và an toàn trong vòng tay của cậu. Còn Sơn, cậu chỉ im lặng, khẽ vuốt mái tóc dài của chị, cảm nhận hơi thở nhẹ nhàng của chị phả lên cổ mình. Một cảm giác thật dễ chịu và thư thái!

Tình yêu của họ thật đẹp đẽ và thuần khiết, giống như bông hoa hoàng lan trắng muốt đang tỏa hương thơm ngát trong vườn. Dù đã xa cách nhiều năm nhưng họ vẫn giữ trọn vẹn những kỉ niệm đẹp đẽ về nhau. Đối với Thanh, Sơn mãi là cậu em trai đáng mến, còn đối với Sơn, Thanh mãi là người chị dịu dàng, hiền hậu. Họ trao nhau ánh mắt đầy yêu thương, nhưng chẳng ai dám thổ lộ thành lời. Liệu rằng, họ sẽ tiếp tục giấu kín tình cảm trong lòng hay dũng cảm bày tỏ với đối phương? Câu trả lời sẽ do chính bạn quyết định.

Với lối viết nhẹ nhàng, tinh tế, Thạch Lam đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên và con người thật đẹp đẽ, thơ mộng. Qua đó, ông gửi gắm thông điệp ý nghĩa về tình yêu thương, sự gắn bó giữa con người với con người. Đồng thời, tác giả cũng khéo léo phê phán xã hội phong kiến lạc hậu, đẩy những người phụ nữ tài sắc vẹn toàn vào bước đường cùng.