I. ĐỌC -HIỂU MẸ Lưng mẹ còng rồi Cau thì vẫn thẳng Cau-ngọn xanh rờn Mẹ-đầu bạc trắng Cau ngày càng cao Mẹ ngày một thấp Cau gần với giời Mẹ thì gần đất! Ngày con còn bé Cau mẹ bổ tư Giờ cau bổ tám M...

câu 1: Thể thơ tự do; Vần chân "rồi - thẳng", "cao - thấp"; Nhịp 4/4

câu 2: Chủ đề của bài thơ là tình cảm yêu thương, kính trọng của người con dành cho mẹ mình.

câu 3: Hình ảnh "cau" được đối sánh với hình ảnh người mẹ qua các phương diện sau:

* Phương diện vật lý: Cau là cây thân thẳng, lá xanh mướt, ngọn vươn cao; ngược lại, mẹ có dáng người cong, tóc bạc trắng, chiều cao giảm dần theo tuổi tác.
* Phương diện thời gian: Cau mọc lên, phát triển theo năm tháng, luôn giữ nguyên vẻ đẹp thanh xuân; trái lại, mẹ ngày càng già đi, sức khỏe suy yếu.
* Phương diện tâm hồn: Cau mang ý nghĩa tượng trưng cho sự kiên cường, bất khuất, luôn hướng về phía trước; mẹ là biểu tượng của tình yêu thương, hy sinh thầm lặng, luôn dành trọn vẹn cho con cái.

Tác giả sử dụng hình ảnh "cau" để so sánh với mẹ nhằm tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:

* Gợi hình: Hình ảnh "cau" giúp người đọc dễ dàng hình dung ra dáng vẻ gầy gò, khắc khổ của người mẹ.
* Gợi cảm: Sự tương phản giữa hai hình ảnh "cau" và "mẹ" làm nổi bật sự hi sinh thầm lặng của người mẹ, đồng thời khơi gợi lòng biết ơn sâu sắc của người con đối với mẹ.
* Nhấn mạnh thông điệp: Bài thơ muốn khẳng định rằng dù thời gian trôi qua, cuộc sống thay đổi nhưng tình mẫu tử thiêng liêng vẫn mãi trường tồn, bất biến.

Kết luận: Việc sử dụng hình ảnh "cau" để so sánh với mẹ đã góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật độc đáo cho bài thơ, khiến cho thông điệp của bài thơ trở nên sâu sắc và đầy cảm xúc.

câu 4: Để thể hiện hình tượng người mẹ và cau, tác giả đã sử dụng biện pháp so sánh "Mẹ" với "cau". Biện pháp này giúp cho việc miêu tả trở nên sinh động hơn, đồng thời cũng làm nổi bật sự tương phản giữa hai đối tượng.

câu 5: Hai câu thơ "Cau gần với trời/ Mẹ thì gần đất!" đã thể hiện sự đối lập giữa hình ảnh cây cau vươn lên cao vút, chạm đến bầu trời và hình ảnh người mẹ già yếu, đang dần tiến gần hơn đến cái chết. Hình ảnh này khiến chúng ta cảm thấy xót xa trước sự tàn nhẫn của thời gian, khi mà những người thân yêu nhất của chúng ta lại phải chịu đựng sự lão hóa và mất mát. Đồng thời, nó cũng nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc trân trọng và chăm sóc những người thân yêu trong cuộc sống.

câu 6: Trong 14 câu thơ đầu, nét tương đồng duy nhất giữa mẹ và cau là ở hình ảnh "cau" và "mẹ": đều có dáng thẳng, vươn lên cao.

câu 7: Những câu thơ thể hiện tình cảm của người con dành cho mẹ là: "Cau thì vẫn thẳng/cau ngọn xanh rờn/mẹ đầu bạc trắng/cau ngày càng cao/mẹ ngày một thấp/cau gần với trời/mẹ thì gần đất".

câu 8: Hai dòng thơ "Không một lời đáp / Mây bay về xa" thể hiện sự bất lực và tuyệt vọng của người con khi đối mặt với nỗi đau mất mẹ. Không có ai hay điều gì có thể giải thích hoặc xoa dịu nỗi buồn này. Hình ảnh "mây bay về xa" tượng trưng cho thời gian trôi đi và sự vô thường của cuộc sống, khiến cho nỗi đau trở nên sâu sắc hơn.