Nguyễn Du là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm văn học giá trị, trong đó tiêu biểu nhất phải kể đến "Truyện Kiều". Đoạn trích "Cảnh ngày xuân" được trích từ "Truyện Kiều", miêu tả bức tranh thiên nhiên và lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng.
Mở đầu đoạn trích, Nguyễn Du đã khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, trong sáng bằng những nét bút tinh tế, giàu sức gợi:
"Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa"
Bức tranh thiên nhiên hiện lên thật tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa "con én đưa thoi" để thể hiện thời gian trôi nhanh chóng. Thời gian trôi qua thật nhanh, mới đó mà đã sang tháng ba - tháng cuối cùng của mùa xuân. Trên nền trời cao rộng, những cánh én chao liệng như thoi đưa, báo hiệu mùa xuân đang dần qua đi. Ánh nắng xuân vàng dịu nhẹ, ấm áp chiếu rọi xuống mặt đất, khiến cho cỏ cây thêm xanh mướt, trải dài tít tắp đến tận chân trời. Trên nền cỏ xanh ấy, nổi bật lên hình ảnh những bông hoa lê trắng muốt, tinh khôi. Hoa lê nở rộ, tô điểm thêm vẻ đẹp cho bức tranh xuân. Bức tranh thiên nhiên được vẽ bằng những nét chấm phá, nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp hài hòa, sinh động.
Sau khi miêu tả bức tranh thiên nhiên, tác giả tiếp tục khắc họa khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh:
"Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm"
Trong tiết Thanh minh, người ta tổ chức lễ tảo mộ và hội đạp thanh. Lễ tảo mộ là tập tục truyền thống của người Việt, nhằm tưởng nhớ những người đã khuất. Hội đạp thanh là dịp để trai gái vui chơi, giao lưu. Không khí lễ hội thật náo nhiệt, tưng bừng. Người người, nhà nhà nô nức đi tảo mộ, sắm sửa quần áo mới để đi chơi xuân. Trai tài, gái sắc dập dìu, ngựa xe tấp nập trên đường. Khung cảnh lễ hội thật đông vui, nhộn nhịp.
Đoạn trích "Cảnh ngày xuân" đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên và lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu thiên nhiên, trân trọng vẻ đẹp cuộc sống và tâm trạng xao xuyến, bâng khuâng của chị em Thúy Kiều trước cảnh vật.