tìm ví dụ về sự truyền tin liên bào

Các ví dụ về sự truyền tin liên bào
Truyền tin liên bào là quá trình các tế bào trong cơ thể giao tiếp với nhau để phối hợp hoạt động. Quá trình này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng nội môi và đáp ứng các kích thích từ môi trường.

Dưới đây là một số ví dụ điển hình về sự truyền tin liên bào:

1. Truyền tin thần kinh:
Xinap: Khi một xung thần kinh truyền đến cuối sợi trục, các túi chứa chất dẫn truyền thần kinh sẽ giải phóng chất này vào khe xinap. Chất dẫn truyền thần kinh sẽ liên kết với thụ thể trên màng tế bào thần kinh tiếp theo, khởi động một xung thần kinh mới.
Ví dụ: phản xạ đầu gối, quá trình cảm nhận đau, điều khiển vận động.
2. Truyền tin nội tiết:
Hormone: Các tuyến nội tiết tiết ra hormone vào máu, hormone được vận chuyển đến các tế bào đích có thụ thể đặc hiệu. Khi hormone liên kết với thụ thể, nó sẽ kích hoạt các phản ứng sinh lý bên trong tế bào.
Ví dụ: Insulin điều chỉnh lượng đường trong máu, hormone sinh trưởng kích thích sự phát triển của cơ thể.
3. Truyền tin paracrine:
Chất trung gian hóa học: Các tế bào tiết ra các chất trung gian hóa học (paracrine) khuếch tán qua dịch ngoại bào để tác động lên các tế bào lân cận.
Ví dụ: Histamin được giải phóng từ tế bào mast gây viêm tại chỗ, các yếu tố tăng trưởng kích thích sự phân chia tế bào.
4. Truyền tin juxtacrine:
Tiếp xúc trực tiếp: Các phân tử tín hiệu trên bề mặt của một tế bào liên kết trực tiếp với các thụ thể trên bề mặt của tế bào khác.
Ví dụ: Các phân tử dính kết tế bào giúp các tế bào liên kết với nhau tạo thành mô.
5. Truyền tin qua các mối nối:
Mối nối thông bào: Các tế bào thực vật có các mối nối thông bào (plasmodesmata) cho phép các phân tử nhỏ di chuyển trực tiếp giữa các tế bào.
Gap junction: Các tế bào động vật có gap junction (khe nối) cho phép các ion và các phân tử nhỏ di chuyển giữa các tế bào.

cell signaling

Các yếu tố quan trọng trong truyền tin liên bào:

Phân tử tín hiệu: Có thể là hormone, neurotransmitter, cytokine, growth factor...
Thụ thể: Là protein nhận biết và liên kết với phân tử tín hiệu.
Đường dẫn truyền tín hiệu: Gồm các phân tử protein truyền tín hiệu từ màng tế bào vào bên trong tế bào, kích hoạt các phản ứng sinh lý.