Truyện ngắn "Củ khoai nướng" là một trong những truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Tạ Duy Anh. Tác phẩm xoay quanh nhân vật Mạnh với hành động lấy cắp chiếc xe đạp của chú Lãn. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là sau khi lấy trộm được xe, cậu bé lại không thể chạy trốn vì cảm thấy sợ hãi và áy náy. Cuối cùng, Mạnh đã quyết định trả lại xe cho chủ nhân của nó và nhận lỗi về bản thân mình.
Mở đầu tác phẩm, ta thấy hình ảnh cậu bé Mạnh đang lang thang ngoài đường vào buổi tối. Cậu bé có hoàn cảnh khó khăn, mồ côi cha mẹ từ nhỏ, phải sống nhờ vào gia đình bác cả. Tuy nhiên, cậu bé lại là một đứa trẻ ngoan ngoãn, hiền lành. Mạnh rất thích ăn khoai lang nướng, nhưng vì nhà nghèo nên cậu thường chỉ dám nhìn người khác nướng khoai mà không dám xin. Một hôm, Mạnh tình cờ gặp một cụ già đang ngồi bên đống lửa nướng khoai. Cậu bé tò mò đến gần xem và ngửi mùi thơm của khoai nướng. Cụ già thấy Mạnh đứng nhìn mình thì hỏi cậu bé có muốn ăn khoai không. Mạnh ngại ngùng lắc đầu, nhưng trong lòng lại vô cùng thèm thuồng. Cụ già liền bảo Mạnh ngồi xuống nướng giúp mình mấy củ khoai. Mạnh vui mừng đồng ý ngay. Hai ông cháu vừa nướng khoai vừa trò chuyện rất vui vẻ. Cụ già kể cho Mạnh nghe nhiều câu chuyện thú vị về cuộc đời mình. Khi khoai chín, hai ông cháu cùng nhau thưởng thức. Khoai nướng ngon tuyệt, khiến Mạnh no bụng và ấm lòng.
Sau khi chia tay cụ già, Mạnh trở về nhà với tâm trạng vui vẻ và hạnh phúc. Cậu bé nghĩ rằng mình thật may mắn khi được gặp một người tốt như cụ già. Tuy nhiên, niềm vui của Mạnh chẳng kéo dài được bao lâu. Tối hôm đó, khi đang đi dạo trên phố, Mạnh bất ngờ nhìn thấy một chiếc xe đạp rất đẹp đang để ở lề đường. Cậu bé liền nảy sinh ý định lấy trộm chiếc xe để mang về cho em trai chơi. Mạnh nhanh chóng đẩy chiếc xe ra khỏi chỗ đỗ rồi leo lên lái đi. Tuy nhiên, khi đang lái xe, Mạnh bỗng nghe thấy tiếng gọi của ai đó. Cậu bé quay lại thì thấy một người đàn ông đang chạy theo mình. Người đàn ông này chính là chủ nhân của chiếc xe đạp. Ông ta đang đuổi theo Mạnh để đòi lại xe. Mạnh hoảng sợ bỏ chạy, nhưng cuối cùng vẫn bị bắt lại. Chủ nhân của chiếc xe đạp đã đưa Mạnh về nhà và báo công an. Sau khi nghe Mạnh khai nhận tội, công an đã thả cậu bé ra. Về đến nhà, Mạnh bị bác cả mắng mỏ thậm tệ. Bác cả cho rằng Mạnh là đứa trẻ hư hỏng, không biết xấu hổ. Mạnh im lặng lắng nghe lời mắng chửi của bác cả. Cậu bé cảm thấy vô cùng hối hận vì hành động sai trái của mình.
Từ câu chuyện Củ khoai nướng, chúng ta rút ra được bài học sâu sắc về đạo đức con người. Đó là cần phải biết yêu thương, giúp đỡ người khác, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình. Đồng thời, cũng cần phải tránh xa những thói hư tật xấu, nhất là việc trộm cắp tài sản của người khác.