phân tích bài thơ lụt hỏi thăm bạn

Phân tích bài thơ "Lụt hỏi thăm bạn" của Nguyễn Khuyến
Bài thơ "Lụt hỏi thăm bạn" là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ mộc mạc, bình dị nhưng sâu sắc của Nguyễn Khuyến. Bài thơ không chỉ đơn thuần là một lời hỏi thăm bạn bè trong lúc lũ lụt mà còn thể hiện nhiều tầng ý nghĩa sâu xa về tình bạn, cuộc sống và quan niệm về cuộc đời của tác giả.

Cấu trúc và nội dung chính:
Câu hỏi thăm trực tiếp: Bài thơ mở đầu bằng những câu hỏi thăm trực tiếp, chân thành gửi đến người bạn: "Lụt-lội năm nay bác ở đâu? Mấy ổ lợn con rày lớn bé?", thể hiện sự quan tâm chân thành của tác giả đến cuộc sống thường nhật của bạn bè.
Tâm trạng bình thản trước thiên tai: Qua những câu thơ như "Vài gian nếp cái ngập nông, sâu?", "Phận thua, suy tính càng thêm thiệt; Tuổi cả, chơi-bời họa sống lâu", ta thấy được thái độ bình thản, chấp nhận trước những biến cố của cuộc sống. Tác giả không bi quan, oán trách mà đối diện với khó khăn bằng một tâm thế lạc quan.
Tình bạn chân thành: Dù trong hoàn cảnh khó khăn, tình bạn vẫn là điều quý giá. Câu thơ "Em cũng chẳng no, mà chẳng đói, Thung-thăng chiếc lá, rượu lưng bầu" thể hiện sự hài lòng với cuộc sống hiện tại và tình bạn chân thành, không màng danh lợi.
Nghệ thuật:
Ngôn ngữ bình dị, gần gũi: Bài thơ sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi với cuộc sống của người dân lao động.
Hình ảnh giản dị, sinh động: Những hình ảnh như "lợn con", "nếp cái", "chiếc lá", "rượu lưng bầu" tạo nên một bức tranh sinh hoạt chân thực và ấm áp.
Câu hỏi tu từ: Tác giả sử dụng câu hỏi tu từ để tạo sự gần gũi, thân mật và gợi mở.
Thể thơ tự do: Bài thơ không bị gò bó trong khuôn khổ của một thể thơ nhất định, tạo nên sự linh hoạt và tự nhiên.
Ý nghĩa:
Ca ngợi tình bạn: Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ.
Thể hiện quan niệm về cuộc sống: Tác giả thể hiện quan niệm sống lạc quan, biết đủ, không quá tham vọng.
Gợi lên nỗi nhớ quê hương: Những hình ảnh quen thuộc trong bài thơ gợi nhớ về một làng quê Việt Nam bình dị, thân thương.