trình bày về việc vay mượn cải biến sáng tạo trong tác phẩm đất nước của nguyễn khoa điềm

Nguyễn Khoa Điềm là một nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thơ ông mang đậm chất suy tư, cảm xúc dồn nén thể hiện tình yêu quê hương, đất nước và con người Việt Nam. Bài thơ "Đất Nước" được trích từ trường ca Mặt đường khát vọng là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Khoa Điềm. Trong đó, đoạn trích đã cho thấy sự vận dụng sáng tạo các chất liệu văn học dân gian để làm nổi bật lên hình tượng Đất Nước thân thương.

Trong bài thơ "Đất Nước", Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng rất nhiều chất liệu văn hóa dân gian như phong tục tập quán, truyện cổ tích, ca dao... Điều này không chỉ giúp cho bài thơ trở nên gần gũi, dễ hiểu mà còn góp phần khẳng định nguồn gốc lâu đời của Đất Nước. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại, giữa cái riêng và cái chung để tạo nên một bức tranh toàn cảnh về Đất Nước.

Mở đầu đoạn trích, tác giả đã đưa ra quan niệm mới mẻ về Đất Nước:

"Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa..." mẹ thường hay kể

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc".

Theo Nguyễn Khoa Điềm, Đất Nước không phải là một khái niệm trừu tượng, xa vời mà nó hiện hữu ngay trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta. Đất Nước gắn liền với những câu chuyện cổ tích, những phong tục tập quán, những truyền thống văn hóa của dân tộc. Đất Nước cũng là nơi nuôi dưỡng tâm hồn, trí tuệ của mỗi con người.

Tác giả đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi để gợi nhắc về cội nguồn của Đất Nước. Miếng trầu bà ăn chính là biểu tượng của tình yêu thương, sự gắn bó giữa con người với nhau. Cây tre đánh giặc chính là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Những hình ảnh ấy đã khắc sâu vào tâm trí của mỗi người, trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng những câu thơ giàu tính triết lý để khẳng định vai trò to lớn của Đất Nước đối với mỗi con người:

"Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm".

Đất Nước không chỉ là nơi sinh sống, lao động mà còn là nơi ghi dấu những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Đó là nơi ta đến trường, nơi em tắm, nơi ta hò hẹn, nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm. Tất cả những điều ấy đều góp phần tạo nên một Đất Nước thiêng liêng, cao quý trong lòng mỗi người.

Ngoài ra, tác giả còn sử dụng những câu thơ giàu tính nghệ thuật để miêu tả vẻ đẹp của Đất Nước:

"Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc"

Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi"

Thời gian đằng đẵng
Không gian mênh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ".

Đất Nước được ví như một miền đất hứa, nơi hội tụ của muôn loài. Nơi đây có những cánh đồng bát ngát, những dòng sông hiền hòa, những ngọn núi hùng vĩ,... Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, trù phú. Không chỉ vậy, Đất Nước còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Nơi đây có những làng nghề thủ công truyền thống, những lễ hội dân gian độc đáo,... Tất cả tạo nên một nền văn hóa đa dạng, phong phú.

Như vậy, qua đoạn trích trên, Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện một cách sâu sắc và đầy cảm xúc về hình tượng Đất Nước. Đất Nước không chỉ là một mảnh đất địa lý mà còn là một biểu tượng thiêng liêng, cao quý trong lòng mỗi người dân Việt Nam.