Nguyễn Đình Thi là một nghệ sĩ đa tài, ông có thể làm thơ, vẽ tranh, soạn nhạc và viết tiểu thuyết, kịch... nhưng thành công nhất vẫn là thơ ca. Thơ Nguyễn Đình Thi giàu cảm xúc, suy tư, trăn trở về lịch sử, về đất nước và con người Việt Nam. Bài thơ Nhớ được rút ra từ tập thơ Người chiến sỹ (1958). Đây là thời kỳ miền Bắc vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam. Bài thơ đã bộc lộ nỗi nhớ nhung da diết của người lính đối với quê hương, gia đình, đặc biệt là người mình yêu.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh "anh" đang trên đường hành quân ra trận, mang theo bao hi vọng và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc. Trên chặng đường ấy, người lính luôn hướng về phía trước, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để tiến về phía trước. Nhưng dù vậy, trong lòng anh vẫn không nguôi nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ ở quê nhà. Đó là những kí ức về tuổi thơ êm đềm bên gia đình, bạn bè; là những kỉ niệm ngọt ngào bên người yêu. Nỗi nhớ ấy khiến anh càng thêm quyết tâm chiến đấu, giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc.
Tiếp nối mạch cảm xúc đó, đoạn trích tiếp tục khắc họa tâm trạng của người lính khi phải xa quê hương, xa người thân yêu. Anh nhớ về những ngày tháng bình yên, hạnh phúc bên gia đình, bạn bè. Anh nhớ tiếng cười nói rộn rã, nhớ những bữa cơm sum họp đầm ấm. Đặc biệt, anh nhớ nhất là ánh mắt trìu mến, nụ cười rạng rỡ của người yêu. Ánh mắt ấy như nguồn động lực giúp anh vững vàng tay súng, chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp.
Nỗi nhớ da diết của người lính còn được thể hiện qua những hình ảnh so sánh, ẩn dụ đầy ấn tượng. Anh ví sao trời như đôi mắt của người yêu, soi sáng con đường hành quân của anh. Anh cũng ví ngọn lửa như trái tim của người yêu, sưởi ấm lòng anh trong đêm đông giá rét. Những hình ảnh này vừa gợi tả vẻ đẹp lung linh, huyền ảo của thiên nhiên, vừa thể hiện tình yêu tha thiết, mãnh liệt của người lính dành cho quê hương, gia đình và người yêu.
Cuối cùng, đoạn trích khép lại bằng lời khẳng định chắc nịch của người lính: "Anh yêu em như anh yêu đất nước". Câu thơ ngắn gọn, súc tích nhưng chứa đựng biết bao ý nghĩa sâu sắc. Nó thể hiện tình yêu quê hương, đất nước và tình yêu lứa đôi hòa quyện, thống nhất với nhau. Tình yêu ấy là động lực to lớn giúp người lính vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chiến đấu đến ngày toàn thắng.
Có thể thấy, đoạn trích "Nhớ" đã thể hiện một cách chân thực và sinh động nỗi nhớ da diết của người lính đối với quê hương, gia đình và người yêu. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn cao cả, thiêng liêng của những người lính cụ Hồ - những con người sẵn sàng hy sinh tất cả vì Tổ quốc.