Xuân Diệu là một nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới. Ông cũng là một trong những nhà thơ hàng đầu của nền văn học Việt Nam hiện đại. Xuân Diệu đã để lại cho chúng ta một khối lượng tác phẩm đồ sộ. Trong đó, bài thơ "Trăng" là một bài thơ hay, độc đáo và giàu ý nghĩa. Bài thơ đã khắc họa hình ảnh vầng trăng đẹp đẽ, lung linh, huyền ảo. Đồng thời, bài thơ cũng gửi gắm thông điệp sâu sắc về cuộc sống.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh vầng trăng đẹp đẽ, lung linh, huyền ảo:
Trong vườn đêm ấy nhiều trăng quá,
Ánh sáng tuôn đầy các lối đi.
Tôi với người yêu qua nhẹ nhẹ...
Im lìm, không dám nói năng chi.
Hình ảnh vầng trăng được miêu tả rất tinh tế, gợi cảm. Vầng trăng như một người bạn tri âm, tri kỷ luôn đồng hành cùng con người. Trăng soi sáng mọi nẻo đường, giúp con người tìm thấy nhau trong bóng tối. Trăng cũng là biểu tượng của tình yêu, của sự gắn bó, thủy chung. Hình ảnh vầng trăng trong bài thơ mang vẻ đẹp lãng mạn, trữ tình. Nó khiến cho tâm hồn con người trở nên bay bổng, phiêu bồng.
Tiếp theo, bài thơ thể hiện nỗi nhớ nhung da diết của nhân vật trữ tình đối với vầng trăng:
Bâng khuâng chân tiếc dậm lên vàng,
Tôi sợ đường trăng tiếng dậy vang,
Ngơ ngác hoa duyên còn núp lá,
Và làm sai lỡ nhịp trăng đang.
Nhân vật trữ tình cảm thấy bâng khuâng, tiếc nuối khi phải rời xa vầng trăng. Anh sợ rằng nếu mình bước nhanh sẽ làm vỡ tan vầng trăng đẹp đẽ. Anh cũng lo lắng rằng nếu mình làm gì sai thì vầng trăng sẽ ngừng trôi. Nỗi nhớ nhung của nhân vật trữ tình được thể hiện một cách chân thành, tha thiết. Nó cho thấy tình cảm sâu nặng mà anh dành cho vầng trăng.
Cuối cùng, bài thơ khép lại bằng hình ảnh vầng trăng đẹp đẽ, lung linh, huyền ảo:
Dịu dàng đàn những ánh tơ xanh,
Cho gió du dương điệu múa cành;
Cho gió đượm buồn thôi náo động,
Linh hồn yểu điệu của đêm thanh.
Vầng trăng được ví như một nàng thiếu nữ xinh đẹp, dịu dàng. Ánh trăng như những sợi tơ xanh mềm mại, uyển chuyển. Gió thổi nhè nhẹ, đưa những sợi tơ xanh ấy bay lượn khắp nơi, tạo nên một khung cảnh vô cùng thơ mộng, trữ tình. Vầng trăng cũng mang đến cho con người cảm giác yên bình, thư thái. Nó giúp con người quên đi những lo toan, bộn bề của cuộc sống.
Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... Những biện pháp này đã góp phần làm cho hình ảnh vầng trăng thêm sinh động, gợi cảm. Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm. Nhịp thơ chậm rãi, du dương, phù hợp với nội dung bài thơ.
Có thể nói, bài thơ "Trăng" là một bài thơ hay, độc đáo và giàu ý nghĩa. Bài thơ đã khắc họa hình ảnh vầng trăng đẹp đẽ, lung linh, huyền ảo. Đồng thời, bài thơ cũng gửi gắm thông điệp sâu sắc về cuộc sống. Đó là hãy biết trân trọng những điều giản dị, bình thường trong cuộc sống. Hãy biết yêu thương, trân trọng những người thân yêu bên cạnh mình.