1. ### Chủ đề 1: Cơ cấu dân số: theo tuổi, giới tính, dân tộc
#### a) Nhận xét và giải thích về sự thay đổi cơ cấu theo nhóm tuổi
**Nhận xét:**
- Tỉ lệ nhóm tuổi từ 0 - 14 tuổi đã giảm từ 42,5% (năm 1979) xuống 39,0% (năm 1989) và 33,5% (năm 1999). Đến năm 2023, tỷ lệ này tiếp tục giảm xuống khoảng 23,9%.
- Tỉ lệ nhóm tuổi từ 15 - 59 tuổi tăng từ 50,4% (năm 1979) lên 53,8% (năm 1989) và đạt 58,4% (năm 1999). Tuy nhiên, đến năm 2023, tỷ lệ này đã giảm xuống còn 62,2%.
- Tỉ lệ nhóm tuổi từ 60 tuổi trở lên tăng từ 7,1% (năm 1979) lên 7,2% (năm 1989) và 8,1% (năm 1999). Đến năm 2023, tỷ lệ này đã tăng lên 13,9%.
**Giải thích:**
- Sự giảm tỉ lệ nhóm tuổi từ 0 - 14 tuổi chủ yếu do tỉ lệ sinh giảm, nhờ vào chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình hiệu quả, cùng với sự nâng cao nhận thức của người dân về kế hoạch hóa gia đình.
- Tỉ lệ nhóm tuổi từ 15 - 59 tuổi tăng do hậu quả của sự bùng nổ dân số ở giai đoạn trước đó, nhưng đã giảm trong những năm gần đây.
- Tỉ lệ nhóm tuổi từ 60 tuổi trở lên tăng do cải thiện chất lượng cuộc sống và sự tiến bộ trong ngành y tế, dẫn đến tuổi thọ trung bình tăng.
**Ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội:**
- Giảm tỉ lệ dân số phụ thuộc giúp giảm gánh nặng cho hệ thống giáo dục, y tế và các dịch vụ xã hội khác. Tuy nhiên, tỉ lệ dân số phụ thuộc vẫn còn cao, cần được giải quyết.
- Cơ cấu dân số trẻ tạo ra lực lượng lao động dồi dào, năng động, có khả năng tiếp thu khoa học kỹ thuật cao, nhưng cũng gây sức ép lên vấn đề việc làm.
- Sự gia tăng nhóm dân số cao tuổi đòi hỏi phải có chính sách chăm sóc sức khỏe và phúc lợi xã hội phù hợp.
2. #### b) Nhận xét về cơ cấu giới tính và sự thay đổi cơ cấu giới tính ở nước ta
**Nhận xét:**
- Ở nhóm tuổi từ 0 - 14 tuổi, tỉ lệ nam giới nhiều hơn nữ giới.
- Ở nhóm tuổi từ 15 - 59 tuổi và từ 60 tuổi trở lên, tỉ lệ nam giới ít hơn nữ giới.
- Tỉ lệ giới tính ở Việt Nam có sự mất cân đối, nhưng đang tiến tới cân bằng hơn. Cụ thể, tỉ lệ nữ luôn cao hơn tỉ lệ nam. Năm 1979, tỉ lệ nam là 48,5% và tỉ lệ nữ là 51,5%; đến năm 1999, tỉ lệ nam là 49,2% và tỉ lệ nữ là 50,8%.
**Sự thay đổi cơ cấu giới tính:**
- Tỉ số giới tính khi sinh năm 2023 là 112 bé trai/100 bé gái, cho thấy tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn còn ở mức cao.
- Tỉ lệ nam giới có xu hướng tăng, trong khi tỉ lệ nữ giảm, điều này có thể do các yếu tố văn hóa, xã hội và chính sách.
3. **Kết luận:**
- Cơ cấu dân số theo giới tính và nhóm tuổi đang có sự thay đổi đáng kể, ảnh hưởng đến các chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Cần có các biện pháp để điều chỉnh sự mất cân đối giới tính và đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.