Lâm Thị Mỹ Dạ là một nhà thơ nổi tiếng với những tác phẩm mang đậm chất trữ tình, lãng mạn và sâu sắc. Trong số đó, "Nếu Mẹ Là" là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách sáng tác của bà. Bài thơ này đã được phổ nhạc thành ca khúc cùng tên bởi nhạc sĩ Phạm Tuyên và trở nên vô cùng quen thuộc với khán giả Việt Nam.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh người con đang ngồi bên cửa sổ, nhìn ra ngoài trời mưa gió. Hình ảnh này gợi lên sự cô đơn, lạc lõng của người con khi không có mẹ ở bên cạnh. Người con nhớ về mẹ, tự hỏi liệu mẹ có còn sống hay không, hoặc nếu mẹ đã mất đi thì sẽ như thế nào? Những câu hỏi này khiến người đọc cảm thấy xót xa, đồng cảm với nỗi lòng của người con.
Tiếp theo, bài thơ miêu tả cuộc sống của người con sau khi mẹ qua đời. Người con phải tự mình làm mọi việc, từ nấu ăn, giặt giũ đến chăm sóc bản thân. Cuộc sống của người con trở nên tẻ nhạt, buồn chán hơn bao giờ hết. Điều này càng khiến người con thêm nhớ thương mẹ, mong muốn được gặp lại mẹ dù chỉ một lần.
Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng lời cầu nguyện của người con dành cho mẹ. Người con mong rằng mẹ sẽ luôn được bình yên, hạnh phúc ở nơi thiên đường. Lời cầu nguyện này thể hiện tấm lòng hiếu thảo, yêu thương của người con đối với mẹ.
Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm. Các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... được sử dụng một cách khéo léo, góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho bài thơ. Bên cạnh đó, nhịp thơ chậm rãi, du dương cũng giúp cho bài thơ thêm phần da diết, xúc động.
Nhìn chung, "Nếu Mẹ Là" là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa nhân văn. Bài thơ đã khắc họa chân thực nỗi lòng của người con khi thiếu vắng mẹ. Đồng thời, bài thơ cũng gửi gắm thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.