Phân tích bài thơ Đồng chí của Chính Hữu

Chính Hữu là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp. Ông có nhiều sáng tác đặc sắc viết về người lính và cuộc chiến tranh ác liệt này, trong đó nổi bật nhất là bài thơ Đồng Chí. Bài thơ đã khắc họa lên hình ảnh người lính bộ đội cụ Hồ với tình cảm đồng chí, đồng đội keo sơn gắn bó cùng ý chí chiến đấu vì Tổ quốc mạnh mẽ.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về quê hương của những người lính:

"Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá".

Hai câu thơ rất ngắn gọn đã nêu ra hoàn cảnh xuất thân của những người lính. Họ đều là những người nông dân mặc áo lính, sinh ra và lớn lên ở miền trung du đồi núi, nơi có đất đai cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt. Tuy mỗi người một quê nhưng họ lại chung nhau ở cái nghèo khó, ở sự vất vả lam lũ. Nhưng dù vậy, họ vẫn luôn đoàn kết, yêu thương lẫn nhau, chia sẻ cho nhau từng củ sắn, bát muối, ngọn rau giữa hoàn cảnh chiến tranh thiếu thốn mọi bề.

Những người lính ấy gặp nhau từ sự xa lạ đến quen rồi thành tri kỉ:

"Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí!"

Họ đến từ những vùng quê khác nhau, chưa hề quen biết nhau nhưng lại chung nhau ở lí tưởng cao đẹp là bảo vệ Tổ quốc. Những năm tháng chiến đấu gian khổ, họ kề vai sát cánh bên nhau làm nhiệm vụ, san sẻ cho nhau từng miếng ăn giấc ngủ. Từ đó mà tình cảm dần nảy nở và bền chặt hơn cả. Hai tiếng "đồng chí" vang lên cuối đoạn thơ thật thiêng liêng, xúc động. Nó là kết tinh cao đẹp của tình cảm tri kỉ và tình cảm đồng đội, đồng thời cũng là kết tinh cao đẹp của cội nguồn dân tộc, của truyền thống yêu nước thương nòi bao đời.

Không chỉ vậy, những người lính còn có chung hoàn cảnh sống và chiến đấu:

"Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính."

Họ phải bỏ lại sau lưng những gì thân thuộc nhất để ra đi làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Đó là ruộng nương phải gửi gắm bạn thân cày giúp, là căn nhà không mặc kệ gió lung lay, là giếng nước gốc đa. Dù lòng luôn nhớ về quê hương nhưng họ vẫn quyết tâm chiến đấu vì một lý tưởng cao cả.

Cuối cùng, Chính Hữu đã khắc họa lên chân dung người lính:

"Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!".

Hình ảnh người lính hiện lên thật giản dị, mộc mạc. Họ mang trên mình những bộ quần áo đã cũ, rách vai, những chiếc quần có vài mảnh vá, chân không giày, tất. Giữa mùa đông lạnh giá, họ chỉ cần nắm lấy bàn tay của đồng đội để truyền cho nhau hơi ấm, tiếp thêm sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn.

Bằng ngôn ngữ bình dị, giàu sức gợi cảm, hình ảnh chân thực, sinh động, giọng điệu thủ thỉ, tâm tình, nhịp thơ linh hoạt, Chính Hữu đã vẽ lên bức tranh hiện thực nơi chiến trường đầy gian khổ, khắc nghiệt nhưng ở đó vẫn tỏa sáng lên tình cảm đồng chí, đồng đội keo sơn, gắn bó. Qua đó, chúng ta thấy được vẻ đẹp của người lính cách mạng, thấy được sự tàn khốc của chiến tranh và thêm trân trọng nền hòa bình ngày nay.