phân tích nghệ thuật của bài thơ Tiến Sĩ Giấy

Bài thơ "Tiến sĩ giấy" là một tác phẩm văn học nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khuyến, được viết vào thế kỷ XIX. Tác phẩm này đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật để tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho bài thơ.

Trước hết, bài thơ sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật với cấu trúc chặt chẽ và quy tắc nghiêm ngặt về số câu, số chữ trong mỗi câu, vần điệu,... Điều này giúp cho bài thơ có tính chất trang trọng, uy nghi, phù hợp với việc miêu tả hình ảnh người trí thức thời phong kiến.

Thứ hai, bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng lại rất giàu sức gợi hình, gợi cảm. Các từ ngữ như "giấy", "mực", "bút", "thư",... đều mang ý nghĩa tượng trưng cho sự giả dối, không thực tế của những vị tiến sĩ giấy. Bên cạnh đó, các hình ảnh so sánh, ẩn dụ cũng góp phần làm tăng thêm giá trị biểu đạt của bài thơ. Ví dụ: "Cờ bay phấp phới/ Tiến sĩ giấy cười khanh khách". Hình ảnh cờ bay phấp phới tượng trưng cho sự vinh quang, thành công, còn hình ảnh tiến sĩ giấy cười khanh khách lại tượng trưng cho sự giả dối, vô nghĩa.

Thứ ba, bài thơ sử dụng giọng điệu châm biếm, mỉa mai nhằm phê phán thói hư tật xấu của xã hội phong kiến. Giọng điệu này được thể hiện qua cách sử dụng các từ ngữ như "giấy", "mực", "bút", "thư",... cùng với các hình ảnh so sánh, ẩn dụ. Tất cả những yếu tố này đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho bài thơ, khiến cho người đọc vừa cảm thấy buồn cười, vừa cảm thấy xót xa trước tình cảnh của những vị tiến sĩ giấy.